Druga na świecie, pierwsza w Europie - święto Konstytucji 3 Maja

Na Zamku Królewskim w Warszawie prezydent Lech Kaczyński wręczył wysokie odznaczenia państwowe i nominacje generalskie.

Przed sejmem także rozpoczęły się już uroczystości. W obecności marszałka Bronisława Komorowskiego na maszty przed gmachem parlamentu wciągnięto polskie flagi narodowe, a także flagi Unii Europejskiej.

Pod sejm licznie przybyli mieszkańcy stolicy, którzy chcą skorzystać z dni otwartych polskiego parlamentu i zwiedzić wnętrza, w których posłowie przygotowują i uchwalają ustawy.

W archikatedrze św. Jana zostanie odprawiona msza święta w intencji ojczyzny. Po podniesieniu flagi i odczytaniu preambuły Konstytucji 3 maja prezydent wygłosi przemówienie. Celebrę na Placu Zamkowym zakończą pokaz musztry paradnej oraz defilada z udziałem pododdziałów rekonstrukcyjnych i pocztów sztandarowych.

Przedstawiciele najwyższych władz państwowych, wojska, organizacji politycznych i społecznych złożą wieńce na Grobie Nieznanego Żołnierza.

Jak co roku święto Konstytucji 3 maja uczci specjalną sesją Trybunał Konstytucyjny, udział w niej weźmie unijna komisarz Danuta Huebner.

Władze Warszawy przygotowały imprezy plenerowe, w tym nawiązujący do czasów panowania króla Stanisława Augusta Poniatowskiego piknik historyczny w Łazienkach Królewskich. Tam, w Pałacu na Wodzie, od 2 do 3 maja jest prezentowany oryginał Konstytucji 3 maja.

Uchwalona w 1791 roku Konstytucja 3 maja uchodzi w Polsce za drugą na świecie (po amerykańskiej) i pierwszą w Europie ustawę regulującą organizację władz państwowych oraz prawa i obowiązki obywateli.

Pozostawiając w Polsce ustrój stanowy, pozbawiała jednak szlachtę prawa najwyższej zwierzchności wobec poddanych, przyjmując chłopów "pod opiekę prawa i rządu krajowego". Konstytucja zatwierdziła prawo mieszczan do nabywania dóbr i uzyskiwania szlachectwa.

Konstytucja centralizowała państwo, znosząc odrębność między Koroną i Litwą, oraz wprowadzając jednolity rząd, skarb i wojsko. Za religię panującą uznano katolicyzm - przy tolerancji dla innych uznawanych przez państwo wyznań apostazja pozostawała przestępstwem.

Konstytucja wprowadziła trójpodział władzy - ustawodawczą miał sprawować dwuizbowy parlament; wykonawczą przyznawała królowi i jego ministrom. Sądownictwo miało zostać zreorganizowane i podzielone na stale urzędujące sądy ziemskie i miejskie oraz nadzorujące je Trybunał Koronny i sądy asesorskie.

Ustawa znosiła wolną elekcję; po śmierci Stanisława Augusta Poniatowskiego tron miał być dziedziczony przez saską dynastię Wettynów; tylko w razie wymarcia rodziny królewskiej szlachta miała wybierać nową dynastię.

Próba wprowadzenia konstytucji w życie została przekreślona już w połowie 1792 roku. Przyczyniła się do tego Konfederacja Targowicka (zawiązana przez przywódców obozu magnackiego w celu przywrócenia poprzedniego ustroju) i wkroczenie wojsk rosyjskich.