Cała Polska obchodzi Narodowe Święto Niepodległości

11 listopada 1918 roku podpisano akt kapitulacji Niemiec, kończący I wojnę światową. Przywódca ruchu niepodległościowego Józef Piłsudski, uwolniony pod naciskiem opinii publicznej z więzienia w Magdeburgu, przyjechał do Warszawy 10 listopada.

Dzień później Rada Regencyjna przekazała Piłsudskiemu naczelne dowództwo nad siłami zbrojnymi, 14 listopada przejął on władzę cywilną, a 16 listopada w depeszy do państw Ententy, Piłsudski ogłosił powstanie niepodległego państwa polskiego obejmującego wszystkie wyzwolone ziemie polskie. Choć granice niepodległej Polski w 1918 roku zaczynały się dopiero kształtować, 11 listopada 1918 roku pozostaje oficjalnym początkiem odrodzonej po zaborach Rzeczypospolitej.

Warszawa

W Warszawie odbyła się inscenizacja przyjazdu Józefa Piłsudskiego do stolicy, zorganizowana w ramach obchodów 90. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Inscenizacja miała miejsce na stołecznym Dworcu Centralnym, który odgrywał tego dnia dawny Dworzec Wiedeński.

W rolę Piłsudskiego wcielił się aktor Janusz Zakrzeński. - To jest najpiękniejszy dzień w Polsce - 11 dzień listopada, nigdy tego nie zapomnijmy - mówił.

Inscenizacja przyjazdu Piłsudskiego do stolicy była pierwszym z historycznych widowisk zorganizowanych z okazji 90. rocznicy odzyskania niepodległości. Na pl. Piłsudskiego odbyła się później inscenizacja "Warszawa wita Komendanta", w ramach której historyczna parada przemaszeruje spod Grobu Nieznanego Żołnierza Traktem Królewskim do Muzeum Wojska Polskiego.

Na Placu Zamkowym w Warszawie można obejrzeć plenerową wystawę "Żołnierze Wyklęci. Antykomunistyczne podziemie zbrojne po 1944 roku". Ekspozycja rozpoczyna cykl imprez przygotowanych przez Biuro Bezpieczeństwo Narodowego z okazji Święta Niepodległości. Na wystawie można zobaczyć 50 wielkoformatowych fotografii.

W ramach obchodów 3. Przystanku Niepodległość w Warszawie, można zobaczyć również stare samochody z czasów dwudziestolecia, posłuchać muzyki z lat 20-tych i 30-tych oraz zobaczyć wystawę "Dwudziestolecie - oblicza nowoczesności", którą otworzył Lech Kaczyński.

Kielce

Wdzięczni za dar wolności ojczyzny "obywatele Kielc - miasta legionów" w 90. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości ufundowali pamiątkową tablicę, którą odsłonięto na frontonie dawnego Domu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego.

Uwieczniono na niej słowa Józefa Piłsudskiego: "Kielce są tak wyjątkowo drogie myślom i wspomnieniom wielkiej części legionistów, bo tu był pierwszy pocałunek wojny, bo tu był pierwszy krok do awantur naszych girland...".

Podczas mszy św. celebrowanej w intencji ojczyzny w bazylice katedralnej biskup kielecki Kazimierz Ryczan podkreślił, że "marszałek Józef Piłsudski nie szczędził swych sił dla budowania ojczystego domu".

Wałbrzych

- Dzisiaj, 90 lat później, jest inny czas, ale kraj jest ten sam i my jesteśmy tacy sami - mówił podczas uroczystości w woj. dolnośląskim wicepremier, minister SWiA Grzegorz Schetyna. Złożył on kwiaty pod pomnikami upamiętniającymi odzyskanie niepodległości w Wałbrzychu i Jeleniej Górze.

Prezydent Wałbrzycha Piotr Kruczkowski podczas uroczystości wspominał wielkich Polaków: od marszałka Józefa Piłsudskiego, przez Jana Pawła II po Lecha Wałęsę. Zachęcał wałbrzyszan, aby 11 listopada nie traktowali tylko jako dnia wolnego od pracy, ale jako ważne święto narodowe.

