Matura 2001 - co pisali maturzyści z polskiego

Mazowieccy maturzyści mogli pisać na następujące tematy:

1. David Lawrence twierdził, że cała wielka literatura opowiada o moralności. Odwołując się do wybranych utworów, potwierdź ten pogląd lub podejmij z nim polemikę.

1. Współbrzmi, zachwyca, przeraża. Jaką rolę spełnia pejzaż w literaturze i sztuce? W swoich rozważaniach odwołaj się do wybranych przykładów.

1. Ajschylos w 2500. rocznicę urodzin. Sprawdzian z rozumienia czytanego tekstu i tworzenia własnego. Propozycje esejów: a - Czy można uznać, że tragizm wynika ze świadomości braku rozwiązania sprzeczności życia? Odpowiedz, analizując dwie, trzy postacie literackie; b - Co sądzisz o przekonaniu starożytnych Greków, że siła jest zasadą rządzącą światem? Odpowiedz, omawiając dwa, trzy wybrane utwory literackie.

1. Interpretacja wiersza Krzysztofa Kamila Baczyńskiego "Westchnienie".

W woj. śląskim uczniom zaproponowano:

1. Jest zawsze miejsce na nadzieję... (G. Herling-Grudziński). Zaprezentuj utwory literackie, w których odnalazłeś motyw nadziei i wiary w sens pokonywania trudności.

1. Rodzice i dzieci w utworach literackich różnych epok. Na wybranych przykładach przedstaw związki uczuciowe i konflikty postaw.

1. Rozważ, o ile historia naszego narodu wpłynęła na tematykę utworów literackich wybranych epok.

1. Dokonaj analizy i interpretacji wiersza L.Staffa "Znad ciemnej rzeki...", zwracając uwagę na sposób obrazowania i język poetyckiej refleksji.

W dolnośląskim maturzyści mogli rozpisać się na następujące tematy:

1. "Już dom widać, dym na niebie pełznący cierpliwie i matkę w oknie z dłonią nad oczami" - cytat z Tadeusza Różewicza. Różne obrazy domu w wybranych tekstach kultury.

1. Skomentuj, odwołując się do postaw wybranych bohaterów, sentencję Zbigniewa Herberta: "Cnota nie jest azylem słabych, zaś akt wyrzeczenia się jest aktem odwagi".

1. Analiza i interpretacja porównawcza wierszy "Muzeum" Wisławy Szymborskiej i "Z życia przedmiotów" Adama Zagajewskiego.

1. Szczęściem jest mieć wielką pasję. Zrozumienie tekstu i pisanie wypracowania na podstawie "Tulipanów gorzki zapach" Zbigniewa Herberta.

W woj. kujawsko-pomorskim:

1. Trud wierności sobie. Rozważania o postawach wybranych bohaterów literackich.

1. O wędrówce jako metaforze ludzkiego losu i jej literackich ujęciach w wybranych utworach.

1. Jan Paweł II - "Bywa nieraz, że stajemy w obliczu prawd, dla których brakuje słów". Rozważ myśl w odniesieniu do utworów XX wieku i współczesnego czasu.

1. Interpretacja tekstu do wyboru: a. wiersz Tadeusza Różewicza "Drzewo", b. prozę Czesława Miłosza "Żegnajcie wyspy", c. tekst Michała Głowińskiego "Ten śmieszny Prometeusz".

W woj. świętokrzyskim:

1. Josif Brodski twierdzi, że "przeznaczeniem dzieła sztuki zawsze jest przetrwać swego stwórcę". Omawiając wybrane dzieła powstałe do końca XIX wieku, wykaż, że wypełniły one swoje przeznaczenie.

1. Przyjmując punkt widzenia wybranych bohaterów literackich, odpowiedz na pytanie poety: "Cóż jest prócz sławy co warte?".

1. Literatura, film, teatr. Która z wymienionych sztuk najbardziej odpowiada twojej wrażliwości? Odpowiedź uzasadnij, omawiając wybrane dzieła XX wieku.

1. Zwracając uwagę na sposób kreowania portretu (w wierszu pod takim tytułem), odpowiedz na pytanie, co - według Leopolda Staffa - jest istotą losu człowieka.

Uczniowie z Podkarpacia i woj. lubelskiego mogli wybrać tematy:

1. "Wieś nie jest prosta jakby się zdawało" (Stefan Żeromski) - odwołując się do wybranych przykładów, przedstaw różne sposoby widzenia wsi w literaturze.

1. Camus twierdził, że samo wdzieranie się na szczyt starczy, by wypełnić serce człowieka. Wybierz i zaprezentuj tych bohaterów literackich, którzy podjęli trud zmagania się z losem.

1. "Najwyższa to doskonałość umieć zażywać szczerze swego istnienia". Rozważ ponadczasowość słów Montaigne'a, odwołując się do utworów pisarzy różnych epok.

1. Zinterpretuj wiersz Stanisława Barańczaka "Widokówka z tego świata" jako poetycką refleksję o kruchości ludzkiego bytu.

W woj. małopolskim było do wyboru:

1. Dyskusje i polemiki, a także waśnie i kłótnie - wskaż, jaką pełnią funkcję w utworach literackich różnych epok.

1. Odnosząc się do wybranych utworów, rozważ myśl Władysława Tatarkiewicza "Samotność jest przyjemnością dla tych, którzy jej pragną, i męką dla tych, co są do niej zmuszani".

