Exit poll i late poll. Te badania pomagają przewidzieć wynik wyborów
Exit poll i late poll to kluczowe narzędzia pozwalające przewidzieć wyniki wyborów jeszcze przed oficjalnymi rezultatami. Jak dokładne są te badania i co oznaczają ich marginesy błędu?
Wybory prezydenckie 2025
Exit poll to najbardziej precyzyjne badanie wyborcze, którego celem jest oszacowanie rzeczywistego wyniku wyborów zaraz po zamknięciu lokali wyborczych, czyli w Polsce zazwyczaj o godzinie 21:00. Według informacji podanych przez IPSOS błąd oszacowania wyniku exit poll dla każdego z kandydatów wynosi ±2 punkty procentowe.
Oznacza to, że rzeczywisty wynik kandydata może różnić się od wyniku podanego w exit poll o maksymalnie 2 punkty procentowe w górę lub w dół. Na przykład, jeśli exit poll wskazuje, że kandydat otrzymał 51 proc. głosów, jego rzeczywisty wynik może wynosić od 49 proc. do 53 proc.
Taki margines błędu wynika z ograniczeń metodologicznych, takich jak wielkość próby czy sposób zbierania danych (ankiety przeprowadzane wśród wyborców opuszczających lokale wyborcze).
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Xi Jinping zagrożeniem dla Chin? "Powrócił jedynowładca i cesarz"
Co to jest late poll?
Z kolei late poll, czyli badanie przeprowadzane po zamknięciu lokali wyborczych, ale z uwzględnieniem cząstkowych danych z liczenia głosów, jest jeszcze dokładniejsze. Jego błąd oszacowania wynosi ±1 punkt procentowy. Oznacza to, że rzeczywisty wynik kandydata może różnić się od prognozy late poll o maksymalnie 1 punkt procentowy w górę lub w dół.
Dla przykładu, jeśli late poll wskazuje 49 proc. poparcia dla kandydata, jego rzeczywisty wynik może wynosić od 48 proc. do 50 proc. Większa precyzja late poll wynika z włączenia do analizy wstępnych wyników głosowania, co zmniejsza niepewność oszacowań.
W przypadku wyrównanych sondaży, gdy różnica między kandydatami jest niewielka, margines błędu w exit poll lub late poll może sprawić, że ostateczne rozstrzygnięcie nie jest wcale takie pewne. Na przykład, jeśli exit poll pokazuje 51 proc. dla jednego kandydata i 49 proc. dla drugiego, rzeczywiste wyniki mogą być odwrotne ze względu na możliwe odchylenia w granicach błędu. Dlatego ostatecznego zwycięzcę poznamy dopiero po przeliczeniu wszystkich wyników przez Państwową Komisję Wyborczą, która podaje oficjalne i wiążące rezultaty wyborów.
Podsumowując, zarówno exit poll, jak i late poll są bardzo dokładnymi narzędziami do przewidywania wyników wyborów, przy czym late poll oferuje nieco wyższą precyzję dzięki uwzględnieniu danych z liczenia głosów. Jednak w przypadku bliskich wyników sondażowych nie dają one pewności co do zwycięzcy, a ostateczne wyniki zależą od oficjalnego przeliczenia głosów przez Państwową Komisję Wyborczą.
