Instytucje UE - Parlament Europejski
Instytucje Unii Europejskiej wyznaczają i realizują zadania Unii, kierują procesem integracji europejskiej i uchwalają wspólnotowe prawo.
14.04.2004 | aktual.: 14.04.2004 13:00
Dziś przedstawiamy Parlament Europejski.
Parlament Europejski jest największym wielonarodowym parlamentem na świecie - reprezentuje około 370 mln obywateli Unii. Ma funkcję ustawodawczą i kontrolną wobec władzy wykonawczej. Jego uprawnienia są jednak dość ograniczone, choć stopniowo powiększane. Najpierw jego rolę wzmocnił Jednolity Akt Europejski, następnie Traktat z Maastricht i Traktat Amsterdamski.
W skład Parlamentu Europejskiego wchodzą przedstawiciele wielu partii, zrzeszonych w siedmiu większych frakcjach politycznych. Każdy kraj Unii Europejskiej ma wciąż jeszcze własną ustawę dotyczącą wyborów do PE.
Kadencja Parlamentu Europejskiego trwa 5 lat. Przewodniczący i wiceprzewodniczący są wybierani na połowę kadencji Parlamentu, czyli na 2,5 roku. Obecnie przewodniczącym Parlamentu jest Irlandczyk Pat Cox. Eurodeputowani pracują w 19 komisjach parlamentarnych.
Comiesięczne sesje plenarne odbywają się w Strasburgu, dodatkowe sesje i spotkania Komisji - w Brukseli, a Sekretariat Generalny mieści się w Luksemburgu.
Eurodeputowani wypowiadają się m.in. na temat programu Komisji Europejskiej, której członkowie regularnie pojawiają się w Parlamencie. Przewodniczący Komisji jest wybierany po konsultacji z parlamentem. Po przesłuchaniach kandydatów Parlament może przyjąć lub odrzucić komisarzy, których proponuje Przewodniczący (jedynie w całości - nie ma bowiem uprawnień do decydowania o poszczególnych komisarzach). Może też odwołać Komisję, uchwalając wotum nieufności większością dwóch trzecich głosów.
Przewodniczący Rady UE na początku kadencji przedstawia Parlamentowi swój program, a na koniec - sprawozdanie. Przedkłada raport o wynikach każdego spotkania Rady Europejskiej. Ministrowie uczestniczą w ważnych debatach, poddają się przesłuchaniom i odpowiadają na interpelacje poselskie.
Wraz z zatwierdzeniem przez Parlament Europejski przyjęcia do Unii Europejskiej 10 krajów, 162 parlamentarzystom z tych krajów, w tym 54 z Polski, zaczął przysługiwać status obserwatorów.
Mają oni prawo zasiadać zarówno w komisjach jak i w grupach politycznych unijnego Parlamentu i zabierać głos, choć nie uczestniczyć w głosowaniach.
W głosowaniu wezmą po raz pierwszy udział dopiero w sobotę, 1 maja 2004 roku, na pierwszej i ostatniej nadzwyczajnej sesji Parlamentu UE tej kadencji z pełnoprawnym udziałem posłów z nowych państw członkowskich. Na tej sesji Parlament zatwierdzi nominacje komisarzy-członków Komisji Europejskiej z 10 nowych państw.
Po przystąpieniu do UE Bułgarii i Rumunii Polskę będzie reprezentowało - tak jak to zostało ustalone w Nicei - 50 eurodeputowanych. Liczba 54 wzięła się stąd, że na czas kiedy Rumunia i Bułgaria nie będą jeszcze w UE, "tymczasowo" rozdzielono 50 miejsc zarezerwowanych dla nich.
Pierwsze w Polsce wybory do PE odbędą się w 13 okręgach wyborczych 13 czerwca.
Prawo kandydowania do PE ma osoba mająca czynne prawo wyborcze, która najpóźniej w dniu głosowania kończy 21 lat i od 5 lat stale zamieszkuje na terytorium Polski lub innego państwa członkowskiego Unii. Kandydaci do PE muszą złożyć oświadczenie lustracyjne. Ustawa nie przewiduje jednak żadnych konsekwencji za fałszywe oświadczenia.
Jeśli poseł lub senator zostanie eurodeputowanym, musi zrzec się krajowego mandatu. Członek PE nie będzie mógł też zasiadać w instytucjach wspólnotowych, Radzie Ministrów oraz innych organach, o których mówi Konstytucja.
Czynne prawo wyborcze będą mieli nie tylko 18-letni obywatele polscy, ale również obywatele innych krajów UE, którzy stale zamieszkują w Polsce i są wpisani do stałego rejestru wyborców.