- Dzień Niepodległości to niewątpliwie największe święto narodowe. Dzień zwycięstwa, dzień narodowego sukcesu" - mówił Kruczkowski.

Białystok

Kilka tysięcy białostoczan, władze województwa i miasta, parlamentarzyści oraz minister nauki Barbara Kudrycka wzięli udział w uroczystościach z okazji Święta Niepodległości w Białymstoku. Odbyły się one po raz pierwszy w nowym miejscu, na placu przed białostockim Archiwum Państwowym, gdzie kilka miesięcy temu został przeniesiony pomnik marszałka Józefa Piłsudskiego. Złożono tam wieńce, odbyła się odprawa wart, apel poległych, oddano salwy honorowe.

Przed uroczystościami w intencji ojczyzny modlono się w kościele Św. Rocha. To wyjątkowy kościół wzniesiony jako pomnik - wotum za odzyskanie niepodległości przez Polskę. Jego budowa trwała w latach 1927-46. Uroczyste nabożeństwo prawosławne w Białymstoku w intencji ojczyzny odbyło się natomiast w największej cerkwi w Polsce - pod wezwaniem Św. Ducha.

Jednym z elementów obchodów 11 listopada była inscenizacja nt. historii legionów i drogi do niepodległości, którą zaprezentowali pod pomnikiem marszałka Piłsudskiego aktorzy białostockiego Teatru Dramatycznego.

Opole

Popiersie Józefa Piłsudskiego odsłonięto w opolskim ratuszu w 90 rocznicę odzyskania niepodległości. Uroczystości rocznicowe w Opolu uświetniła defilada Szwadronu Kawalerii Konnej i pojazdów wojskowych.

Wcześniej na opolskim placu Wolności, pod pomnikiem Bojownikom o Wolność Śląska Opolskiego odbył się apel poległych. Uroczystość, na którą licznie przybyli mieszkańcy stolicy województwa, uświetniła defilada Szwadronu Kawalerii Konnej i historycznych pojazdów wojskowych.

Po złożeniu kwiatów pod pomnikiem kawalkada historycznych pojazdów przejechała pod Ratusz, gdzie można było obejrzeć z bliska terenowe łaziki i wozy bojowe, porozmawiać z ich właścicielami i zrobić sobie zdjęcie.

Kraków

Tradycyjnie uroczystości w Krakowie rozpoczęła msza św. na Wawelu, a radosne Święto Niepodległości obwieścił Dzwon Zygmunta. Po mszy św. Drogą Królewską przeszedł kilkutysięczny pochód patriotyczny poprzedzany przez formacje konne w historycznych strojach.

Po Krzyżem Katyńskim reprezentanci Stowarzyszenia Rodzin Katyńskich, Związku Sybiraków, "Solidarności", władze Krakowa i Małopolski oraz marszałek Sejmu złożyli wspólny wieniec.

Pochód dotarł na pl. Matejki, gdzie przed Grobem Nieznanego Żołnierza odbył się apel poległych i złożono kwiaty.

Metropolita krakowski kard. Stanisław Dziwisz podczas porannej mszy św. w Katedrze na Wawelu życzył Polakom, aby ciesząc się z odzyskanej wolności, odpowiedzialnie z niej korzystali. - Wolności trzeba bowiem strzec przed zagrożeniami zewnętrznymi, ale także przed jej nadużywaniem - powiedział kardynał.

Rzeszów

W Rzeszowie główne obchody Święta Niepodległości odbyły się, jak co roku, pod pomnikiem uczestnika walk o niepodległą Polskę płk. Leopolda Lisa-Kuli.

Po mszy świętej uczestnicy uroczystości przeszli pod pomnik, gdzie przedstawiciele administracji rządowej i samorządowej złożyli wieńce i kwiaty. Uroczystości zakończyła defilada pododdziałów wojska i policji.

