CBOS: przybywa osób źle oceniających działania instytucji wymiaru sprawiedliwości

CBOS zapytał badanych o ocenę funkcjonowania wielu instytucji m.in. parlamentu, urzędu prezydenta, władz samorządowych, związków zawodowych, instytucji wymiaru sprawiedliwości, a także – po raz pierwszy – Komisji Nadzoru Finansowego oraz Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

We wrześniu poprawiły się oceny działalności parlamentu. W porównaniu z sierpniem istotnie wzrósł odsetek osób, które z uznaniem wypowiadają się o pracy senatorów (o sześć punktów, do 28%), nieznacznie przybyło też ankietowanych zadowolonych z działalności posłów (o trzy punkty, do 22%). Mimo tych pozytywnych zmian, w ujęciu ogólnospołecznym w dalszym ciągu przeważa rozczarowanie funkcjonowaniem parlamentu – co drugi badany (49%) ma zastrzeżenia do izby wyższej, a dwóch na trzech (66%) krytycznie ocenia pracę sejmu.

Na stabilnym, wysokim poziomie kształtują się notowania urzędu prezydenta. Większość respondentów (67%, od sierpnia wzrost o trzy punkty) jest zadowolona z działalności Bronisława Komorowskiego. Negatywnie ocenia ją mniej niż jedna czwarta badanych (23%), a tylko co dziesiąty nie potrafi zająć stanowiska w tej sprawie (10%, spadek o cztery punkty).

Pozytywnym opiniom o pracy prezydenta Bronisława Komorowskiego sprzyja starszy wiek, zadowolenie z własnych warunków materialnych i zamieszkiwanie w dużej aglomeracji. Uznanie dla jego działalności jest niemal powszechne wśród potencjalnych wyborców ugrupowania rządzącego (93%), wyraźnie dominuje też w elektoracie SLD (84%). Najbardziej podzieleni w ocenach najwyższego urzędu w państwie są sympatycy PiS, z których co drugi nie aprobuje jego działalności (50%).

Od marca nie zmieniły się znacząco opinie na temat funkcjonowania samorządów. W dalszym ciągu większość badanych (63%, wzrost o trzy punkty) wyraża zadowolenie z działalności władz lokalnych, a więcej niż jedna czwarta (26%, spadek o trzy punkty) ocenia ją negatywnie. Zarówno znajomość władz samorządowych, jak i pozytywne opinie o ich pracy częstsze są wśród mieszkańców wsi niż miast.

W porównaniu z wynikami marcowego sondażu wyraźnie przybyło osób krytycznych wobec instytucji wymiaru sprawiedliwości. Obecnie największe grupy badanych źle oceniają pracę sądów (50%, wzrost o osiem punktów) i prokuratury (45%, wzrost o 12 punktów). Stosunek do działalności obu tych instytucji ulegał pogorszeniu od września ubiegłego roku.

Negatywne opinie o funkcjonowaniu instytucji wymiaru sprawiedliwości najczęściej wyrażają mieszkańcy dużych aglomeracji (powyżej 500 tys. ludności) i miast średniej wielkości (od 20 tys. do 100 tys. ludności), sprzyja im także lepsze wykształcenie, prowadzenie własnej działalności poza rolnictwem i uzyskiwanie wyższych dochodów per capita. Mniejszą wiedzę w tym zakresie mają badani gorzej wykształceni i będący w gorszej sytuacji materialnej, a także osoby z mniejszych miejscowości.

Jeśli chodzi o funkcjonowanie Kościoła rzymsko-katolickiego to, w zasadzie, od roku nie ulegają zmianie opinie o jego funkcjonowaniu. Obecnie jego działalność jako instytucji społecznej dobrze ocenia 60% badanych, a o połowę mniejsza grupa (29%) – źle.

Lepsze niż miesiąc temu są opinie o dwóch największych centralach związkowych. Od sierpnia znacząco przybyło osób pozytywnie oceniających funkcjonowanie NSZZ „Solidarność” (o 12 punktów, do 40%), w nieco mniejszym stopniu zwiększył się odsetek respondentów mających dobre zdanie o OPZZ (o pięć punktów, do 25%). Poprawa nastawienia do związków zawodowych wiąże się przede wszystkim ze spadkiem liczby osób niezdecydowanych co do ich oceny – nie wynika więc ze zmniejszenia się rozczarowania działalnością tych organizacji. Podobnie jak przed miesiącem deklaruje je około jednej trzeciej badanych (odpowiednio: 34% i 29%).

Mimo niewielkiej poprawy ocen utrzymał się negatywny odbiór działalności Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (54% ocen złych, od marca spadek o trzy punkty) i Otwartych Funduszy Emerytalnych (41%, spadek o trzy punkty). W dalszym ciągu duża grupa badanych (39%) nie ma wyrobionego zdania na temat funkcjonowania OFE .

Pozytywne oceny pracy ZUS są częstsze wśród osób gorzej wykształconych i starszych, w wieku 55 lat i więcej, które jednocześnie najczęściej twierdzą, że nie potrafią ocenić działalności OFE.

Wprawdzie notowania Narodowego Funduszu Zdrowia nieco się poprawiły (od sierpnia odsetek ocen negatywnych zmniejszył się o siedem punktów, do 77%), jednak zadowolenie z jego funkcjonowania w dalszym ciągu wyraża niewiele osób (16%). Krytyczne opinie na temat NFZ przeważają we wszystkich analizowanych grupach społeczno- demograficznych.

W ciągu ostatnich dwóch lat w zasadzie nie zmienił się społeczny wizerunek Narodowego Banku Polskiego i Giełdy Papierów Wartościowych. Nadal większość ankietowanych z aprobatą odnosi się do pracy NBP (58%, od marca wzrost o 4 punkty). Mimo że odsetek jednoznacznych deklaracji się zwiększył (o 5 punktów), stosunkowo liczna pozostaje grupa osób niemających wyrobionego zdania na temat NBP (28%).

Raczej stabilne są oceny wojska, policji i Służby Celnej. Od marca przybyło osób zadowolonych z działalności sił zbrojnych (o trzy punkty, do 69%), w takim samym stopniu zmniejszyła się grupa badanych wyrażających jej dezaprobatę (o trzy punkty, do 6%).

Prawie połowa Polaków (46%) z uznaniem wypowiada się o działalności Instytutu Pamięci Narodowej, więcej niż jedna trzecia zaś (36%) nie potrafi jej ocenić. Społeczne opinie o IPN są zbliżone do tych sprzed sześciu i dwunastu miesięcy. Bardziej przychylni pracy tej instytucji są ankietowani o poglądach prawicowych (54% ocen pozytywnych) i centrowych (51%).

Badanie przeprowadzono w dniach 5 – 16 września 2012 roku na liczącej 985 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski.