Ostatnie pożegnanie Jerzego Nowosielskiego

Nabożeństwu przewodniczył biskup siemiatycki Jerzy, Prawosławny Ordynariusz Wojskowy. Koncelebrował je przyjaciel Jerzego Nowosielskiego prawosławny teolog ks. dr Henryk Paprocki oraz proboszcz krakowskiej parafii prawosławnej ks. Jarosław Antosiuk. W pożegnaniu artysty uczestniczył również doradca prezydenta Tadeusz Mazowiecki.

- Był myślicielem i artystą z tej małej grupy, która maluje i pisze dla przyszłości. Jerzy Nowosielski nie został jeszcze do końca doceniony. Jest to zadanie dla przyszłych pokoleń - podkreślił duchowny. - Jego bulwersujące niekiedy myśli są adresowane do tych, którzy przyjdą po nas i znajdą się w krytycznym punkcie utraty nadziei, jakiejkolwiek nadziei - dodał.

- Jego obrazy są adresowane do tych, którzy chcą się zastanowić nad egzystencją człowieka - powiedział ks. Paprocki.

Ks. Paprocki przywołał ostatnie lata życia malarza, gdy Jerzy Nowosielski był już chory, a jego dom i zarazem pracownia "stawał się powoli pustelnią", zaś sam artysta "był coraz bardziej przejrzysty na Boga".

- Pustelnia Jerzego Nowosielskiego w centrum Krakowa była miejscem jego wycofania się z życia, gdyż nie interesował się już sprawami tego świata, a tylko tym, co jest najważniejsze i najistotniejsze. Winniśmy przede wszystkim podziękować Bogu za długie życie, które Jerzy w całości poświęcił poszukiwaniu Chrystusa - mówił ks. Paprocki. Dodał, że po okresie młodzieńczego ateizmu Nowosielski odnalazł swoje miejsce i pewność wiary w kościele prawosławnym.

- Bóg obdarzył Jerzego Nowosielskiego niewiarygodnymi talentami. Przede wszystkim talentem malarskim nie mającym równego sobie - powiedział duchowny. Jak dodał drugi talent Nowosielskiego wiązał się z zadumą i refleksją nad tajemnicą Boga i człowieka, "z rozwijaniem myśli chrześcijańskiej, czemu towarzyszyła niezwykła erudycja i szerokie spojrzenie". - W swoich rozważaniach patrzył na świat oczyma malarza, z ogromną wrażliwością - podkreślił ks. Paprocki.

- Towarzyszył temu jeszcze jeden talent: odwagi myślenia. Nie jest to talent zbyt często pielęgnowany i rozwijany - dodał duchowny.

Jak podkreślił ks. Paprocki całą swoją sztukę i myślenie Nowosielski odniósł do sfery sacrum. - Kiedy brakuje słów, kiedy myślenie zatrzymuje się na progu tajemnicy, kolorowa kontemplacja zamknięta w ikonie, zamknięta w każdym obrazie i rysunku Jerzego pozwala wniknąć głębiej w ukrytą tkankę rzeczywistości empirycznej, która właśnie wtedy może być postrzegana jako rzeczywistość miejsca zbawienia - powiedział duchowny. "Wielki człowiek i przenikliwy myśliciel"

"Odszedł wielki człowiek i przenikliwy myśliciel. Jedna z najwybitniejszych osobowości naszej kultury i polskiego prawosławia" - napisał o Jerzym Nowosielskim prezydent Bronisław Komorowski. List odczytał podczas ceremonii pogrzebowej doradca prezydenta Tadeusz Mazowiecki.

Komorowski podkreślił, że szczególne miejsce w dorobku Jerzego Nowosielskiego zajmuje twórczość sakralna. "Wieloletnie poszukiwania artystyczne i teologiczne uczyniły profesora Nowosielskiego człowiekiem wielkiego wymiaru duchowego. Jego unikalny wkład w dialog ekumeniczny stanowią dzieła zdobiące zarówno cerkwie, jaki kościoły, przypominając o tysiącletniej tradycji Kościoła niepodzielonego" - podkreślił prezydent.

Prezydent wyraził przekonanie, że zarówno obecne jak i przyszłe pokolenia będą uważały Jerzego Nowosielskiego za artystę bliskiego sobie, "ujawniającego ponadczasowe aspiracje ludzkiego ducha".

Żegnamy dziś malarza, rysownika, pedagoga, profesora, malarza świętych i świętego wśród malarzy - mówił w sobotę podczas pogrzebu Jerzego Nowosielskiego minister kultury i dziedzictwa narodowego Bogdan Zdrojewski.

Minister przypomniał, że Nowosielski (który ciężko chorował) odchodził powoli "żegnał się z nami - w jakimś sensie - ratami".

- Od czasu do czasu pisał. Pisał, iż chciałby przed śmiercią coś jeszcze zrozumieć, a tymczasem odchodzi i coraz więcej wątpi - mówił Zdrojewski przywołując korespondencję malarza z Tadeuszem Różewiczem.

- Drogi Jurku - pisał Tadeusz Różewicz - my jesteśmy takim pokoleniem, które urodziło się na zakręcie. I tak po drodze coraz to nam coś ucieka, coś zostawiamy, ale wątpienie, to jest przecież źródło filozofii. W tym jesteśmy silni - cytował minister.

Bogdan Zdrojewski podkreślił, że to, co pozostawił Nowosielski "to ważne rzeczy, ważne dzieła i ważny fragment twórczości świata"."Za to dziękujemy" - powiedział minister.

Po liturgii świętej rozpocznie się "otpiewanije". Uroczystość w cerkwi potrwa ok. 2,5 godziny. W południe kondukt pogrzebowy wyruszy od bramy Cmentarza Rakowickiego do Alei Zasłużonych.

W krakowskiej cerkwi prawosławnej, w której odprawiane jest nabożeństwo znajdują się ikony autorstwa Jerzego Nowosielskiego, artysta zaprojektował dla świątyni także witraże.

Jerzy Nowosielski zmarł w Krakowie w poniedziałek w wieku 88 lat. Był współzałożycielem Grupy Krakowskiej II, profesorem Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, członkiem Polskiej Akademii Umiejętności i doktorem honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Nowosielski znany jest przede wszystkim jako autor prac religijnych - malowideł ściennych, ikonostasów i polichromii. Malował też portrety, pejzaże, martwe natury i obrazy abstrakcyjne. Miał własny, oryginalny styl łączący tradycję sztuki bizantyjskiej i awangardy. W 2008 r. Nowosielski został uhonorowany Złotym Medalem Gloria Artis, a w 2010 r. prestiżową Nagrodą Polskiej Akademii Umiejętności im. Erazma i Anny Jerzmanowskich.