Krótka historia Iraku
Republika Iracka - państwo w Azji Zachodniej nad Zat. Perską. Stolicą kraju jest Bagdad. Irak odgrywa poważną rolę w regionie i na świecie ze względu na bogate złoża ropy naftowej - ok. 10% zasobów na świecie.
20.03.2003 | aktual.: 20.03.2003 09:04
Irak ma 438,5 tys. km2 i mieszka tak około 20 mln osób. Większość to Arabowie (77%), ale zamieszkują tam także Kurdowie Turkmeni i muzułmanie. Religią państwową jest islam.
W starożytności na terenach obecnego Iraku istniały państwa - Sumer, Babilonia i Asyria. W II w. n.e. został podbity przez Rzymian, których w III w. wyparli Persowie. W VII w. Irak został podbity przez Arabów, zarabizowany i zislamizowany.
Za panowania Abbasydów stał się najważniejszym centrum cywilizacji arabskiej ze stolicą w Bagdadzie. W 1055 został zajęty przez Turków seldżuckich, a w XII w. spustoszony przez najazd Mongołów. Do XV w. podlegał chanom tatarskim rezydującym w Persji. W 1535 znalazł się w granicach imperium osmańskiego, tworząc jego peryferyjną prowincję do 1918.
W latach 1920–1932 tworzył brytyjskie terytorium mandatowe, a w 1921 proklamowano monarchię konstytucyjną. Od 1932 Irak jest formalnie niepodległy. W 1958 dokonano przewrotu wojskowego, obalono monarchię i proklamowano republikę.
W 1968 r. w wyniku zamachu stanu władzę przejęła partia Baas. Od 1979 prezydentem jest Saddam Husajn, który w latach 1980–88 toczył wojnę z Iranem, a w sierpniu 1990 najechał na Kuwejt. O 3.00 w nocy z 16 na 17 stycznia 1991 roku, atak lotnictwa USA i innych krajów międzynarodowej koalicji na Irak rozpoczął wojnę nad Zatoką Perską. Wojna trwała 43 dni. Irak został szybko i zdecydowanie zwyciężony. Saddam Husajn zachował jednak władzę.
W latach 90. miały miejsce kilkakrotne kryzysy polityczne związane z niewywiązywaniem się Iraku z zaleceń ONZ dotyczących likwidacji broni masowego rażenia. Nastąpił upadek gospodarczy spowodowany głównie przez nałożone sankcje, zwłaszcza embargo na handel ropą naftową (od 1996 ONZ zezwoliło na eksport ograniczonej ilości ropy w ramach programu „Ropa za żywność”). W latach 1993, 1998, 2001 miały miejsce naloty lotnictwa USA i W. Brytanii w celu niszczenia obiektów wojskowych.
29 stycznia 2002 w orędziu o stanie państwa Bush maluje ciemny obraz świata, który musi zmierzyć się z terroryzmem. Mówi o „osi zła” i zalicza do niej Koreę Północną, Irak i Iran. W kolejnych dniach powtarza zarzuty wobec tych krajów i ponownie wzywa świat do opowiedzenia się po stronie USA w walce z terroryzmem. Tak doszło do eskalacji konfliktu z Saddamem Husajnem. (mdz)
Zródło - Encyklopedia WP
Zobacz także:
Irak na "osi zła" - kalendarium wydarzeń
Kim jest Saddam?
