Cztery tysiące lat temu koło Jasła

"Grodzisko Wały Królewskie, zwane też Karpacką Troją lub Karpackim Biskupinem, należy do najstarszych znanych dotąd osad obronnych w Polsce. W podjasielskiej Trzcinicy natrafiano też na pierwsze ślady cywilizacji anatolijsko-bałkańskiej na ziemiach polskich" - powiedział dyrektor Muzeum Podkarpackiego w Krośnie, Jan Gancarski.

Jeszcze kilkanaście lat temu zajmujące 3,5 ha powierzchni i otoczone wałami obronnymi dochodzącymi do 10 metrów grodzisko traktowano ledwie jako najlepiej zachowany wczesnośredniowieczny obiekt w Małopolsce. W latach 1991-98 badania archeologiczne prowadzone przez Gancarskiego przesunęły cezurę wiekową osady o prawie 3 tys. lat.

W trakcie 8-letnich prac odkryto 130 tys. zabytków archeologicznych pochodzących z różnych okresów świetności osady. Odkryto m.in. wyroby kościane, rogowe, kamienne, unikalne zabytki z brązu, żelaza, złota, bałtycki bursztyn, przedmioty kultu, ozdoby. Wszystko to potwierdzało dalekosiężne kontakty dawnych mieszkańców.

W początkach epoki brązu w Trzcinicy zbudowano osadę warowną. Broniona była wałem z palisadą, palisadą, fosą i naturalną stromizną stoków. W latach 2000-1650 przed Chrystusem mieszkała w niej ludność grupy pleszowskiej kultury mierzanowickiej, pozostającej pod silnymi wpływami zakarpackimi. Potem między 1650 a 1350 rokiem p.n.e. żyła tutaj ludność zakarpacka kultury Otomani Fuzesabony o bardzo wysokim poziomie cywilizacyjnym.

"Na miejscu produkowano wyroby z brązu i złota. Spotykamy tu oddziaływania kulturowe idące od strony wielkich cywilizacji basenu Morza Śródziemnego, ale także od północy, znad Bałtyku. Było to ważne pradziejowe centrum kulturotwórcze" - podkreśla Gancarski.

W Trzcinicy Muzeum Podkarpackie tworzy skansen archeologiczny. Zrekonstruowane zostaną fragmenty wałów obronnych i domostw. W parku archeologicznym zbudowana będzie wioska z początku epoki brązu.