1. "Od nas także zależy, co w dziełach widzimy" (Cz. Miłosz). Co w wielkiej literaturze romantyzmu i pozytywizmu może zobaczyć i zaakceptować współczesny młody Polak? Odpowiedz na pytanie, odwołując się do wybranych dzieł tych okresów literackich.

1. Interpretując wiersz Bronisława Maja "kto da świadectwo tym czasom", przedstaw dramat pokolenia poety.

W województwach lubuskim, wielkopolskim i zachodniopomorskim zaproponowano:

1. "Czytanie książek to najpiękniejsza zabawa, jaką sobie ludzkość wymyśliła" - czy w czasach dominacji kultury masowej Twoje doświadczenia pozwalają potwierdzić sąd Wisławy Szymborskiej?

1. "Jacy jesteśmy Polacy" - opracuj wypowiedź, poszukując przykładów w literaturze dwóch, trzech epok.

1. Czy prawda i dobro zapewniają człowiekowi szczęście? Jak na to pytanie odpowiadają bohaterowie literaccy wybranej epoki?

1. Interpretacja tekstów poetyckich Cypriana Kamila Norwida i Kazimierza Wierzyńskiego oraz fragmentu "Chłopów" Władysława Reymonta.

W woj. pomorskim:

1. "Skąd przyjdzie odrodzenie do nas, którzyśmy skazili i spustoszyli cały glob ziemski? Tylko z przeszłości, jeżeli ją kochamy" (Simon Weil). Uzasadnij sąd, że literatura minionych czasów może być źródłem do odnowy człowieka.

1. Funkcja motywu podróży w wybranych utworach różnych epok.

1. Szaleni i rozważni - dwa sposoby kreowania bohatera w literaturze na przestrzeni dziejów.

1. Zanalizuj i zinterpretuj wiersz "Druga przestrzeń" Czesława Miłosza albo tekst "Lament nieczytanej Biblii" Romana Brandstaettera. Zwróć uwagę na motyw człowieka odwróconego od Biblii.

W opolskim maturzyści mogli wybrać:

1. O których tekstach kultury możesz powiedzieć, że bronią przed jałowością życia?

1. Zwycięzcy i pokonani. Do losów, których bohaterów literackich odniósłbyś te określenia?

1. Analiza i interpretacja wiersza Adama Zagajewskiego "Z życia przedmiotów" lub porównanie go z wierszem Wisławy Szymborskiej "Muzeum".

1. Czwarte pytanie wymagało zrozumienia czytanego tekstu oraz pisania wypracowania. Przygotowano fragment eseju Zbigniewa Herberta "Tulipanów gorzki zapach".

Woj. warmińsko-mazurskie:

1. "Należy uwierzyć, że w tym powszechnym krzątaniu są też jakie rzeczy wiekuiste, powszechne" - Maria Dąbrowska. Odwołując się do literatury i własnych doświadczeń podziel się swymi przemyśleniami na temat znaczenia codzienności w życiu człowieka.

1. "Żart bronią jest często zdradą i szkodliwą. Ale też czasem jej trzeba zażyć"- Ignacy Krasicki. Śmiech, żart, kpina, groteska jako sposób wzbudzania refleksji na temat sensu życia. Zaprezentuj wybrane utwory, które według ciebie w mistrzowski sposób realizują tę tezę.

1. "Trzeba śnić cierpliwie w nadziei, że treść się dopełni" - Zbigniew Herbert. Odwołując się do przykładów literatury dokonaj prezentacji i sformułuj sąd o marzycielach, ich walce i posłannictwie.

1. Dokonaj analizy i interpretacji wiersza Anny Kamińskiej "Rozterki Kasandry".

Maturzyści z Podlasia mogli wykazać się wiedzą w tematach:

1. "Człowiek (...) jest trochę zagubiony w moralnym labiryncie współczesnego świata" (Wiesław Myśliwski). Rozważania o uniwersalnych wartościach, które powinny tworzyć kodeks etyczny człowieka naszej epoki (odwołaj się do tekstów literatury i własnych doświadczeń).

1. "Inny świat" Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, "Lalka" Bolesława Prusa, "Kordian" Juliusza Słowackiego - który z tych utworów jest, Twoim zdaniem, najciekawszym literackim świadectwem swych czasów.

1. Analiza tekstu publicystycznego oraz formułowanie własnych opinii na temat zaniku kanonu kultury, literatury. artykuł (Piotr Śliwiński, Kanon, czyli bunt, Więź, styczeń 2001) i tekst w załączeniu. 4. Analiza i interpretacja porównawcza wierszy A. Mickiewicza "Ekskuza" i Czesława Miłosza "Ze szkodą" lub analiza i interpretacja utworu Czesława Miłosza.

Natomiast w łódzkiem uczniowie mieli do wyboru:

1. Czy tak jak twierdzi Joseph Conrad: "Sztuka to wielkie ucho i wielkie oko świata; słyszy i widzi - i ma zawstydzić, drażnić, budzić sumienie"? Przedyskutuj problem, wykorzystując właściwe teksty kultury.

1. "W życiu nie chodzi o szczęście, lecz o dobre życie" (Barbara Skarga). Rozważ myśl, odwołując się do postaw wybranych bohaterów literackich.

1. "...większą mi rozkoszą podróż niż przybycie" (Leopold Staff). Różne motywy wędrówki w tekstach kultury. Omów na wybranych przykładach i porównaj.

1. Analiza i interpretacja porównawcza wierszy: "Do leszczyny" Czesława Miłosza i "Nie teraz jestem szczęśliwy" Jacka Podsiadły lub interpretacja wiersza "Do leszczyny" Czesława Miłosza. (and, miz)