Międzynarodowy Dzień Wolności Prasy
W czwartek obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Wolności Prasy, ogłoszony dziesięć lat temu przez UNESCO i Światową Federację PEN-Clubów.
03.05.2001 | aktual.: 22.06.2002 14:29
Od blisko 10 lat Stowarzyszenie Reporterzy bez Granic publikuje coroczny raport o stanie prasy i sytuacji dziennikarzy. Według raportu, w ubiegłym roku podczas wykonywania obowiązków albo z powodu opinii wyrażanych przez nich w mediach, zginęło 26 dziennikarzy. Z tej liczby 22 osoby zostały zabite, a 4 zginęły przypadkowo, podczas zamachów terrorystycznych. Aresztowano 329 dziennikarzy.
Stowarzyszenie Reporterzy bez Granic z siedzibą w Paryżu podejmuje akcje na rzecz wolności słowa i praw człowieka. Należy do najbardziej znanych światowych organizacji, które zajmują się ochroną praw dziennikarskich. Od 1981 roku działa także nowojorski Komitet Ochrony Dzienikarzy (CPJ). Organizacja interweniuje w wypadkach więzienia lub zagrożenia życia reporterów i redaktorów, dostarcza informacji o niebezpiecznych rejonach świata i publikuje doniesienia o łamaniu wolności prasy.
Według Komitetu Ochrony Dziennikarzy, autorytarne reżimy, zdając sobie sprawę z odpowiedzialności za uwięzienie dziennikarzy, stosują coraz bardziej wyrafinowane metody nacisku. Najczęściej nakładają na prasę wysokie kary, stosują dodatkowe obciążenia podatkowe oraz reglamentują dostęp do drukarń pozostających pod kontrolą państwa. Wsród krajów, które chcąc ograniczyć wolność słowa, stosują naciski administracyjne, CPJ wymienia Ukrainę.
Na liście 10 największych wrogów prasy znaleźli się przywódcy Chin, Rosji, Iranu i Kuby. Za największego wroga prasy Komitet Obrony Dziennikarzy uznał przywódcę Iranu ajatollaha Chamenei. W ubiegłym roku rozprawił się on z wolną kiedyś prasą irańską, zamykając w więzieniu kilku reformatorskich redaktorów i zakazując wydawania ponad 30 gazet. Prezydent Chin Jiang Zemin zajął drugie miejsce na liście. Uznano go za przywódcę kraju, w którym stworzono najlepiej na świecie opracowany system kontroli mediów.
Trzecie i czwarte miejsce na liście zajęli przywódcy Liberii i Zimbabwe, zaś piąte prezydent Rosji. Władimira Putina Komitet obarczył odpowiedzialnością za to, co ostatnio dzieje się w Rosji wokół telewizji NTV i innych niezależnych wcześniej mediów, związanych z holdingiem Media-Most.
Najważniejsze światowe i narodowe organizacje dziennikarzy i wydawców uchwaliły w 1987 r. w Londynie Kartę Wolnej Prasy. Dziesięciopunktowy dokument mówi o konieczności swobodnego działania dziennikarzy, zniesieniu cenzury, nieskrępowanym dostępie do informacji oraz zapewnieniu dziennikarzom bezpieczeństwa osobistego i ochrony prawnej. (kar)
