Henryk Sienkiewicz i Feliks Nowowiejski patronami roku 2016

Propozycję ustanowienia roku 2016 Rokiem Henryka Sienkiewicza złożyła grupa posłów PiS. Okazją do ustanowienia patronatu jest fakt, że w przyszłym roku wypada 170. rocznica urodzin oraz 100. rocznica śmierci pisarza.

W uchwale podkreślono, że Sienkiewicz to "pierwszy Polak uhonorowany Nagrodą Nobla w dziedzinie literatury, doceniony za całokształt twórczości". "Jego powieści historyczne podtrzymywały na duchu kolejne pokolenia Polaków w czasach narodowych niedoli" - czytamy.

"Twórczość Henryka Sienkiewicza, działalność społeczna i nieustanne orędownictwo za niepodległym państwem polskim odegrały niezwykle istotną rolę w odzyskaniu przez Polskę państwowości. Niech Sienkiewiczowska spuścizna stanowi podstawę patriotycznego wychowania młodych pokoleń Polaków" - głosi uchwała. Przytoczono w niej też słowa Stanisława Cata-Mackiewicza, który napisał o Sienkiewiczu: "My wszyscy z niego".

Za przyjęciem uchwały głosowało 409 posłów. Jeden poseł wstrzymał się od głosu.

Nobel za całokształt twórczości

Henryk Adam Aleksander Pius Sienkiewicz herbu Oszyk, pseudonim Litwos (ur. 5 maja 1846 w Woli Okrzejskiej, zm. 15 listopada 1916 w Vevey) to jeden z najpopularniejszych polskich pisarzy, autor cyklu "Trylogia", powieści "Krzyżacy", "Quo vadis", "Rodzina Połanieckich", "W pustyni i puszczy". Wśród jego dzieł znajdują się też nowele (m.in. "Janko Muzykant", "Latarnik"), a także reportaże.

Odbierając w grudniu 1905 roku Nobla za całokształt twórczości Sienkiewicz mówił, że zaszczyt ten jest szczególnie cenny dla syna Polski. - Głoszono ją umarłą, a oto jeden z tysięcznych dowodów, że żyje. Głoszono ją podbitą, a oto nowy dowód, że umie zwyciężać - powiedział pisarz.

Wybitny kompozytor

Patronem roku 2016, zgodnie z ustawą przyjętą przez Sejm, będzie Feliks Nowowiejski - kompozytor, dyrygent, autor muzyki do "Roty". "Nowowiejski zawsze stał po stronie polskości i polskiej kultury" - głosi uchwała.

Za uchwałą głosowało 411 posłów. Nikt nie był przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu.

"Sejm ustanawia Feliksa Nowowiejskiego patronem 2016 r. w przekonaniu o szczególnym znaczeniu dorobku tego wybitnego kompozytora, dyrygenta, pedagoga, organisty wirtuoza, organizatora życia muzycznego i szambelana papieskiego" - głosi uchwała, przygotowana przez posłów PSL.

"Artysta był autorem wielu pieśni patriotycznych, które umacniały tożsamość narodową Polaków. W niepodległej Polsce brał czynny udział w tworzeniu i organizowaniu życia artystycznego. (...) Jego dorobek wywarł wpływ na kulturę muzyczną całego świata, a w szczególności Polski. Artysta zawsze stał po stronie polskości i polskiej kultury" - czytamy w uchwale.

W przyszłym roku przypada 70. rocznica śmierci, a rok później - w 2017 r. - 140. rocznica urodzin twórcy.

Autor muzyki do "Roty"

Feliks Nowowiejski jest m.in. autorem muzyki do "Roty" Marii Konopnickiej. W 500. rocznicę Bitwy pod Grunwaldem, 15 lipca 1910 r. utwór został po raz pierwszy wykonany przed pomnikiem Grunwaldzkim w Krakowie przez chór pod batutą kompozytora.

Feliks Nowowiejski urodził się 7 lutego 1877 roku w Wartemborku, obecnie Barczewie, kształcił się muzycznie w Berlinie i Ratyzbonie. W 1909 roku osiadł w Krakowie, gdzie był dyrektorem artystycznym Towarzystwa Muzycznego.

Po I wojnie osiadł w Poznaniu i włączył się w nurt odradzającego się życia kulturalnego miasta - organizował koncerty symfoniczne i chóralne, występował z recitalami organowymi. Od 1920 r. był wykładowcą w Państwowym Konserwatorium w Poznaniu, gdzie prowadził klasę organów i dyrygował orkiestrą.

Wśród jego najwybitniejszych dzieł są m.in. marsz "Pod sztandarem pokoju", oratorium "Powrót syna marnotrawnego", uwertura "Swaty polskie", "Poematy symfoniczne", oratorium "Znalezienie Świętego Krzyża", oratorium "Quo vadis", pieśń "Marsylianka wielkopolska", opera "Legenda Bałtyku", utwory organowe i fortepianowe oraz liczne utwory wokalne i chóralne (w tym ok. 600 pieśni).

Feliks Nowowiejski zmarł 18 stycznia 1946 w Poznaniu. W uchwale przyjętej we wtorek przez Sejm podkreślono też, że do spuścizny Nowowiejskiego wciąż odwołują się liczni twórcy. W domu rodzinnym kompozytora od 1961 r. znajduje się muzeum noszące nazwę Salonu Muzycznego im. Feliksa Nowowiejskiego w Barczewie. W jego zbiorach znajduje się wiele cennych, oryginalnych pamiątek z życia i twórczości Nowowiejskiego, takich jak m.in. jego fortepian, meble, rękopisy i wiele dokumentów.