Konfilikt Rosja-Czeczenia
Ostatni poważny konflikt rosyjsko-czeczeński, nazywany pierwszą wojną rozpoczął się w 1994 roku. W lipcu 1995 roku podpisano układ pokojowy, ale mimo porozumienia między obu krajami nadal dochodziło do konfliktów. We wrześniu 1999 roku Rosjanie znów wkroczyli do Czeczenii (druga wojna) i choć wojna oficjalnie konflikt się zakończył, to wciąż dochodzi tam do walk. Przyczyną obu wojen było dążenie Czeczenii do niepodległości.
Na początku lat 90. Czeczenia, podobnie jak inne kaukaskie republiki domagała się niepodległości. W 1991 roku Czeczeńcy wybrali swojego prezydenta, jednak Rosjanie tego nie zaakceptowali.
W 1994 roku wojska rosyjskie wjechały na terytorium republiki czeczeńskiej. Do walki z nimi przystąpiło ok. 20 tys. bojowników czeczeńskich, stawiających zaciekły opór. Po zdobyciu stolicy Groznego Rosjanie przejęli kontrolę nad krajem, powołując marionetkowy rząd republiki z gen. Koszmanem na czele.
Sukcesy rosyjskie zmusiły Czeczeńców do podjęcia akcji terrorystycznych. W lipcu 1995 roku podpisano układ rosyjsko-czeczeński, przewidującego zakończenie walk, złożenie broni przez czeczeńskich bojowników oraz wycofanie większości wojsk rosyjskich. Decyzję, co do przyszłości politycznej republiki odroczono do 2001 roku. Mimo porozumienia, jedynie część oddziałów czeczeńskich zdecydowała się na złożenie broni.
Między obu krajami nadal dochodziło do konfliktów. W wyniku rosyjskiego ostrzału rakietowego w kwiatniu 1996 zginął prezydent Dudajew. W maju 1997 prezydent Rosji Borys Jelcyn i prezedent Czeczenii Asłan Maschadow, podpisali na Kremlu porozumienie pokojowe, normujące także wzajemne stosunki powojenne między obydwoma krajami (m.in. uczestniczenie Rosji w odbudowie Republiki Czeczenii). Pomimo oficjalnego zakończenia działań zbrojnych na granicy systematycznie dochodziło do atakowania oddziałów rosyjskich oraz uprowadzeń rosyjskich urzędników i wojskowych.
We wrześniu 1999 roku strona rosyjska oskarżyła Grozny o szkolenie terrorystów, którzy dokonali pięciu zamachów bombowych w rosyjskich miastach. Równocześnie rosyjskie lotnictwo dokonywało nalotów na republikę czeczeńską. Ze względu na rosyjską ingerencję prezydent Maschadow w październiku 1999 ogłosił stan wojenny na terenie republiki oraz wezwał do ogłoszenia "świętej wojny". Siły rosyjskie w Czeczenii, dowodzone przez gen. W. Kazancewa, szybko zajęły ważne czeczeńskie rejony, wkraczając w grudniu na przedmieścia stolicy. Działania zbrojne zmusiły około 200 tys. Czeczenców do emigracji do sąsiedniej Inguszetii. (iza)
