Małpy myślą o przyszłości
Małpy są zdolne do tworzenia planów na
przyszłość odległą nawet o kilkanaście godzin. Potwierdziły to
eksperymenty niemieckich naukowców, opublikowane w ostatnim
"Science". Do tej pory uważano, że ludzie są jedynymi istotami,
zdolnymi myśleć z takim "wyprzedzeniem".
Zestawy kamiennych narzędzi i ostrzy włóczni znajdowane na stanowiskach archeologicznych pozwalają sądzić, że już setki tysięcy lat temu nasi przodkowie woleli być przygotowani na "wszelkie wypadki" przyszłości.
Publikujący w "Science" Nicholas J. Mulcahy i Josep Call z Instytutu Antropologii Ewolucyjnej Maxa Plancka w Lipsku przekonują obecnie, że korzenie zachowań związanych z przewidywaniem tkwią bardzo głęboko w przeszłości wspólnej dla ludzi i naszych małpich krewniaków.
Naukowcy ci wykazali, że wielkie małpy - szympansy bonobo i orangutany - są w stanie "z myślą o przyszłości" (późniejszym wykorzystaniu) przechować sprawdzone wcześniej narzędzia.
W eksperymencie małpy miały najpierw okazję do nauki wykorzystania jakiegoś przedmiotu jako narzędzia. Chodziło np. o sięgnięcie po winogrona umieszczone w specjalnej konstrukcji lub po dobranie się do wiszącej za kratami butli z sokiem.
Tak przeszkolone małpy dostały później do wyboru kilka różnych narzędzi, zdatnych i nie nadających się do określonych zadań. Mogły wybrać jedno i zabrać ze sobą.
Kilka-, kilkanaście godzin później małpy wracały do pomieszczenia z zawieszonymi winogronami lub sokiem. Niemal w połowie przypadków zwierzęta najpierw spontanicznie wybierały dobre narzędzie i zabierały je, a później wracały z nimi do pomieszczenia z winogronami, aby zdobyć owoce.
W doświadczeniach najlepiej wypadała samica orangutana imieniem Dokana. Na 16 prób w 15 odniosła sukces - dobrała się do owoców lub soku. "Okazuje się, że planowanie nie jest zdolnością wyłącznie ludzką. Nie jest tak, że wyłoniła się ona u hominidów w ciągu ostatnich 2,5-1,6 mln lat" - napisali autorzy badań.
Przeprowadzone w Niemczech doświadczenie pozwala przypisać umiejętność planowania obu gatunkom małp - zauważają naukowcy. Jak sugerują, zdolność ta ewoluowała co najmniej 14 mln lat temu, "za czasów" wspólnego przodka wszystkich gatunków wielkich małp.