Msza św. w intencji ofiar Czerwca. Abp: Gądecki: w jakimś sensie pochodną Poznańskiego Czerwca było powstanie węgierskie

We mszy, która była elementem uroczystości rocznicowych z okazji 60. rocznicy robotniczego zrywu, wzięli udział prezydent Polski Andrzej Duda i prezydent Węgier Janos Ader.

28 czerwca 1956 r. poznańscy robotnicy podjęli strajk generalny i zorganizowali demonstrację uliczną, stłumioną przez milicję i wojsko. W starciach na ulicach miasta zginęło, według badań IPN, co najmniej 58 osób, a kilkaset zostało rannych.

W stolicy Wielkopolski we wtorek od rana trwały obchody 60-lecia tych wydarzeń.

Uroczystej mszy w kościele oo. Dominikanów przewodniczył metropolita poznański abp Stanisław Gądecki, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski.

W nabożeństwie uczestniczyli kombatanci i uczestnicy Czerwca, b. prezydent Lech Wałęsa, polscy i węgierscy parlamentarzyści, a także przedstawiciele lokalnych władz.

Abp Gądecki rozpoczynając mszę św. zaznaczył, że dzięki pierwszemu, brutalnie stłumionemu strajkowi generalnemu w PRL, dzięki odwadze poznańskich robotników "rozpoczął się w Polsce demontaż systemu komunistycznego i przyspieszenie procesów demokratyzacji".

- W jakimś sensie pochodną Poznańskiego Czerwca było powstanie węgierskie, a następnie "praska wiosna" w 1968 roku, oraz powstanie Solidarności - dodał.

Hierarcha powiedział, że Poznański Czerwiec "uczy nas, że każda ideologia (...) musi prowadzić do odebrania ludziom wolności i do ich wyzysku". Jak dodał, jest on też dowodem na to, że żadna ideologia nie może utrzymać się bez zabijania ludzi.

- Uczy nas też tego (...), że człowiek, który przez dłuższy czas pozbawiony jest Boga, wolności, prawa i chleba, nie wytrzymuje i domaga się sprawiedliwości - najczęściej w formie strajku - powiedział abp Gądecki.

- Gdy przeżywamy 60. rocznicę powstania poznańskiego, módlmy się w intencji pomordowanych, rannych oraz aresztowanych. W intencji adwokatów, którzy odważnie bronili wówczas sprawiedliwości. Wreszcie w intencji prześladowców, którzy dopuszczając się niesprawiedliwości - najbardziej potrzebują Miłosierdzia Bożego - dodał.

Homilię wygłosił prymas Polski abp Wojciech Polak. - 60 lat po tamtych tragicznych wydarzeniach gromadzimy się w tym dominikańskim kościele na uroczystej eucharystii sprawowanej w intencji wszystkich ofiar Poznańskiego Czerwca, aby dziękować Bogu za powiew wolności, solidarności i wiary, który wówczas, podczas czerwcowych dni, ogarnął serca robotników i mieszkańców Poznania - powiedział prymas Polak.

Jak dodał, msza jest też podziękowaniem dla wszystkich, którzy tę walkę wówczas wsparli, "okazując niezwykłą solidarność i przechowując pamięć - w Polsce, ale także choćby na Węgrzech - o tym pierwszym, powojennym polskim zrywie ku wolności". - Jesteśmy więc razem, aby dana i zadana nam wówczas lekcja męstwa, odwagi, wolności, przelanej krwi i nadziei, owocowała także w naszym życiu - powiedział abp Polak.

- Pamięć o tragicznych losach naszych sióstr i braci, robotników i mieszkańców Poznania, jest wciąż otwartą raną. Podnosi nas na duchu fakt, że rozpoczęte wówczas i okupione najwyższą ceną - ludzkiego życia i przelanej krwi - zmagania o poszanowanie godności człowieka, przyniosły nam upragnioną wolność. Z jednej strony ówczesny zryw zakończył się milicyjną i wojskową pacyfikacją. Z drugiej jednak strony obudzone pragnienia żyły w sercach i umysłach wielu - powiedział.

Prezydenci Polski i Węgier rozpoczęli wizytę w stolicy Wielkopolski od spotkania i rozmowy w gmachu Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Andrzej Duda i Janos Ader zwiedzili też ekspozycję Muzeum Powstania Poznańskiego - Czerwiec 1956. Po tym prezydenci złożyli kwiaty przy Pomniku Ofiar Katynia i Sybiru.

Obok znajdującego się w Ogrodzie Zamkowym im. Ofiar Katynia i Sybiru pomnika w poniedziałek otwarto wystawę plenerową "1956: Polska - Węgry. Historia i pamięć". Upamiętnia ona historię Poznańskiego Czerwca i rewolucji węgierskiej w 1956 roku. Tuż przed mszą w kościele oo. Dominikanów prezydenci obejrzeli ekspozycję przygotowaną przez Instytut Pamięci Narodowej, Węgierski Instytut Kultury w Warszawie i węgierski odpowiednik IPN - Komitet Pamięci Narodowej.

Centralnym elementem obchodów 60. rocznicy Czerwca będą uroczystości na pl. Adama Mickiewicza, pod Poznańskimi Krzyżami upamiętniającymi zryw robotników. Zwieńczeniem obchodów w Poznaniu będzie multimedialne widowisko "Ksenofonia. Symfonia dla Innego", w reż. Jana Komasy.