Głodówka protestacyjna Bohaterów Związku Radzieckiego i Rosji

W tej bezprecedensowej akcji protestacyjnej biorą udział kosmonauta Władimir Kowalonok, uczestnik wojny w Afganistanie Walerij Burkow, badacz systemów aerokosmicznych Jewgienij Kiriuszyn i uczestnik wojny w Czeczenii Rais Mustafin.

W środę Duma Państwowa Rosji, izba niższa parlamentu, przyjęła w drugim czytaniu rządowy projekt ustawy o statusie Bohaterów Związku Radzieckiego, Bohaterów Rosji i pełnych kawalerów Orderu Chwały (posiadaczy wszystkich trzech stopni orderu).

Zakłada on, że od 1 stycznia 2006 posiadaczom tych odznaczeń będzie przysługiwało prawo wyboru: albo zachowanie ulg i przywilejów albo otrzymywanie comiesięcznego świadczenia pieniężnego w wysokości 25 tys. rubli (ok. 870 dolarów).

Protestujący utrzymują, że rozwiązanie zaproponowane przez rząd - to fikcja, gdyż większość ulg i przywilejów - prawo do nieodpłatnego mieszkania, prawo do nieodpłatnej podmiejskiej działki, prawo do instalacji telefonu na koszt państwa i prawo do nieodpłatnego leczenie we wszystkich placówkach służby zdrowia - została im już odebrana na mocy innych aktów prawnych.

Uczestnicy akcji podkreślają, że od kilku miesięcy bezskutecznie próbowali zwrócić uwagę rządu i Dumy na swoje problemy. Ministrowie i parlamentarzyści - twierdzą głodujący - pozostali głusi na ich postulaty. Inicjator protestu, prezes Fundacji "Bohaterowie Ojczyzny" Walerij Burkow oświadczył, że uczestnikom głodówki chodzi nie tyle o samą ustawę, ile o problemy, jakie w nawiązywaniu dialogu z władzą mają nawet obywatele, posiadający najwyższe odznaczenia państwowe.

Przewodniczący parlamentarnego Komitetu ds. weteranów Nikołaj Kowalow wyraził zdumienie z powodu "skrajnej formy protestu". Kowalow, b. szef Federalnej Służby Bezpieczeństwa (FSB)
, dodał, że odnosi wrażenie, że niektórzy z bohaterów "nadal znajdują się na pierwszej linii frontu".

Według rządowej "Rossijskiej Gaziety" w Rosji jest obecnie 944 Bohaterów Związku Radzieckiego, Bohaterów Rosji i pełnych kawalerów Orderu Chwały. Ulgi i przywileje przysługują także małżonkom zmarłych posiadaczy tych odznaczeń.

Zastąpienie ulg i przywilejów, przysługujących bohaterom, rekompensatami pieniężnymi jest elementem reformy świadczeń społecznych, trwającej w Rosji od 1 lutego 2005 r. Wcześniej objęła ona inne kategorie obywateli, w tym emerytów, rencistów i studentów. Zmiany wywołały zimą falę protestów w całym kraju. Z ostatnich badań opinii publicznej wynika jednak, że większość zainteresowanych pogodziła się już z nowymi rozwiązaniami.

Jerzy Malczyk