Na Podkarpaciu Święto Niepodległości obchodzono także w innych miastach regionu, m.in. w Jarosławiu prezydent Węgier odsłonił Pomnik Przyjaźni Polsko-Węgierskiej, w Krośnie odbył się po raz XII Bieg Niepodległości. Uroczystości odbyły się także m.in. w Tarnobrzegu, Jaśle, Stalowej Woli i Sanoku.

Lublin

Do szanowania dziedzictwa poprzednich pokoleń, różnorodnych tradycji i form wyrażania patriotyzmu wezwał w Lublinie metropolita lubelski abp Józef Życiński. Hierarcha przewodniczył w lubelskiej archikatedrze mszy św. w intencji Ojczyzny.

- My dziś czujemy się solidarni z historią i chcemy nawiązywać do tego stylu, który przypominają nam pokolenia bohaterów narodowych - mówił abp Życiński.

Katowice

- Dla Ojczyzny trzeba pracować ze szczególnym poświęceniem - mówił podczas uroczystej mszy metropolita katowicki abp Damian Zimoń. - Ojczyzna to nasze wspólne dobro - podkreślił hierarcha.

Po mszy św. uczestnicy uroczystości przeszli pod pomnik Józefa Piłsudskiego, gdzie odbył się apel poległych, a przedstawiciele władz złożyli kwiaty. Świętu towarzyszyła parada wojskowa oraz pokaz sprzętu wojskowego i starych samochodów. Najbardziej wyczekiwaną atrakcją dla wielu był przelot dwóch samolotów F-16, które po raz pierwszy pojawiły się na śląskim niebie.

Szczecin

W Szczecinie oficjalne obchody Święta Niepodległości odbyły się pod pomnikiem Józefa Piłsudskiego na Placu Sprzymierzonych. Kwiaty złożyli tam m.in. przedstawiciele władz województwa, samorządowych i parlamentarzyści.

12. Pułk Ułanów Podolskich i Szczecińska Agencja Artystyczna zorganizowały inscenizację historyczną walk o Lwów z 1918 roku. Żołnierzy na Plac Sprzymierzonych przywiózł zabytkowy tramwaj. Inscenizację oglądało ponad 5 tysięcy mieszkańców Szczecina.

Poznań

Modlitwa za ojczyznę, złożenie kwiatów pod tablicami marszałka Józefa Piłsudskiego, Ignacego Paderewskiego i Franciszka Ratajczaka oraz apel poległych to główne wydarzenia w ramach obchodów Święta Niepodległości. w Poznaniu.

Podczas mszy świętej w intencji ojczyzny w poznańskiej farze biskup Marek Jędraszewski oddał hołd tym, którzy przyczynili się do odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku, dla których słowa Bóg, Honor i Ojczyzna stanowiły jedność.

Patriotyczne uroczystości zorganizowano na Starym Rynku, skąd po zakończeniu oficjalnej części wyruszyła parada wojskowych pododdziałów pod pomnik ułanów poznańskich.

Dla uczczenia pamięci poległych w obronie ojczyzny odczytany został apel pamięci, oficjalne delegacje złożyły kwiaty pod pomnikiem 15. Pułku Ułanów Poznańskich, a harcerze przekazali wojewodzie "Światełko Niepodległościowe".

Płock

- Ci, którzy walczyli o niepodległość Polski i ginęli w jej obronie, nie uważali się za bohaterów, gdyż służbę Ojczyźnie pojmowali jako prosty, patriotyczny obowiązek - powiedział podczas mszy świętej z okazji Narodowego Święta Niepodległości biskup płocki Piotr Libera.

Podczas nabożeństwa odprawionego w katedrze Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny biskup Libera poświęcił odrestaurowany ołtarz Ukrzyżowania, najstarszy z zachowanych ołtarzy tej świątyni, wzniesiony z porfirowego marmuru i alabastru około 1600 r. Prace konserwatorskie wykonali specjaliści z toruńskiego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

We mszy świętej w intencji Ojczyzny oraz w uroczystościach przy Grobie Nieznanego Żołnierza uczestniczyły tłumy płocczan. Odbyła się defilada Stowarzyszenia 4. pułku strzelców konnych oraz Muzealnej Grupy Rekonstrukcji Historycznej 18. pułku piechoty z Muzeum Ziemi Sochaczewskiej. Złożono też kwiaty pod pomnikiem marszałka Józefa Piłsudskiego.

