Czym jest dostępność?
Dostępność dotyczy każdego z nas, chociaż nie zawsze zdajemy sobie z tego sprawę. Ze względu wiek, stan zdrowia, a czasem nawet chwilową kontuzję, otoczenie może okazać się pełne barier i wyzwań w codziennym funkcjonowaniu. Dostępność ma różne oblicza - to dostęp do budynku, informacji, edukacji, technologii czy środków transportu.
Co mówi polskie prawo
Dostępność to podstawowe prawo każdego człowieka – to godne i sprawiedliwe traktowanie. Konstytucja RP w artykułach 30 i 32 podkreśla godność i zakaz dyskryminacji. W ostatnich latach powstała również Ustawa o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. Obecnie podmioty publiczne muszą być dostępne:
- architektonicznie (możliwość poruszania się bez barier),
- cyfrowo (strony internetowe i aplikacje mobilne),
- komunikacyjnie (m.in. poprzez tłumaczenia na język migowy, informacje w tekście łatwym do czytania, czy kontakt poprzez pocztę elektroniczną).
Ustawa wskazuje rozwiązania, z których skorzystają przede wszystkim seniorzy oraz osoby z niepełnosprawnościami.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Wspomnienia Polaków sprzed strefy Schengen. "Na granicach były problemy"
Fundusze europejskie
Każdy projekt dofinansowany z funduszy unijnych musi uwzględniać zasadę równości szans i niedyskryminacji. Do niej zaliczamy także dostępność dla osób z niepełnosprawnościami. W praktyce oznacza to, że każdy budynek, produkt czy usługa muszą być uniwersalne i dostępne dla osób ze szczególnymi potrzebami. Inaczej nie otrzymają pieniędzy z UE. Np. jeśli samorząd remontuje budynek, to musi zapewnić podjazd dla wózków. A gdy przedsiębiorca uruchamia nową aplikację na smartfona, to musi zapewnić np. kontrastowe kolory i odpowiednie czcionki.
Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej przygotowało praktyczne wskazówki, jak o to zadbać.
Program Dostępność
Podobne cele przyświecają programowi na rzecz dostępności. Mogą z niego skorzystać m.in. samorządy, szpitale, organizacje pozarządowe czy przedsiębiorcy. Program przewiduje dwutorowe działanie. Po pierwsze - zmiany prawa i szkolenia, aby dostępność była stałym elementem działań państwa. Po drugie - inwestycje. Czyli likwidacja barier w przestrzeni publicznej, budynkach, transporcie i produktach przedsiębiorców.
Program finansowany jest z funduszy europejskich i krajowych. Aktualne nabory, praktyczne porady i ciekawe przykłady projektów znajdują się na stronie programu.
Ciekawe projekty
"aPSYstent" to projekt, w trakcie którego przeszkolono prawie 50 psów na przewodników osób niewidomych. Opracowano też system, który ułatwia dostęp do psów przewodników.
Innym przykładem jest projekt "E-senior 65+". Dzięki niemu ok. 2 tys. osób po 65. roku życia mogło nauczyć się obsługi komputera i korzystania z Internetu. Np. jak komunikować się przez popularne aplikacje, jak zrobić zakupy z dostawą do domu czy też przelew w bankowości elektronicznej.
Aktualne nabory
Do 24 października przedsiębiorcy mogą wystartować w konkursach tzw. Ścieżki Smart. To dotacje na prace badawcze związane z dostępnością. Firmy mikro, małe i średnie (poniżej 250 pracowników) składają wnioski do Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości. A duże przedsiębiorstwa do Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Oba konkursy trwają do 24 października. Pieniądze pochodzą z Programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki.
Przedsiębiorcy mogą też skorzystać z Pożyczki na dostępność. Natomiast spółdzielnie socjalne lub organizacje pozarządowe mogą składać wnioski o dotacje w konkursie Akademia Menadżera Przedsiębiorstwa Społecznego.
Materiał powstał we współpracy z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej ze środków Funduszu Rozwoju Regionalnego