Muzeum Chasydyzmu w Lublinie
Srebrna chochla do rytualnego obmywania zwłok, wykonana w 1707
r., fragment jadu, czyli wskazówki do odczytywania Tory, fragment
mezuzy (zwitek pergaminu z wypisanymi wersetami z Biblii,
zamknięty w metalowej rurce, przytwierdzany do drzwi żydowskich
domów) z 1862 r. oraz fragmenty świecznika - to pierwsze pamiątki po Żydach, które dla powstajacego w Lublinie Muzeum Chasydów
przekazał Adam Kopciowski z zakładu kultury i historii Żydów
Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Są to przedmioty odnalezione 25 lat temu na śmietniku w centrum Lublina. Odnalazła je pracownica biblioteki uniwersyteckiej KUL - powiedział Kopciowski.
Srebrną puderniczkę i sześć srebrnych widelców podarowała muzeum Henryka Mordel - Grochowska mieszkanka Lublina. Tę puderniczkę dostałam od przyjaciółki Hajki Furtak. Ona mi ją dała, jak już prowadzili ją do aresztu przy gminie. Potem została rozstrzelana. Przechowałam tę puderniczkę od 1942 roku - powiedziała Mordel - Grochowska.
Widelce otrzymali jej rodzice od żydowskiego małżeństwa, które się u nich stołowało. Ponieważ nie mieli pieniędzy, to zostawili nam te widelce. Potem dała mi je mama - dodała.
Muzeum ma być urządzone w piwnicach budynku dawnej szkoły rabinackiej Jesziwy Chachmej. Mamy nadzieję, że to miejsce będzie wielofunkcyjne, że muzeum będzie odwiedzać młodzież, że będzie miała ona możliwość poznania, nauczenia się czegoś o swoich sąsiadach, którzy tutaj mieszkali, o swoich starszych braciach w wierze - powiedział Piotr Rytka - Zandberg z Warszawskiej Gminy Żydowskiej.
Część gmachu dawnej Jesziwy już jest odremontowana. W niedzielę 11 lutego zostanie uroczyście otwarta tamtejsza synagoga. W planach jest odrestaurowanie mykwy, czyli rytualnej łaźni oraz utworzenie hotelu i koszernej restauracji.
Wyższą szkołę rabinacką w Lublinie założył w 1930 r. rabin Meir Szapiro. Był on przywódcą religijnym i patriotycznym, posłem na sejm II Rzeczypospolitej z ramienia partii żydowskich ortodoksów Agudas Isroel. Uczelnia powstała ze składek i dotacji zbieranych wśród Żydów na całym świecie. Jesziwa Chachmej Lublin uchodziła za najbardziej znaczącą i najlepiej wyposażoną szkołę rabinacką na świecie. Działała do wybuchu II wojny światowej. Po wojnie budynek przekazano Akademii Medycznej. W 2003 r. odzyskała go Warszawska Gmina Żydowska.
Chasydyzm (od hebr. chasid - pobożny) to ruch mistyczno - religijny i społeczny, który rozpowszechnił się w XVIII w. w krajach Europy środkowej i wschodniej, głównie wśród ubogich warstw ludności żydowskiej. Chasydyzm przeciwstawiał się judaizmowi rabinicznemu, główny nacisk kładł na osobistą modlitwę, głosił radość życia przez ekstazę religijną, taniec i śpiew.
Chasydzi mieli własne rytuały religijne, własne synagogi i charakterystyczny ubiór, na który składał się długi czarny kaftan, białe pończochy i kapelusz. Społeczność chasydzka skupiała się wokół osoby cadyka - duchowego pośrednika między Bogiem i ludźmi. Wierzono, że obdarzony jest on cudowną mocą. Nurt chasydzki, zwalczany początkowo przez judaizm ortodoksyjny, zatracił jednak charakter religii protestu i zbliżył się do zinstytucjonalizowanej formy ortodoksji. Obecnie najsilniejsze ośrodki chasydyzmu znajdują się w USA i Izraelu.(am)