Jak pogoda wpływa na nasze samopoczucie?

Klimat wpływa na mentalność całych narodów. Południowcy są żywi, potrafią cieszyć się życiem, ale bywają też impulsywni, natomiast narody północy słyną ze spokoju. To właśnie pogoda powoduje w dużej mierze, że zamożna Finlandia posiada największy odsetek samobójców na świecie. Mówimy zatem o sprawie bardzo poważnej, obiekcie wielu badań naukowych.

Okazuje się, że dla naszych organizmów najgorszy jest nie tyle jeden konkretny rodzaj aury, co jej zmienność. Jeżeli nagle gwałtownie rośnie lub spada temperatura, ciśnienie atmosferyczne, czy też wilgotność powietrza (opady), to nasze organizmy niemalże "wariują". Potrzeba czasu na adaptację do nowych warunków, a często zanim to się stanie, w pogodzie znów może zajść diametralna zmiana. W najgorszej sytuacji znajdują się meteopaci.

To ludzie, którzy mają organizmy szczególnie wrażliwe na działanie czynników meteorologicznych. Psychologia zna wiele badań, które udowodniły związek pomiędzy samopoczuciem, a warunkami atmosferycznymi. Jak konstatuje amerykański naukowiec Matthew C. Keller w swojej pracy empirycznej związanej z tym zagadnieniem, "(...) wyższa temperatura i wyższe ciśnienie generalnie wiążą się z lepszym samopoczuciem, poprawą pamięci i lepszym działaniem systemu poznawczego przede wszystkim wiosną. Latem z kolei, im jest cieplej, tym nastrój jest gorszy".

Morowe powietrze w średniowieczu

Już w średniowieczu próbowano utożsamiać choroby z pogodą. Mówiono wówczas o "morowym powietrzu", którym wyjaśniano kolejne epidemie takich chorób jak dżuma, cholera, tyfus, czy też czarna ospa. Wówczas nie znano jeszcze drobnoustrojów, dlatego też wiele epidemii tłumaczono zmianami pogody. Co więcej, ludzie jeszcze nie zainfekowani, czasem w popłochu uciekali, co okazywało się... skuteczne, ponieważ docierali do miejsc, których epidemia nie dotknęła, zatem teoria zdawała się uzyskiwać potwierdzenie. W ten sposób opowieści o "morowym powietrzu" były częścią ludowej mądrości przez stulecia.

Ten sposób myślenia o chorobach zakaźnych upadł, gdy tylko medycyna wkroczyła w erę walki z drobnoustrojami. Z drugiej strony odkryto, iż rzeczywiście istnieje korelacja pomiędzy warunkami pogodowymi a złym samopoczuciem - nie chodzi tu nawet o zimę, która generuje wirusy, a o pewne nagłe zmiany, przede wszystkim ciśnienia.

Jest to parametr pogodowy, o którym mówi się znacznie mniej niż o temperaturze, czy choćby o sile wiatru. Wielu ludzi posiada w domu termometr zewnętrzny, natomiast barometrów, a więc przyrządów do pomiaru ciśnienia, zwykle nie posiadamy. Tymczasem badania wykazują, że niskie ciśnienie psuje nasze samopoczucie.

Dowiedziono naukowo, że organizm ludzki najlepiej funkcjonuje wiosną, kiedy ciśnienie i temperatury są wysokie, na niebie widać słońce, a my więcej czasu spędzamy na zewnątrz. Wówczas lepsze jest nie tylko samopoczucie, ale także poprawia się poziom optymizmu, pamięć oraz procesy poznawcze. Wszystko to ustalono na podstawie badań narzędziami psychometrycznymi w różnych warunkach atmosferycznych.

Cechy psychiczne nie są jednak jedynymi, na które pogoda może mieć negatywny wpływ. Do tego dochodzą zmiany psychomotoryczne: osłabienie organizmu, senność, niestabilność emocjonalna, a czasem także ból głowy, czy też ból stawów (popularne bóle reumatyczne). W skrajnych przypadkach pojawiają się nawet kłopoty z oddychaniem i zawały serca.

"Wyższa temperatura sprzyja agresji i przemocy"

Wpływ pogody na samopoczucie człowieka wyraźnie dostrzega warszawski psycholog i trener rozwoju osobistego Artur Król, autor specjalistycznego bloga poświęconego swojej pracy blog.krolartur.com. - Pogoda może wpływać na nasz nastrój na wiele sposobów. Największy wpływ mają na nas wilgotność powietrza, temperatura oraz ilość słonecznych godzin. Im wyższa wilgotność, tym większe mamy problemy z koncentracją. Wyższa temperatura sprzyja bardziej emocjonalnym reakcjom, szczególnie agresji i niestety również przemocy - twierdzi psycholog.

- Z kolei liczba słonecznych godzin wpływa wyraźnie na poczucie optymizmu, choć wbrew popularnym wyobrażeniom, brak słońca nie sprzyja depresji. Innymi słowy, dzięki słońcu będziemy szczęśliwsi niż zwykle, ale gdy go zabraknie, nie będzie nam przez to smutniej, niż zazwyczaj. To w naszym klimacie może być pewnym pocieszeniem - dodaje Król, zwracając uwagę, że w zależności od pory roku klienci przychodzą do niego z wyraźnie różniącymi się problemami.

Biorąc pod uwagę opinie ekspertów, już w najbliższym okresie możemy spodziewać się takiej pogody, która wpłynie na nasze samopoczucie. Już w najbliższy weekend Polskę nawiedzi fala upałów, przez które możemy czuć się gorzej niż zwykle. Wzrosną radykalne nastroje, będziemy łatwiejsi do sprowokowania, nasze umysły będą pracowały gorzej. Taką pogodę trzeba jakoś przetrwać.

Co możemy zrobić?

Pozostaje zatem pytanie, jak możemy sobie radzić z niedoskonałościami pogody, które w polskim klimacie są niemal standardem. Odporność psychiczna jest cechą, nad którą można pracować, a stany emocjonalne mocno przenikają się ze zdrowiem fizycznym, zgodnie z przysłowiem "w zdrowym ciele zdrowy duch".

Warto przede wszystkim postawić na odpowiednią dietę, bogatą w witaminy i sole mineralne. To co jemy powinno być zróżnicowane i zawierać wiele warzyw i owoców. Z pogody należy również korzystać, kiedy to tylko możliwe. Wysiłek na świeżym powietrzu jest bowiem znakomitą formą poprawy swojego stanu psychicznego. Na to, co widzimy za oknami nie jesteśmy w stanie nic poradzić, ale nie musi to dla nas oznaczać katastrofy.

Zobacz więcej w serwisie pogoda.