Jak zapobiec katastrofie klimatu? Fundusze Europejskie wspierają zrównoważony rozwój
Budowanie siły gospodarczej, ale równocześnie troska o środowisko naturalne - to przyświeca idei zrównoważonego, bezpiecznego rozwoju. Celem ma być osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku. Działania proekologiczne, wspierające zrównoważony rozwój przedsiębiorstw i miast już są w Polsce realizowane, dzięki Funduszom Europejskim.
"Atmosfera ulega ociepleniu, a klimat zmienia się z każdym rokiem. Spośród ośmiu milionów gatunków żyjących obecnie na naszej planecie jeden milion jest zagrożony zagładą. Lasy i oceany są zanieczyszczane i dewastowane" - czytamy w komunikacie znanym szerzej jako "Europejski Zielony Ład", przyjętym przez Komisję Europejską w 2019 r.
Celem strategii jest przekształcenie UE w sprawiedliwe i prosperujące społeczeństwo żyjące w nowoczesnej, zasobooszczędnej i konkurencyjnej gospodarce, która w 2050 r. osiągnie zerowy poziom emisji gazów cieplarnianych. Cel został wskazany jasno, ale do jego osiągnięcia potrzebne są ogromne fundusze.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Zapomnij o papierowym paszporcie. Polacy o rewolucyjnym pomyśle UE
Inwestycje w zieloną gospodarkę
Jak podkreśla Ministerstwo Rozwoju i Technologii, fundusze unijne mają istotny wpływ na zrównoważony rozwój oraz promowanie społecznej odpowiedzialności. Projekty, które otrzymują wsparcie unijne, często muszą odpowiadać określonym standardom ESG (Environmental, Social, Governance, czyli podejścia do zarządzania w kategoriach środowiskowych, społecznych i korporacyjnych), co sprzyja wdrażaniu ekologicznych rozwiązań i korzyści dla lokalnych społeczności.
Inwestycje w zieloną gospodarkę, w tym projekty dotyczące odnawialnych źródeł energii i zwiększonej efektywności energetycznej, nie tylko pomagają chronić środowisko, ale również otwierają nowe perspektywy dla rozwoju biznesu.
Mówiąc o zrównoważonym rozwoju warto wspomnieć o konkursach, w ramach których przedsiębiorstwa mogą otrzymać dofinansowanie na podniesienie efektywności energetycznej, rozwój odnawialnych źródeł energii czy rozwój technologii przyczyniających się do tworzenia rynku surowców wtórnych. O tych najnowszych pisaliśmy w artykule o funduszach europejskich dla przedsiębiorców.
To zielone projekty, które dopiero powstaną. Warto wspomnieć także o takich, które już się doczekały realizacji. Działająca w Częstochowie Hurtownia Tworzyw Sztucznych Granulat Bis przeznaczyła unijne pieniądze z Programu Inteligentny Rozwój 2014-2020 (POIR) m.in. na wdrożenie technologii przerobu odpadów z tkanin tworzywowych. Otrzymała na ten cel prawie 800 tys. zł.
Nowa technologia innowacyjna w skali świata
W 2023 roku Polska zajęła drugie miejsce na świecie pod względem eksportu mebli, ustępując jedynie Chinom. Jednym z projektów branży meblarskiej dofinansowanych z funduszy unijnych był Black Oak Technology. Dzięki prawie 2,5 mln dofinansowania z Programu Polska Wschodnia firma Pol-Kres Edwood z Białej Podlaskiej zrealizowała projekt umożliwiający ekologiczne przebarwienie jasnego drewna na ciemny odcień, który występuje rzadziej w przyrodzie.
Nowa technologia procesu produkcji drewna jest innowacyjna w skali świata i wpisuje się w trend budownictwa ekologicznego oraz ma ścisły związek z promocją zielonej i zrównoważonej gospodarki - podkreśla Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.
Nie sposób nie wspomnieć o programie Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko, w ramach którego na kluczowe projekty środowiskowe, energetyczne oraz transportowe, a także na wsparcie w obszarze kultury i ochrony zdrowia przeznaczonych zostanie w sumie prawie 126 mld zł.
We wrześniu miasto Gliwice podpisało umowę o dofinansowanie na realizację projektu, który ma na celu budowę systemu gospodarowania wodami opadowymi i roztopowymi z uwzględnieniem rozwiązań opartych na przyrodzie. Wartość otrzymanego dofinansowania to ponad 68 mln zł. Podobny projekt za niemal 166 mln zł zrealizuje Bydgoszcz.
W ten sposób zwiększy się odporność miasta na ekstremalne zjawiska pogodowe. Za sprawą budowy zbiorników retencyjnych, rozwijania obiektów małej retencji oraz zastosowania rozwiązań opartych na przyrodzie będzie można ograniczyć m.in. lokalne zalania i podtopienia, rozwiązując tym samym problem z utrzymaniem zieleni na terenie miasta w czasie suszy. Fundusze na ten cel pochodzą z Programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko.
W konkursie przeprowadzonym w 2023 r. 15 miast otrzymało dofinansowanie o łącznej wartości 500 mln zł na działania związane z adaptacją do zmian klimatycznych.
Średniej wielkości miasta Polski Wschodniej lub obszary uzdrowiskowe mogą już zgłaszać projekty do konkursu, który zakłada dofinansowanie inwestycji związanych z zieloną i niebieską infrastrukturą w miastach, np. budową parków, ogrodów i łąk miejskich, połączeń między terenami zielonymi, miejskich stawów i oczek wodnych, udrożnienie przepływu kanałów, czy rzek miejskich.
Ich celem ma być dostosowanie miast do ekstremalnych stanów pogodowych oraz łagodzenie efektu miejskich wysp. Nabór jest prowadzony z programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej i trwa do 10 stycznia 2025 r. Wnioski przyjmuje Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Materiał powstał we współpracy z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej ze środków Funduszu Rozwoju Regionalnego