Trwa ładowanie...

Grypa niejedno ma imię

Grypa to silnie zakaźna choroba układu oddechowego wywoływana przez trzy odmiany wirusa oznaczane literami A, B i C. Poważne zachorowania powodują wirusy A i B. Epidemie i pandemie grypy wywoływały wirusy odmiany A, którą dzieli się jeszcze na typy ze względu na rodzaje białek otaczających materiał genetyczny – hemaglutyninę (H) i neuraminidazę (N). Stąd właśnie oznaczenia takie jak H1N1.

Grypa niejedno ma imięŹródło: AFP
d25z57s
d25z57s

Najważniejszą cechą wirusa grypy jest jego duża zmienność genetyczna – częste mutacje sprawiają, że przejście choroby zwykle nie daje choremu długiej odporności. Wirus odmiany A ma też zdolność wykonywania tak zwanych skoków antygenowych – gdy do jednej komórki dostaną się wirusy różnych typów, może nastąpić wymieszanie ich materiału genetycznego zapisanego w RNA i powstanie nowego, nierozpoznawanego przez układ odpornościowy wirusa.

Rozpowszechnienie grypy wśród ludzi jest ubocznym skutkiem udomowienia świń i drobiu, u kórych również występuje wirus grypy, a jego mutacje powodują od czasu do czasu przekroczenie bariery gatunkowej i wymieszanie się materiału genetycznego wirusów ptasich, świńskich i ludzkich.

W ten sposób mogą powstać wyjątkowo zjadliwe szczepy, takie jak ten, który wywołał hiszpankę. Niedawno stwierdzono, że w jego przypadku jedną z głównych przyczyn śmierci zakażonych była niezwykle gwałtowna reakcja układu odpornościowego. Śmiertelność hiszpanki ocenia się na trzy–pięć procent. W przypadku zwykłej grypy śmiertelność wynosi około 0,1 procent.
Zwykle najbardziej zagrożeni są ludzie po 65. roku życia.

Pandemie grypy

1889–1890 – grypa rosyjska to pierwsza pandemia tej choroby, o której mamy szczegółowe informacje. W jej wyniku zmarło około miliona osób. Część ludzi, którzy ją przeszli, nie zapadała później na hiszpankę. Wywołał ją prawdopodobnie wirus podtypu H2N2. 1918–1920 – hiszpanka była największą pandemią w dziejach ludzkości. Zachorowało ponad pół miliarda osób, zmarło od 50 do 100 milionów. Przebieg choroby był wyjątkowo gwałtowny, umierali głównie ludzie między 20. a 40. rokiem życia. Pandemię wywołał wirus H1N1. 1956–1958 – grypa azjatycka rozpoczęła się w Chinach i zabiła od jednego do czterech milionów osób. Była mieszanką genów grypy ludzkiej i ptasiej. Wywoływał ją wirus typu H2N2. 1968–1969 – grypa hongkońska była mutacją poprzedniej pandemii. Pochłonęła około miliona ofiar, jednak miała stosunkowo łagodny przebieg. Wywołał ją wirus typu H3N2.

d25z57s

Szczepionka za cztery miesiące

Minister zdrowia nie wie, ile jest w polskich szpitalach leków przeciw świńskiej grypie ani ile masek dostaną Polacy. A przecież ta grypa wygląda na bardziej niebezpieczną od znanych do tej pory

Kiedy świńska grypa dotrze do Polski?

Paweł Grzesiowski: Polska nie jest na główniej trasie przelotowej z Meksyku, ze
względu na kryzys mniej ludzi podróżuje, dlatego będziemy jednym z ostatnich krajów, w których choroba się pojawi. Wirus przyjdzie raczej z któregoś kraju w Europie.

Dlaczego świńska grypa jest tak groźna?

– Wcześniej wirus świń nie przenosił się między ludźmi. Tego zawsze się baliśmy – że zwierzęca odmiana wirusa przełamie barierę międzygatunkową i przeniesie się na człowieka. A ten, o którym mowa, jest kombinacją genetyczną czterech typów wirusa grypy: dwóch świńskich, ptasiej i ludzkiej.

Czy ta grypa ma jakieś specyficzne objawy?

– Nie. Zaczyna się od łagodnego przeziębienia i bólów mięśni, a może się skończyć ciężką niewydolnością oddechową. Ale teraz jest już po sezonie grypowym, więc jeśli ktoś zachoruje, a był w krajach, gdzie wirus świńskiej grypy występuje, powinien to potraktować szczególnie poważnie.

d25z57s

Jak możemy się uchronić przed zachorowaniem?

– Na pewno konieczna jest izolacja osób z objawami grypy, zachowywanie higieny. No i ochrona dróg oddechowych za pomocą maseczki lub filtra.

Czy noszenie maski rzeczywiście chroni?

– Grypą nie zarażamy się drogą powietrzną jak w przypadku na przykład gruźlicy, ale kropelkową. Wirus znajduje się w ślinie lub śluzie, które osiadają na masce, dzięki czemu nie przedostają się do organizmu człowieka. Ale i taka maska po pewnym czasie staje się zakażona. Najcieńszą, fizelinową, powinno się zmieniać po dwóch–trzech godzinach używania. Najbardziej profesjonalne, z filtrem, można nosić nawet tydzień. Ale nie ma potrzeby robić wielkich zapasów maseczek czy leków.

Kiedy uda się opracować szczepionkę na tę chorobę?

– Jeśli zapadną takie decyzje, to w ciągu czterech miesięcy. Samo wyhodowanie zarodków kurzych używanych do produkcji zajmie sześć–osiem tygodni, a trzeba jeszcze specjalnie „przezbroić” wirusa. Zajmuje się tym WHO, które wytypowany szczep przesyła koncernom farmaceutycznym do produkcji szczepionek.

Paweł Grzesiowski – kierownik Zakładu Profilaktyki Zakażeń

d25z57s
Oceń jakość naszego artykułu:
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.

WP Wiadomości na:

Komentarze

Trwa ładowanie
.
.
.
d25z57s
Więcej tematów

Pobieranie, zwielokrotnianie, przechowywanie lub jakiekolwiek inne wykorzystywanie treści dostępnych w niniejszym serwisie - bez względu na ich charakter i sposób wyrażenia (w szczególności lecz nie wyłącznie: słowne, słowno-muzyczne, muzyczne, audiowizualne, audialne, tekstowe, graficzne i zawarte w nich dane i informacje, bazy danych i zawarte w nich dane) oraz formę (np. literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne, programy komputerowe, plastyczne, fotograficzne) wymaga uprzedniej i jednoznacznej zgody Wirtualna Polska Media Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, będącej właścicielem niniejszego serwisu, bez względu na sposób ich eksploracji i wykorzystaną metodę (manualną lub zautomatyzowaną technikę, w tym z użyciem programów uczenia maszynowego lub sztucznej inteligencji). Powyższe zastrzeżenie nie dotyczy wykorzystywania jedynie w celu ułatwienia ich wyszukiwania przez wyszukiwarki internetowe oraz korzystania w ramach stosunków umownych lub dozwolonego użytku określonego przez właściwe przepisy prawa.Szczegółowa treść dotycząca niniejszego zastrzeżenia znajduje siętutaj