Irak: parlament zatwierdził raport wzywający do osądzenia b. premiera Nuriego al‑Malikiego

- Głosowaliśmy nad przekazaniem raportu dotyczącego Mosulu wymiarowi sprawiedliwości, który będzie miał teraz ostateczny głos w tej sprawie - powiedział przewodniczący parlamentarnej komisji śledczej Mahmud al-Hassan.

Deputowany Mohamed al-Karbuli poinformował, że decyzja zapadła większością głosów. Dodał, że teraz raport ma zostać przekazany prokuratorowi oraz premierowi Hajderowi al-Abadiemu, który ma prawo kierowania spraw wysokich funkcjonariuszy publicznych do sądu wojskowego.

Według parlamentarnej komisji śledczej premier Iraku w latach 2006-2014 Nuri al-Maliki jest odpowiedzialny za utratę Mosulu, zajętego w czerwcu 2014 roku przez dżihadystów z IS. Komisja ogłosiła w niedzielę, że uznaje za winnych także 35 innych osób. Współodpowiedzialnymi za upadek Mosulu są również m.in. były gubernator Asil al-Nudżaifi, były minister obrony Sadun al-Dulaimi, były dowódca armii generał Babakir Zebari oraz były dowódca operacyjny w prowincji Niniwa, w której leży Mosul, generał Mahdi al-Garawi.

Raport komisji jest - jak zauważa agencja Reutera - najbardziej drastycznym krokiem podjętym do tej pory przez rząd w Bagdadzie w celu rozliczenia odpowiedzialności za utratę prawie jednej trzeciej terytorium kraju na rzecz Państwa Islamskiego.

Po rozpoczęciu w czerwcu ubiegłego roku przez siły IS wielkiej ofensywy irackie wojska rządowe masowo opuszczały swe pozycje, co pozwoliło dżihadystom zagarnąć ogromne ilości porzuconego przez nie sprzętu wojskowego i zająć olbrzymie połacie kraju.

Ówczesny premier Maliki - twierdzą eksperci - starał się skupić w swych rękach całą kontrolę nad armią, dokonując nominacji na stanowiska dowódcze nie tyle według kompetencji kandydatów, ile według kryterium ich lojalności. Jego polityka jako szefa rządu doprowadziła do izolacji arabskiej mniejszości sunnickiej, co sprawiło, że w rejonach o przewadze tej ludności Państwo Islamskie spotykało dobre przyjęcie.

Nie było do tej pory oficjalnego sprawozdania na temat tego, jak Mosul został stracony, ani kto wydał rozkaz zaprzestania walki przez siły rządowe - odnotowuje Reuters. Maliki oskarżył niewymienione z nazwy obce kraje, dowódców i przeciwników politycznych o uknucie spisku w związku z upadkiem miasta.

Przejęcie Mosulu, drugiego co do wielkości miasta Iraku, przez IS i ogłoszenie kalifatu na zdobytych terenach (wraz z tymi w Syrii) uwidoczniło wady systemu rządzenia w Iraku wynikające w dużej mierze z podziałów na tle etnicznym i wyznaniowym.