"Bitwa pod Grunwaldem" nieodwracalnie zniszczona
Badania konserwatorskie potwierdziły bardzo zły stan płótna "Bitwy pod Grunwaldem" Jana Matejki - poinformowała rzeczniczka Muzeum Narodowego w Warszawie Katarzyna Wakuła. Obraz nie zostanie wypożyczony na wystawę do Berlina, która rozpocznie się we wrześniu.
Jak poinformowała Wakuła, wyniki przeprowadzonych przez komisję konserwatorską badań nad obrazem Matejki jednoznacznie wskazują na wyjątkowo zły stan podobrazia, spowodowany przede wszystkim bardzo daleko posuniętym i nieodwracalnym procesem jego degradacji.
- Wyniki badań konserwatorskich, a także dbałość o ochronę dzieła będącego częścią dziedzictwa narodowego, wpłynęły na podjęcie decyzji o niewypożyczeniu obrazu "Bitwa pod Grunwaldem" Jana Matejki do Berlina na wystawę "Obok. Polska-Niemcy. 1000 lat historii w sztuce" - poinformowała Wakuła. Wystawa rozpocznie się 23 września i potrwa do 9 stycznia 2012.
- Decydujący wpływ na stan obrazu miało m.in. niszczące działanie grzybów strzępkowych. Badania płótna wykazały, że całkowicie utraciło ono swe właściwości mechaniczne - elastyczność i wytrzymałość na rozciąganie - dodała rzeczniczka muzeum. Zwróciła uwagę, że pomimo optymalnych i wykonanych na najwyższym poziomie zabiegów konserwatorskich, stan zachowania obrazu po konserwacji nigdy nie będzie pozwalał na jego zwijanie, konieczne przy transporcie płócien o tak dużych rozmiarach.
- Przeprowadzone badania dostarczyły pełniejszej wiedzy o obiekcie i pomogły w skorygowaniu programu konserwatorskiego. Obecnie wykonywane są impregnacje przygotowujące obraz do zabiegu dublowania. Wcześniej usunięte zostało stare płótno dublujące i woskowo-żywiczna masa dublażowa, a powierzchnię podobrazia oczyszczono przy zastosowaniu metod chemicznych i mechanicznych - wyjaśniła Wakuła.
Prowadzona obecnie konserwacja jest piątą w historii obrazu, ale dopiero drugą mającą gruntowny i kompleksowy charakter. Ogromne rozmiary obrazu (ponad 4 m na prawie 10 m powierzchni) wymogły konieczność przeprowadzenia konserwacji w miejscu, w którym obraz jest eksponowany, w specjalnie do tego zaadaptowanej Sali Matejkowskiej Muzeum Narodowego w Warszawie.
Po raz pierwszy w historii Muzeum Narodowego w Warszawie, zwiedzający mogą śledzić na żywo proces konserwacji zabytkowego dzieła malarskiego. Prace konserwatorskie potrwają do września 2011 roku.
Od 26 kwietnia w księgarni Muzeum Narodowego zostanie wystawionych do sprzedaży 99 fragmentów starego płótna dublażowego obrazu "Bitwa pod Grunwaldem". Płótno utkane w żyrardowskiej firmie Luedert i Mueller w Tomaszowie Mazowieckim posłużyło zespołowi prof. Bohdana Marconiego do konserwacji obrazu po zniszczeniach w czasie II wojny światowej. Dublaż wykonany na masę woskowo-żywiczną był integralną częścią obrazu w latach 1948-2010, wzmacniając jego oryginalne podłoże.
Dochód ze sprzedaży fragmentów płótna dublażowego przeznaczony zostanie na zakup aparatury badawczej niezbędnej do prowadzenia dalszych prac konserwatorsko-restauratorskich obrazu.
Prace konserwatorskie finansowane są ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Mecenasem programu konserwacji obrazu Jana Matejki Bitwa pod Grunwaldem jest PKO Bank Polski.