Częstochowa

Uroczyste obchody w Częstochowie rozpoczęła msza święta w Archikatedrze, której przewodniczył arcybiskup Stanisław Nowak. Następnie uczestnicy przeszli pod pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego, gdzie odbyła się uroczystość patriotyczna według ceremoniału wojskowego. Pod pomnikiem Marszałka oraz pod pomnikiem Nieznanego Żołnierza złożono kwiaty.

Łowicz

- Odpowiedzialność za ojczyznę jest realizacją największego przykazania - mówił prymas Polski kardynał Józef Glemp. Przed południem prymas uczestniczył w uroczystości odsłonięcia i poświęcenia pomnika upamiętniającego Józefa Piłsudskiego oraz łowickich żołnierzy poległych pod jego wodzą w latach 1918 -1920 w walkach o wolność i niepodległość Ojczyzny.

Bydgoszcz

W Bydgoszczy w rocznicę odzyskania niepodległości, zamiast tradycyjnych przemówień włodarzy pojawiły się postaci historyczne. Na Plac Wolności przyjechał bryczką marszałek Józef Piłsudski, który wziął udział w Marszu Niepodległości. Tłum przemaszerował ulicą Gdańską do Starego Rynku, niosąc stumetrową flagę narodową.

Na rynku Józef Piłsudski spotkał się z Radą Regencyjną, która przekazała mu władzę nad krajem. W inscenizacji Marszałek notyfikował rządom i narodom istnienie niepodległego Państwa Polskiego, obejmującego wszystkie ziemie zjednoczonej Polski.

Bielsko-Biała

W Bielsku-Białej władze samorządowe złożyły kwiaty na mogiłach żołnierzy oraz pod tablicami upamiętniającymi walczących o wolność i niepodległość. Samorządowcy złożyli wieniec przed tablicą na bielskim kirkucie. Upamiętnia Żydów-bielszczan, którzy zginęli podczas II wojny światowej, walcząc w szeregach Wojska Polskiego i Armii Krajowej.

Widnieją na niej nazwiska 24 poległych żołnierzy. Są wśród nich bielszczanie, którzy zginęli we wrześniu 1939 roku, ofiary niemieckich obozów jenieckich, oficerowie zamordowani przez NKWD w Katyniu i Starobielsku oraz AK-owiec zamęczony na Pawiaku. Bielscy Żydzi ginęli także pod Lenino i Monte Cassino.

Żywiec

W Żywcu w intencji ojczyzny odprawiona została msza święta w miejscowej konkatedrze. Rzecznik żywieckiego magistratu Tomasz Terteka w rozmowie przypomniał zarazem, że w mieście niepodległość przyszła już na przełomie października i listopada. 30 października 1918 roku na sygnał z Krakowa grupa mieszczan rozbroiła magistrackich wartowników. Następnego dnia na rynku zebrał się spory tłum gotowy do walki. Po negocjacjach dowódcy wojsk austriackich złożyli broń. Żołnierze, głównie Rumuni i Węgrzy, otrzymali żołd i opuścili miasto.

Cieszyn

W Cieszynie w intencji niepodległej ojczyzny odprawione zostało w luterańskim kościele Jezusowym nabożeństwo ekumeniczne. Władze miasta i mieszkańcy złożyli także kwiaty pod tablicą upamiętniającą powołanie Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego.

Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego zawiązała się 19 października 1918 roku. 11 dni później ogłosiła proklamację przynależności Ziemi Cieszyńskiej do państwa polskiego i przejęciu w jego imieniu władzy nad Księstwem Cieszyńskim. Na czele Rady stali ks. Józef Londzin, Jan Michejda oraz Tadeusz Reger.

