Kopalnia "Halemba" - najstarsza, najgłębsza i bardzo niebezpieczna

To niebezpieczna kopalnia i jedna z najgłębszych. Występują tu zagrożenia tąpnięciami, wodą, pożarem, metanem, wybuchami innych gazów. Ma trzy poziomy pracy na głębokościach 525 m, 830 m i 1030 m. Na tym ostatnim doszło do wybuchu metanu.

Metan jest palnym gazem; po pierwszym wybuchu może dojść do kolejnego. Na dole panują niezwykle trudne warunki - w kopalni na tym poziomie jest ok. 40 st. C, po wybuchu temperatura może być wyższa.

Wybuchy metanu i pożary spowodowane zapaleniem się tego gazu, to - obok wybuchów pyłu węglowego - najczęstsze naturalne przyczyny górniczych katastrof na całym świecie.

Metan jest bezbarwnym gazem bez woni i smaku, lżejszym od powietrza. To główny składnik naturalnych gazów, często występujących w pokładach węgla. Pali się prawie nieświecącym płomieniem z błękitną aureolą. Tworzy z powietrzem wybuchową mieszaninę; wybucha w stężeniach od 5 do 15% Może być wykorzystywany jako paliwo.

Kopalnia "Halemba" jest na szczycie czarnej listy pod względem wypadków w górnictwie. Kopalnia ma 3 poziomy - 520 m, 830 m i 1030 m. Do wypadku doszło na tym najniższym. Jak powiedział rzecznik kompanii węglowej, górnicy pracowali tam nad usuwaniem jednej ze ścian.

W ciągu minionych 30 lat w polskim górnictwie węgla kamiennego doszło do kilkunastu poważnych katastrof; w każdej z nich zginęło od kilku do ponad 30 osób - w sumie życie straciło w nich ponad 150 górników.

1. W 1974 r. w wyniku wybuchu pyłu w kopalni "Silesia" w Czechowicach-Dziedzicach zginęło 34 górników.

2. Również 34 osoby zginęły w 1979 r. w kopalni "Dymitrow" w Bytomiu, kiedy podczas robót strzałowych wybuchł pył węglowy.

3. W 1987 r. wybuch pyłu węglowego zabił 18 górników w kopalni "Mysłowice", dziewiętnasta ofiara zmarła potem w szpitalu.

4. W 1990 r. czterech górników udusiło się po wybuchu metanu w kopalni "Śląsk" w Rudzie Śląskiej.

5. W tym samym roku metan wybuchł w kopalni "Halemba" - zginęło 19 górników, a ok. 20 zostało rannych.

6. W 1991 r. tąpnięcie kosztowało życie pięciu górników z "Halemby".

7. W 1993 r. silny wstrząs zabił sześciu górników w kopalni "Miechowice" w Bytomiu.

8. W 1995 r. pięciu górników zmarło po tąpnięciu w kopalni "Nowy Wirek" w Rudzie Śląskiej.

9. W 1996 r. pięciu górników udusiło się po tąpnięciu i wypływie metanu w kopalni "Zabrze-Bielszowice".

10. W 1998 r. podczas niezgodnej z przepisami penetracji wyrobiska zginęło sześciu ratowników górniczych; czterech, którzy weszli pierwsi, oraz dwóch spieszących im z pomocą.

11. W 2000 r. skały stropowe przysypały trzech górników w zakładzie górniczym "Piekary".

12. W lutym 2002 r. wybuch pyłu węglowego zabił 10 osób, a dwie ranił, w kopalni "Jas-Mos" w Jastrzębiu Zdroju.

13. W czerwcu 2005 r. zginęli dwaj górnicy w rudzkiej kopalni "Pokój". Szef działu wentylacji i jego zastępca niezgodnie z przepisami weszli w odizolowany rejon kopalni i znaleźli się w atmosferze niezdatnej do oddychania.

14. W listopadzie 2005 r. trzej górnicy zginęli w kopalni "Zofiówka" w Jastrzębiu Zdroju. Przyczyną tragedii był rzadko spotykany w kopalniach wyrzut metanu i skał.

15. W lipcu tego roku w kopalni "Pokój" w Rudzie Śląskiej zginęło czterech górników, którzy znaleźli się w strefie podziemnego zawału, wywołanego silnym wstrząsem górotworu i tąpnięciem; szesnastu górników zdołało uciec z tego rejonu.

Ratownicy górniczy podkreślają, że dopóki trwa akcja ratunkowa, jest nadzieja, że uwięzieni pod ziemią górnicy żyją, niezależnie od tego, jak trudne warunki panują w wyrobisku. Przykładem jest m.in. Zbigniew Nowak z rudzkiej kopalni "Halemba", który po tąpnięciu w lutym tego roku spędził pod ziemią ponad 111 godzin, czekając na ratunek.