"Błyskawica" w gronie najbardziej zasłużonych okrętów

Odznaczenie dla polskiego okrętu cumującego przy skwerze Kościuszki w Gdyni wręczy prezes The Word Ship Trust lord Ambrose Greenway.

Uroczystości wręczenia odznaczenia International Maritime Heritage Award odbędzie się dokładnie w dniu, kiedy mija 70 lat od podniesienia biało-czerwonej bandery na ORP "Błyskawica". W najbliższą niedzielę z samego rana podniesiona zostanie wielka gala banderowa.

The Word Ship Trust jest międzynarodową organizacją, zrzeszającą członków w ponad 40 krajach na całym świecie. Stowarzyszenie działa na rzecz ratowania i upamiętnienia okrętów, statków i żaglowców, które wniosły znaczny wkład w historię morską świata. Zajmuje się poszukiwaniem "zabytków" morskich, informacji na temat osiągnięć jednostek pływających, jest też głównym sponsorem Międzynarodowego Rejestru Historycznych Jednostek Pływających. Najważniejsza nagroda Stowarzyszenia - medal International Maritime Heritage Award - przyznawana jest od 1980 r.

Każdorazowo przyznaje się tylko jedno wyróżnienie w roku. W gronie wyróżnionych znajdują się tak znane okręty, statki i żaglowce, jak HMS "Victory" uczestnik bitwy pod Trafalgarem, najsłynniejszy szwedzki okręt wojenny "Vasa", amerykańska fregata żaglowa USS "Constitution", japoński pancernik z czasów wojny z Rosją w 1904-1905 roku "Mikasa", czy też "Mary Rose" - okręt flagowy Króla Anglii Henryka VIII.

ORP "Błyskawica", zbudowany został w angielskiej stoczni J. Samuel White & Co. Ltd w Cowes. Po raz pierwszy polską banderę na nim podniesiono 70 lat temu, 25 listopada 1937 roku. W czasie wojny okręt przepłynął 150 tysięcy mil morskich, eskortował 83 konwoje, uczestniczył w 108 patrolach i operacjach morskich, brał udział w zniszczeniu dwóch i uszkodzeniu sześciu okrętów nawodnych oraz zniszczeniu dwóch statków handlowych przeciwnika, uszkodził trzy okręty podwodne i zestrzelił 4 samoloty na pewno i 2 prawdopodobnie.

Trzykrotnie uległ uszkodzeniom podczas wypełniania zadań bojowych. W uznaniu swych wojennych zasług ORP "Błyskawica", jako jedyny okręt, został odznaczony Orderem Virtuti Militari.

Po zakończeniu wojny okręt powrócił do Gdyni. Przez dwadzieścia lat eksploatowany był jako klasyczny niszczyciel. Od 1976 roku jest okrętem-muzeum, który rocznie odwiedza kilkadziesiąt tysięcy turystów z Polski i zagranicy. Okręt cumuje przy skwerze Kościuszki w Gdyni. Jest już tradycją, że na jego pokładzie odbywają się najważniejsze uroczystości i ceremonie. Jest to najstarszy na świecie okręt tej klasy i jeden z niewielu zachowanych okrętów, które brały czynny udział w II wojnie światowej.

Najbardziej znane okręty, które wcześniej zostały uhonorowane medalem International Maritime Heritage Award:

1. HMS Victory – obecnie najsłynniejszy brytyjski okręt liniowy. Jest najstarszym żaglowcem świata i nadal pełni rolę okrętu flagowego Royal Navy. Zbudowany został w latach 1759-1765, a czasy jego świetności przypadają na wojnę Anglii z koalicją Hiszpańsko-Francuską. Brał udział w słynnej bitwie pod Trafalgarem, po czym na jego pokładzie ciało poległego w bitwie admirała Nelsona zostało przewiezione do kraju. Okręt został wycofany z czynnej służby w 1812 roku i stał się domem mieszkalnym dla marynarzy w Gosport. Obecnie stoi jako muzeum w swoim macierzystym porcie Portsmouth w najstarszym doku świata. Rocznie na jego pokładzie przebywa ponad 300 tysięcy zwiedzających.
2. Vasa – galeon królewski, zbudowany w latach 1626-1628. Nieszczęśliwie zatonął w sierpniu 1628 roku podczas swojego pierwszego rejsu w porcie Sztokholm. Wrak okrętu został podniesiony w 1961 roku i przez kilkanaście był konserwowany. Dla niego utworzono specjalne muzeum zwane Muzeum Vasa, które jest najczęściej odwiedzanym muzeum w Szwecji.
3. USS Constitution – trójmasztowa fregata, wprowadzona do służby w 1797 roku, jest nadal okrętem US Navy pozostającym w czynnej służbie. To ewenement na skalę światową. Imię okrętu zostało nadane na cześć Konstytucji Stanów Zjednoczonych.
4. Mikasa – japoński pancernik, który zapoczątkował tworzenie potęgi morskiej Japonii. Zbudowany został w angielskiej stoczni Vickers w Barrow w latach 1900-1902. Był okrętem flagowym dowódcy floty japońskiej, admirała Togo. Wsławił się udziałem w wojnie japońsko-rosyjskiej, w tym w bitwie pod Cuszimą, która zakończyła się całkowitym rozbiciem floty rosyjskiej na dalekim wschodzie. Już w 1926 roku został zacumowany w Yokosuka jako okręt-muzeum.
5. Mary Rose – przeznaczony jako okręt flagowy Króla Anglii Henryka VIII, największa jednostka Wojenna w XVI wiecznej Europie. Zatonął już podczas pierwszego rejsu, 19 lipca 1545 r., w porcie w Portsmouth, przewracając się do góry dnem. W 1982 roku wrak okrętu został podniesiony z dna i do chwili obecnej trwają na nim prace konserwacyjne, jednakże został on udostępniony dla zwiedzających.