Co dalej po odejściu Papieża?
Najważniejszym dokumentem zawierającym normy postępowania na wypadek gdy nastąpi wakat Stolicy Rzymskiej z jakiegokolwiek powodu lub okoliczności jest Konstytucja apostolska Universi Dominici Gregis z 22 lutego 1996 roku napisana przez papieża Jana Pawła II.
04.04.2005 | aktual.: 04.04.2005 12:38
Zgodnie z jej treścią podczas wakatu Stolicy Apostolskiej zarządzanie Kościołem należy do Kolegium Kardynałów (185 osób), jednakże tylko w celu „szybkiego załatwienia spraw zwyczajnych lub spraw, których załatwienia nie można odłożyć oraz w celu przygotowania wszystkiego, co jest konieczne do wyboru nowego Papieża”. W przypadku jednak zaistnienia jakiegoś problemu, który według większości zebranych Kardynałów - nie może być odłożony na inny czas, Kolegium Kardynałów może zadecydować w tej sprawie „według zdania większości”.
Kolegium Kardynalskie podejmuje decyzje na Kolegiach ogólnych (w których uczestniczą wszyscy przybyli do Rzymu kardynałowie) oraz partykularnych, w którym uczestniczy Kardynał Kamerling Świętego Kościoła Rzymskiego i trzech Kardynałów. Ci trzej Kardynałowie zwani Asystentami są losowani co trzy dni spośród Kardynałów elektorów (Kardynałów z prawem wyboru nowego Papieża) aż do wyboru nowej głowy Koscioła.
Kolegium przed wyborem Następcy muszą podjąć m.in. decyzję o dniu, godzinie i sposobie przeniesienia zwłok zmarłego Papieża do Bazyliki Watykańskiej, przeczytać dokumenty, jeżeli by takie były, zostawione przez zmarłego Papieża dla Kolegium Kardynałów, zatroszczyć się o anulowanie Pierścienia Rybaka i ołowianej pieczęci, z jakimi były wysyłane Listy Apostolskie Zmarłego i oczywiście ustalić dzień i godzinę rozpoczęcia głosowania nad wyborem nowego Papieża. Kolegia Kardynalskie odbywają się w granicach Stolicy Apostolskiej.
Śmierć Papieża
Fakt śmierci oficjalnie stwierdza Kamerling Świętego Kościoła Rzymskiego (Eduardo Martines Somalo) w obecności Mistrza Papieskich Ceremonii Liturgicznych, Prałatów oraz Sekretarza i Kanclerza Kamery Apostolskiej. Następnie sporządza akt zgonu oraz powiadamia Kardynała Wikariusza Rzymu (Carllo Maria Ruiniego), który dopiero specjalnym komunikatem ogłosi śmierć Papieża światu.
W międzyczasie Kardynał Kamerling ma obowiązek opieczętować prywatny apartament Papieża tak, aby personel mieszkający w nim mógł tam pozostać aż do zakończenia ceremonii pogrzebowych Papieża. Po jej zakończeniu pomieszczenia te muszą być opuszczone przez wszystkie osoby aż do ogłoszenia wyboru nowego Papieża.
Pogrzeb
Ceremonia pogrzebowa Zmarłego celebruje się przez dziewięć kolejnych dni. Podczas tych dni Kardynałowie codziennie odprawią nabożeństwa żałobne za spokój duszy Zmarłego.
Złożenie do grobu musi się odbyć między czwartym a szóstym dniem po śmierci. Jeżeli miejscem pochówku jest Bazylika Watykańska, zostanie sporządzony specjalny dokument na potwierdzenie tego aktu przez określoną osobę.
Jak informuje Konsytucja Universi Dominici Gregis zmarłego Papieża nie wolno fotografować ani filmować, a w takcie choroby także nagrywać jego głosu. Kardynał Kamerling może jednak pozwolić jedynie na wykonanie fotografii zmarłego Papieża ubranego w szaty pontyfikalne w celach dokumentacyjnych.
Papież pozostawia testament, w którym może rozporządzić swoimi rzeczami oraz wyznaczyć wykonawcę swego testamentu. Wykonawca ten po zrealizowaniu swojego zadania musi zdać dokładną relację ze swoich prac nowemu Papieżowi.
Wybór Papieża
Wybór nowego Ojca Świętego musi nastąpić maksymalnie przed upływem 20 dni od rozpoczęcia wakatu Stolicy Apostolskiej i jest dokonywany przez Kardynałów-elektorów. Kardynałami-elektorami, są ci spośród kardynałów, którzy przed dniem śmierci Papieża lub dniem, w którym nastąpił wakat Stolicy Apostolskiej, nie ukończyli osiemdziesiątego roku życia. Maksymalna liczba Kardynałów wyborców nie powinna przekroczyć stu dwudziestu. Jana Pawła II wybierało 111. Obecnie jest ich 117. Podczas trwania Kolegium oraz samego Konklawe, czyli wyborów, Kardynałowie nie kontaktują się z osobami postronnymi by uniemożliwić próby naruszenia niezależności ich osądu. Przebieg wyborów jest tajny i odbywa się w Kaplicy Sykstyńskiej, uprzednio gruntowanie sprawdzonej na okoliczność ewentualnych urządzeń podsłuchowych.
Jeżeli zostałby odkryty taki proceder nie przerywa się Konklawe lecz sprawcy muszą liczyć się z poważnymi karami nałożonymi przez przyszłego Papieża.
Sam wybór Papieża poprzedzony jest poranną mszą wotywną w Bazylice Świętego Piotra, po której Kardynałowie elektorzy w uroczystej procesji wyruszają do Kaplicy Sykstyńskiej. Następnie przed podjęciem decyzji wyborczych składają oni uroczystą przysięgę. Po tym księża nie będących elektorami a sprawujący inne funkcje (np. rozdawania kart do głosowania), muszą opuścić Kaplicę, która zostaje zamknięta. Cały przebieg wyboru Papieża jest tajny i nie może być rejestrowany urządzeniami audiowizualnymi.
Kardynałowie elektorzy zanim zagłosują na swoich kandydatów, otrzymują dwie lub trzy karty do głosowania oraz wybierają ze swojego grona na drodze losowania po trzech Skrutatorów, Rewizorów i tzw. Infirmarii czyli kardynałów zbierających głosy od chorych elektorów, po których po głosy mogą wyjść ze specjalną kasetką poza Kaplicę.
Sama karta do głosowania ma postać papierowego prostokąta, w którego górnej części widnieje napis Eligo in Summum Pontificem. Dolna część karty pozostaje pusta i służy do zapisania imienia i nazwiska kandydata. Elektor zapisuje je samodzielnie charakterem pisma, który ma uniemożliwić rozpoznanie osoby, która głosował. Kartę poprawnie wypełnioną Kardynał składa na pół i trzymając ją w górze podchodzi do urny, gdzie następnie kładzie ją na specjalny talerz przykrywający otwór. Składa krótką przysięgę po czym karta zostaje zsunięta z talerza do urny przez Skrutatora. W przypadku błędu w zapisie kartę do głosowania Elektor składa na czworo co ma świadczyć o jej nieważności.
Gdyby elekt nie był biskupem musi byś na niego konsekrowany zanim przyjmie wybór na Papieża.