Osoby, w których rodzinach dochód nie przekracza 316 zł na osobę, otrzymają 15% różnicy między faktycznym dochodem a tą kwotą (316 zł), natomiast osoby gospodarujące samotnie (z dochodem niższym niż 461 zł) 20% różnicy między dochodem a kryterium dochodowym. Tylko ta część świadczenia - przewiduje nowa ustawa o pomocy społecznej, która ma wejść w życie 1 maja - ma charakter obligatoryjny i musi zostać wypłacona.
Zasiłek okresowy przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność i bezrobocie; jest kierowany do osób i rodzin bez dochodów lub o dochodach niższych niż ustawowe kryterium.
W wielu ośrodkach w Polsce zasiłki okresowe nie były wypłacane od wielu miesięcy. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Radomiu nie wypłacił w tym roku żadnych zasiłków okresowych, bo nie dostał na nie pieniędzy. "Są pieniądze tylko na zadania obligatoryjne. Biorąc pod uwagę ponad 30-proc. bezrobocie w naszym mieście, potrzebna nam jest każda kwota" - powiedziała kierowniczka działu realizacji pomocy Małgorzata Piwońska.
Zasiłków okresowych nie wypłacano także w Białołęce. "Nie przyznawaliśmy zasiłków okresowych ze względu na brak środków. W ubiegłym roku przyznaliśmy kilka zasiłków celowych" - powiedziała zastępca dyrektora Ośrodka Pomocy Społecznej w Białołęce Danuta Lis. Niewiele świadczeń okresowych wypłacono w Białymstoku.
Organ administracyjny - jak orzekł w listopadzie 2001 roku Trybunał Konstytucyjny - nie ma obowiązku, a jedynie prawo do tego, by przyznać określonym osobom zasiłek okresowy". Trybunał oddalił wówczas skargę Waldemara S., który spełniał kryteria, uprawniające go do otrzymania zasiłku, a takiego zasiłku nie otrzymał.
W uzasadnieniu wyroku napisano wówczas, że polityka społeczna musi być realizowana z uwzględnieniem zarówno sytuacji materialnej osób pozbawionych pracy, jak i sytuacji na rynku pracy oraz możliwości finansowych państwa.
_ "Kiedy są ograniczone środki, a zapotrzebowanie jest duże czy bardzo duże, wtedy możliwość manewru będzie ograniczona"_ - powiedział Mikulski. Może się zdarzyć, że OPS otrzyma pieniądze tylko na gwarantowaną część zasiłku okresowego. Jeżeli pieniędzy będzie więcej, OPS będzie podejmował decyzję, o ile zasiłek będzie wyższy ponad gwarantowane 15 czy 20%.
W roku przyszłym minimalne świadczenie gwarantowane ma wynosić odpowiednio 20 i 30% tej różnicy, w 2006 - 25 i 35%. Docelowo - w roku 2008 z budżetu państwa ma zostać zagwarantowane 50% różnicy między faktycznym dochodem a kwotą 316 (461 zł w przypadku osób samotnie gospodarujących).
Kryterium dochodowe dla otrzymania zasiłku z pomocy społecznej spełnia w Polsce 1,8 mln osób. 157 tys. z nich żyje w gospodarstwach jednoosobowych, a 1 mln 643 tys. w wieloosobowych. Z szacunków wynika, że w roku 2008 kryterium dochodowe do uzyskania zasiłku z pomocy społecznej będzie spełniać 1 mln 243 tys. osób.
Na wypłatę świadczeń gwarantowanych potrzeba będzie w roku 2004 - 651 mln zł, w 2005 - 846 mln zł, w 2006 i w 2007 roku - 985 mln zł i w 2008 roku - 1 mld 531 zł.
