Kiedy Polacy pojadą do USA bez wiz?

WP: Amerykanie wreszcie zniosą wizy dla Polaków? W 2010 roku odrzucono mniej niż 10% polskich wniosków wizowych, podaje „Rzeczpospolita”.

- Żeby dostać się do programu bezwizowego trzeba zejść poniżej progu 3% odmów. Przez kilka lat natomiast USA podniosło ten limit do 10%, żeby „pomóc” niektórym państwom, w tym Polsce. I rzeczywiście skorzystało z tego szereg państw, w tym Grecja, członek UE. Ale nam się i tego wyższego progu nie udało w porę osiągnąć. Teraz znowu obowiązuje limit 3%. Gdyby ten wynik, o którym pani mówi był wcześniej, to mielibyśmy wielki powód do radości. Teraz nasze szanse oceniam na 50%.

WP: Te 10% znacznie ułatwią nam jednak negocjacje z Waszyngtonem?

- Wszystko zależy od skuteczności polskich polityków. Od tego, czy uda im się namówić członków obu izb Kongresu, by ponownie uchwalili próg 10%. Przepis 3% już nie obowiązuje, więc Kongres musiałby uchwalić nową ustawę tym razem tylko pod kątem Polski. A amerykański Kongres bez porównania jest znacznie bardziej zajęty od polskiego parlamentu. Zajmuje się w każdej chwili setkami projektów ustaw i wcale nie jest powiedziane, że będzie chciał zająć się akurat naszą sprawą. Takie są realia. Krótko mówiąc: jest lepiej niż było, ale niestety trochę później niż powinno.

WP: Co ma Pan na myśli, mówiąc „wyjątek” dla Polski?

- Kongres musiałby przyjąć ustawę mówiącą, że ponownie zawiesza granicę 3% i wprowadza 10%. Gdyby taką ustawę przyjął, to jeszcze Departament Stanu musiałby poświadczyć, że Polska faktycznie zeszła poniżej tych 10%. Nie jest powiedziane, że departament będzie chciał uznać dane z 2010 r. Bo mogą powiedzieć: „Zobaczymy, jakie będziecie mieli dane w przyszłym roku”. To może potrwać jeszcze wiele miesięcy.

WP: Przyjmijmy, że Kongres zajmie się jednak naszą sprawą. Kiedy możemy liczyć na zniesienie wiz dla Polaków?

- W Ameryce właśnie jest wybierany nowy Kongres. Praktycznie nie ma szans, żeby ten, który jest teraz, się tym zajął. Nowy zbierze się dopiero w styczniu, więc w naszej sprawie będzie dyskutował najwcześniej w lutym. A i to jest bardzo mało prawdopodobne.

WP: „Wizy to wewnętrzny problem Stanów Zjednoczonych” – mówił na zakończenie wizyty w Waszyngtonie wicemarszałek Senatu Zbigniew Romaszewski. Jego zdaniem w zniesieniu wiz konieczna jest zmiana amerykańskiego prawa, a nie jak się powszechnie uważa, mentalności Polaków wyjeżdżających do USA.

- Zupełnie nie rozumiem tego sformułowania. Amerykańskie przepisy wyraźnie określają liczbę odmów. I albo się do tego przepisu dostosujemy, albo nie. Nie można liczyć na to, że Amerykanie zmienią przepisy tylko dlatego, że tak nam wygodniej.

WP: Prezydent Bronisław Komorowski chciałby, aby polski kontyngent opuścił Afganistan w 2012 roku. Czy może mieć to wpływ na decyzję USA o zniesieniu wiz dla Polaków?

- Żadnego. Amerykanie nie wiążą ze sobą tych spraw. Czym innym są dla nich zobowiązania sojusznicze, a czym innym kwestie przepisów wizowych. Podobnie jak uczestnictwo w Iraku czy Afganistanie nie pomogło nam w uzyskaniu wyjątku od amerykańskich przepisów, tak samo wyjście z niego nam w tym nie przeszkodzi.

Prof. Zbigniew Lewicki – jest politologiem, amerykanistą, profesorem w Instytucie Badań Interdyscyplinarnych Uniwersytetu Warszawskiego i Instytucie Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Wykładał na licznych uczelniach amerykańskich. Był stypendystą ACLS, Woodrow Wilson Center czy Huntington Library.