Eksperci: Rosja nie zgodzi się na udział Polski w rozmowach o Donbasie

Konieczność "wzmocnienia wysiłków na rzecz pokoju na Ukrainie z udziałem szerokiej koalicji partnerów, w tym z Polski" była przedmiotem niedawnej rozmowy telefonicznej prezydenta Andrzeja Dudy z ukraińskim przywódcą Petrem Poroszenką.

W poniedziałek ma on zamiar poruszyć temat szerokiej koalicji międzynarodowej na rzecz powstrzymania działań Rosji, gdy spotka się w Berlinie z kanclerz Niemiec Angelą Merkel i prezydentem Francji Francois Hollande'em.

Ukraińska dyplomacja nie wykluczyła, że Warszawa mogłaby zaangażować się w negocjacje, jednak - jak mówił przed kilkoma dniami jej przedstawiciel Dmytro Kułeba - potrzebna byłaby do tego zgoda wszystkich uczestniczących w nich stron.

- Mamy do czynienia z poważnym kryzysem mińskich porozumień, którego wynikiem jest eskalacja sytuacji w Donbasie. Wraz z koalicją, która ukształtowała się już w ubiegłym roku po aneksji Krymu przez Rosję, musimy poszukiwać nowych sposobów uregulowania sytuacji, jednak nie mam żadnych iluzji, że formuła negocjacji zostanie rozszerzona. Sądzę, że Rosja nie zgodzi się na włączenie do nich Polski - powiedział Wołodymyr Fesenko, szef kijowskiego centrum analitycznego "Penta".

Zdaniem politologa Polska może jednak wpływać - i wpływa - na sytuację wokół kryzysu ukraińskiego poprzez wspólną politykę europejską. Podobną opinię wyraził Bohdan Jaremenko, były ukraiński dyplomata, który kieruje obecnie organizacją społeczną "Majdan spraw zagranicznych".

- Polska jako członek NATO i UE aktywnie uczestniczy w działaniach państw, które poprzez swą politykę wyrażają sprzeciw wobec polityki Rosji. Polska zresztą robi wiele dobrego także poza ramami tych organizacji, udzielając Ukrainie pomocy wojskowej, gospodarczej i humanitarnej - podkreślił.

Jaremenko zaznaczył jednocześnie, że na razie nieznane są mechanizmy, z pomocą których Warszawa mogłaby wywrzeć wpływ na uczestników rozmów w sprawie ukraińskiego kryzysu. - Takie negocjacje to sprawa bardzo praktyczna i przed zaangażowaniem w nie kolejnych krajów należałoby zrozumieć, jakimi instrumentami one dysponują. Prezydent Duda nie wyjaśnił, czy ma takie instrumenty. Sądzę, że Ukraina powinna je poznać, by udzielić odpowiedzi na to pytanie - powiedział.

Profesor Ołeksij Harań, dyrektor Szkoły Analityki Politycznej w Akademii Mohylańskiej w Kijowie, uważa, że grono uczestników rozmów o Donbasie należy rozszerzać, włączając w nie przede wszystkim Stany Zjednoczone i Unię Europejską.

- Najlepszym wyjściem z sytuacji byłby powrót do formatu genewskiego, w którym po stronie Zachodu uczestniczyłyby Stany Zjednoczone i UE jako całość, a nie instytucja, którą w negocjacjach tzw. formatu normandzkiego reprezentują dziś dwa najsilniejsze państwa unijne, Niemcy i Francja - ocenił Harań.

Politolog wyjaśnił, że UE powinna występować w rozmowach o kryzysie na Ukrainie jednym frontem, gdyż politycy z krajów zachodnich, w odróżnieniu od nowych członków wspólnoty, często nie rozumieją specyfiki wschodniej Europy.

- Zachód potrzebuje jasnego przekazu, że niektóre punkty mińskich porozumień, zawartych w ramach tzw. formatu normandzkiego (Ukraina, Francja, Niemcy i Rosja), są dla nas nie do przyjęcia. Jak można na przykład domagać się od nas przeprowadzenia wyborów w Donbasie, gdy jest on opanowany przez kryminalne bandy? Jak można domagać się demilitaryzacji miejscowości, które są pod naszą kontrolą? Rozumiem, że europejscy politycy nie chcą wojny, ale przecież nie może się to odbywać naszym kosztem - powiedział Harań, uzasadniając konieczność rozszerzenia grona uczestników negocjacji w sprawie konfliktu z prorosyjskimi separatystami na wschodzie Ukrainy.