Marcin Makowski: W sprawie Sądu Najwyższego opozycja potrzebuje symboli, a nie ”heroicznych powrotów z urlopu”

Nigdy dość powtarzania, że dzisiaj największym sojusznikiem Prawa i Sprawiedliwości nie jest Viktor Orban czy Donald Trump, ale spora część polskiej opozycji i wymiaru sprawiedliwości. Jakby rząd nie naginał prawa, jakich ustaw w nocy nie przegłosował, jak nie manipulował obsadzaniem stanowisk w wymiarze sprawiedliwości, nieustannie powtarza się ta sama historia. Opozycja krzyczy ”faszyzm”, choć obecny ustrój nawet obok niego nie stał. Ogłasza się setny koniec państwa prawa, choć podobne oskarżenia należało trzymać w odwodzie do ostatniej chwili, być może właśnie do wygaszania kadencji sędziów Sądu Najwyższego. I na koniec, jakby było mało, zamiast charyzmatycznych liderów, ”wolnością wiodącą lud na barykady” okazuje się prof. Małgorzata Gersdorf, która jednego dnia nie uznaje decyzji prezydenta, a drugiego pojawia się na zaprzysiężeniu sędziów, przez PO i Nowoczesną uznawanych za ”dublerów”. W jednym momencie twierdzi, że jest I Prezes SN i nie zrobi kroku w tył, a następnego jedzie na urlop tylko po to, aby z niego wrócić, ponieważ ”sytuacja zrobiła się dramatyczna”. To ona wcześniej dramatyczna nie była?

Po prostu nie jestem w stanie zrozumieć, jak mając tak mocne argumenty w rękawie, część opozycji i elit wymiaru sprawiedliwości woli rozmieniać się na drobne. Wyszła sprawa zatajania przeszłości sędziego Józefa Iwulskiego, jego orzekania podczas stanu wojennego i służby w kontrwywiadzie PRL - od takich spraw trzeba się szybko odciąć i iść dalej. Ale nie, zamiast tego słyszymy, że sędzia nie ma sobie ”niczego do zarzucenia”, ponieważ ma ”nieskazitelny charakter”. Natomiast jego przełożona, zamiast dyplomatycznie odciąć się od jego przeszłości, idzie w zaparte mówiąc: ”To jest najlepszy sędzia z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych w Sądzie Najwyższym. To, że był przydzielony przymusowo do sądów wojskowych w stanie wojennym, to tylko młodzi ludzie mogą nie wiedzieć, jakie były wtedy konsekwencje nieorzekania w tych sprawach; to były konsekwencje więzienia”.

Czyli co, Stanisław Piotrowicz i Andrzej Kryże, słusznie rozliczani ze swoich haniebnych epizodów z tamtych czasów, nagle nie są niczemu winni, bo też musieli sądzić i wydawać wyroki, inaczej czekałoby ich więzienie? Idąc tą logiką - czy ktokolwiek jest winny, np. wydając wyroki więzienia na opozycjonistów - jeśli po prostu nie miał innego wyjścia? Nie wiem, jak I Prezes SN może nie dostrzegać konsekwencji takiej kulawej logiki. No ale czego się spodziewać, jeśli w momencie zejścia rozmowy na tematy urlopowe uśmiecha się promieniście i mówi, że nie żałuje swojej decyzji. - Bardzo wypoczęłam, pływałam w jeziorach - powiedziała prof. Gersdorf, po czym weszła do budynku Sądu Najwyższego. Nie zdziwiłbym się, gdyby część osób protestujących m.in. w obronie jej stanowiska pomyślała sobie wtedy: ”gdy będzie następny wiec, też pojadę sobie popływać w jeziorze i wypocząć”. Po prostu dramat.

Do obrazu tego dramatu dokłada się oczywiście jego reżyser, który nie widzi żadnych możliwości ustępstwa, mediacji, złotego środka. Mało tego, wspomniany już prokurator Piotrowicz w rozmowie z Radiem Maryja pozwolił sobie bowiem na pogrożenie, że jeżeli Małgorzata Gersdorf podejmie jakiekolwiek czynności służbowe, ”(…) naraża się na odpowiedzialność dyscyplinarną z tego względu, że sędziów w stanie spoczynku również obowiązują ściśle określone zasady. Niestosowanie się do obowiązującego prawa może skutkować wyciągnięciem konsekwencji dyscyplinarnych. Jedna z najsurowszych sankcji, jaka może spotkać, to pozbawienie stanu spoczynku” - tłumaczył szef sejmowej komisji sprawiedliwości i praw człowieka.

Ale czy to jego rola, aby grozić w mediach sankcjami, zanim jeszcze zaistnieje jakakolwiek sytuacja, która zmusiłaby ustawodawcę do ich zastosowania? Mam wrażenie, że wszyscy - zarówno rząd jak i opozycja - wychodzą w przypadku kryzysu wymiaru sprawiedliwości ze swoich ról, albo przypisują sobie kompetencje, których nie posiadają. Tymczasem przeciętny wyborca coraz mniej z tego chaosu rozumie, nie wie komu ufać, za kim stanąć, jaki sztandar podnieść. Konsekwencją może być bierność wobec polityki oraz popularna w PRL ”emigracja wewnętrzna”. I właśnie taki scenariusz, braku zainteresowania obywateli kwestiami przyszłości ich państwa, w pełni zasługuje na nazwanie go końcem demokracji. Czy już w tym punkcie jesteśmy?

Marcin Makowski dla WP Opinie