Gorzów

Na Skwerze Wolności w Gorzowie odsłonięty został pomnik marszałka Józefa Piłsudskiego. Uroczystość poprzedziła msza święta w intencji Ojczyzny w gorzowskiej Katedrze. Odprawił ją biskup zielonogórsko-gorzowski Stefan Regmunt.

Po mszy, poczty sztandarowe i kompanie honorowe wojska i policji oraz gorzowianie przemaszerowali pod pomnik. Na czele parady jechało na koniach sześciu ułanów, a za nimi bryczką Marszałek Piłsudski.

Gorzowianie mogli nie tylko wziąć udział w doniosłej uroczystości, ale także odwiedzić wojskowe miasteczko w sąsiedztwie pomnika. Żołnierze z 11. Lubuskiej Dywizji Kawalerii Pancernej z Żagania przywieźli do Gorzowa m.in. wyrzutnię rakiet, Rosomaka i czołg typu Leopard.

Ukraina

Konkurs wiedzy o Polsce w ukraińskiej prasie, uroczyste koncerty i przyjęcia - tak wyglądają trwające na Ukrainie obchody 90. rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę.

- Uroczystości odbywają się wszędzie tam, gdzie znajdują się nasze placówki dyplomatyczne i środowiska polonijne - powiedział nw Kijowie ambasador RP na Ukrainie Jacek Kluczkowski.

Organizacje polskie oddały hołd obrońcom Lwowa spoczywającym na Cmentarzu Orląt. Pochowani są tam Polacy polegli w walkach z Ukraińcami w latach 1918-19 oraz w wojnie polsko-sowieckiej z 1920 r. Na cmentarzu leży blisko 3 tys. żołnierzy - głównie młodych chłopców. Stąd nazwa - Cmentarz Orląt.

Litwa

Przedstawiciele Związku Polaków na Litwie (ZPL) złożyli kwiaty w miejscowości Zułów, gdzie urodził się marszałek Józef Piłsudski.

W miejscu, gdzie stał dom Piłsudskich w Zułowie, odległym o 60 km na północ od Wilna, przed kilkoma laty z inicjatywy ZPL odsłonięto kamień pamiątkowy.

Wczesnym rankiem z Zułowa wyruszyła tradycyjna Sztafeta Niepodległości, w której udział wzięło około 150 osób - harcerzy, młodzieży szkolnej i akademickiej z Wileńszczyzny i Polski.

Hiszpania

Z okazji 90. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości Ambasada RP w Madrycie zaplanowała na sobotę koncert galowy w Państwowym Audytorium Muzyki. W programie koncertu znajdą się m.in. utwory Franza Schuberta, Henryka Mikołaja Góreckiego oraz Juliusza Zarębskiego w wykonaniu Kwartetu Śląskiego. Przy fortepianie zasiądzie znana solistka Ewa Pobłocka.

Polscy księża z diecezji w Barbastro (Aragonia) zorganizowali z okazji rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości "Dzień Polski" w sanktuarium maryjnym w Torreciudad. W programie m.in. procesja i różaniec, msza w języku polskim oraz zwiedzanie z przewodnikiem słynnego sanktuarium.

Belgia

Dzwony brukselskiej katedry zagrały "Rotę", utwory Chopina, "Warszawiankę" i "Gaude Mater Polonia". Specjalny koncert karylionowy poprzedził polską mszę w 90. rocznicę odzyskania niepodległości.

Za klawiaturą liczącego 49 dzwonów karylionu usiadła Anna Kasprzycka - jedna z niewielu Polek grających na tym instrumencie. Za jej sprawą z południowej wieży katedry św. Michała i św. Guduli nad dachami centrum Brukseli popłynęły takty polskiej muzyki.

Msza w katedrze i koncert karylionowy poprzedziły recital fortepianowy w wykonaniu Jana Krzysztofa Broji i przyjęcie wydane w salach centrum kulturalnego Flagey, które były kulminacją obchodów w Belgii 90-lecia odzyskania niepodległości przez Polskę.