Figi - najstarsza udomowiona roślina

Początki rolnictwa mogą się wiązać z udomowieniem drzew figowych na Bliskim Wschodzie około 11 400 lat temu (o około 5 tys. lat wcześniej, niż dotąd sądzono). To mniej więcej tysiąc lat przed udomowieniem w tym rejonie pszenicy, jęczmienia i roślin strączkowych.

Figi okazują się tym samym najstarszą rośliną, wykorzystywaną rolniczo przez człowieka - napisali Ofer Bar-Yosef z Uniwersytetu Harwardzkiego oraz Mordechaj E. Kislev i Anat Hartmann z Uniwersytetu w Bar-Ilan.

Szczątki dziewięciu małych, zwęglonych owoców oraz 313 pestek znaleziono na stanowisku Gilgal I (w opuszczonej ponad 11 tys. lat temu wiosce) w dolinie Jordanu, na północ od starego miasta Jerycha.

Szczątki fig wyglądają tak, jakby wieki temu wysuszono je i przygotowano do zjedzenia.

Była to zmutowana odmiana fig (zwana partenokarpiczną - nie wymagająca zapylania i pozbawiona nasion). Owoce tych fig nie opadają z drzewa, przez co długo dojrzewają i stają się wyjątkowo słodkie, miękkie i wyśmienite do jedzenia.

Odmiana ta nie wytwarza nasion, a drzewka rozmnaża się, rozkrzewiając je. Ludzie musieli się zorientować, że owoce z tych drzewek nie dadzą pestek, z których można by je rozmnożyć. Uprawa drzewek figowych stała się powszechną praktyką - zauważył Bar- Yosef, profesor antropologii.

W tym zamierzonym akcie rozmnażania określonej odmiany drzewka figowego możemy się dopatrywać początków rolnictwa. Ten jadalny owoc nie przetrwałby bez interwencji ludzi - dodał naukowiec.

Jak podkreślił Bar-Yosef, "jedenaście tysięcy lat temu w umyśle ludzi nastąpił zwrot krytyczny - od wykorzystywania Ziemi takiej, jaką zastali, w stronę aktywnego wpływania na środowisko tak, aby je przysposobić na własne potrzeby". (mg)