Marsz Żywych w Auschwitz
Delegacje z prawie 50 krajów świata złożyły hołd ofiarom holokaustu podczas 14. Marszu Żywych na terenie byłego obozu Auschwitz-Birkenau.
Premier Marek Belka podczas głównych uroczystości na terenie byłego hitlerowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau apelował o zachowanie w pamięci słów Jana Pawła II. Przypomniał, że w 1979 r. papież w Auschwitz mówił o "poszanowaniu drugiego, poszanowaniu jego osobowości, jego sumienia, (...) o dialogu z drugim, umiejętności poszukiwania i uznania tego, co może być dobre i pozytywne także w kimś, kto wyznaje idee różniące się od naszych".
Belka podkreślał rolę marszu jako okazji do poznania się młodych ludzi, "w duchu tolerancji, partnerstwa i wzajemnego szacunku". Zwracał uwagę na inicjatywy "odkrywania na nowo kultury żydowskiej w Polsce": Festiwal Kultury Żydowskiej na krakowskim Kazimierzu, odbudowującą się w Warszawie ulicę Próżną, powstające Muzeum Historii Żydów Polskich, nauczanie o kulturze żydowskiej w szkołach średnich i na uczelniach.
Premier Izraela Ariel Szaron w swym przemówieniu podkreślił konieczość pamięci o ofiarach, ale apelował, by nigdy nie zapominać o mordercach. Wzywał też młodych ludzi uczestniczących w marszu, by nie zapominali, że świat milczał, gdy miliony Żydów prowadzono na śmierć.
Szaron podkreślił, że Żydzi ocaleni z holokaustu odnaleźli w sobie siły, by wyemigrować do Izraela, walczyć o to państwo i wychować tam swe dzieci, wnuki i prawnuki. "Przyjechałem tu dziś z Jerozolimy, stolicy Państwa Izrael, jedynego miejsca na świecie, gdzie Żydzi mają prawo, siłę, aby samodzielnie się bronić" - powiedział premier Izraela w wygłoszonym po hebrajsku przemówieniu.
Główną uroczystość poprzedził sygnał odegrany na trzech rogach oraz pokaz krótkiego filmu, przedstawiającego wjazd pociągu z żydowskimi więźniami na rampę obozu zagłady Birkenau. Większość uczestników ceremonii przyszła na miejsce w pochodzie trzykilometrową tzw. Drogą Śmierci - spod bramy z napisem "Arbeit macht frei" na terenie KL Auschwitz do obozu Auschwitz II-Birkenau.
Kulminacyjnym momentem uroczystości był kadysz, modlitwa za zmarłych, i zapalenie zniczy. Na zakończenie zostanie odśpiewano "Hatikvę" (nadzieja), izraelski hymn narodowy.
Wcześniej, podczas uroczystości przed blokiem nr 18 upamiętniającym eksterminację 450 tys. Żydów węgierskich w Auschwitz, premier Węgier Ferenc Gyurcsany mówił, że ludzie nie byli "dość silni", by "podać rękę ofiarom holokaustu". "Te potworności zostały popełnione przez nikogo innego, jak my sami, rodzaj ludzki" - powiedział węgierski premier.
Młodzież z wielu krajów świata, która przybyła do byłego obozu zagłady Birkenau zwiedzała teren dawnych krematoriów. Wielu uczestników przyniosło drewniane tabliczki z nazwiskami bliskich, którzy zginęli w obozach oraz ich zdjęcia.
W uroczystości uczestniczyła także grupa polskiej młodzieży z liceum z Wisły w Beskidach. "Chcemy zobaczyć, jak to wygląda. Chcemy zobaczyć, jak nasi koledzy z innych krajów patrzą na to, co się tu wydarzyło" - mówiła Dorota, jedna z uczennic.
Marsze Żywych od 1988 roku organizuje izraelskie Ministerstwo Oświaty we współpracy z organizacją "March of the Living International". Odbywają się tradycyjnie w Dzień Pamięci Ofiar Zagłady (Jom HaShoah). W pierwszym Marszu wzięło udział półtora tysiąca Żydów. Począwszy od roku 1996, Marsze Żywych odbywają się co roku.
W latach 1940-1945 do Auschwitz deportowano co najmniej 1,3 miliona osób, w tym około 1,1 miliona Żydów z całej Europy oraz około 150 tys. Polaków, 23 tys. Romów, 15 tys. jeńców radzieckich i 25 tys. więźniów innych narodowości.
Liczbę osób zamordowanych i zmarłych w Auschwitz szacuje się na co najmniej 1,1 mln osób, w tym około 960 tys. Żydów, 70-75 tys. Polaków, 21 tys. Romów, 15 tys. jeńców radzieckich i 10-15 tys. osób innych narodowości.
Miasto Oświęcim, na którego peryferiach Niemcy utworzyli obóz, zamieszkiwało w 1939 roku około 14 tys. osób, z czego 60 proc. stanowili Żydzi.
