Autyzm jest częstszy niż dawniej

Organizacja Narodów Zjednoczonych uznała autyzm za jeden z najpoważniejszych problemów zdrowotnych, oprócz nowotworów, cukrzycy i AIDS. Zwraca uwagę, że w ostatnich 20 latach występowanie autyzmu zwiększyło się aż dziesięciokrotnie.

W Europie żyje z tą chorobą 5 mln osób, czyli na 150 osób jedna dotknięta jest tym zaburzeniem. W USA występuje ono jeszcze częściej. Według Centers for Desease Control and Prevention autyzm wykrywany jest w Stanach Zjednoczonych u 1 dziecka na 88. W Wielkiej Brytanii, w której funkcjonuje jeden z najlepszych systemów pomocy osobom z autyzmem, cierpi z tego powodu 1 osoba na 100.

W Polsce ocenia się, że jedna osoba z autyzmem przypada na 300 mieszkańców. W sumie w naszym kraju żyje ok. 30 tys. osób z autyzmem i zespołem Aspergera, zaburzeniem pokrewnym, ale o łagodniejszym przebiegu.

Według Fundacji Synapsis, rozbieżność statystyk w poszczególnych krajach wynika z różnic w dostępie do diagnozy, jej jakości, a także świadomości społeczeństwa w zakresie autyzmu. Z kolei wzrost zachorowań nie musi świadczyć o tym, że zwiększa się zachorowalność z powodu tego zaburzenia.

Wśród specjalistów przeważa opinia, że autyzm jest coraz lepiej wykrywany, stąd różnice w zapadalności na tę chorobę w różnych krajach. Przykładem jest Wielka Brytania, gdzie opieka na dziećmi autystycznymi jest jedna z najlepszych na świecie.

Dr Monika Suchowierska ze Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie zwraca uwagę, że jest wiele innych nieporozumień związanych z autyzmem. Na przykład chore na autyzm dziecko nie musi być upośledzone umysłowo. Tak jest jedynie w przypadku 40 proc. z nich.

- Dawniej sądzono, że nawet 80 proc. dzieci autystycznych jest upośledzonych, ale wynikało to z błędnej diagnostyki. Zaliczano do nich maluchy, które były upośledzone, ale nie miały autyzmu - twierdzi specjalistka.

Autyzm rozwija się w okresie życia płodowego i jest związany z mutacjami genetycznymi oraz nieprawidłowościami w funkcjonowaniu mózgu, a także pewnymi, jeszcze nieznanymi, czynnikami środowiskowymi. Nie powstaje jednak dopiero po urodzeniu dziecka.

- Nieprawdą jest, że na autyzm częściej chorują dzieci tzw. zimnych matek, chłodnych emocjonalne i wobec nich zdystansowanych - powiedziała dr Suchowierska. Błędne jest też przekonanie niektórych rodziców, że ryzyko autyzmu zwiększają szczepienia. Nie wiadomo jednak dlaczego głównie chorują chłopcy

Bardzo ważne jest, żeby wykryć autyzm jak najwcześniej, gdy są jeszcze większe możliwości stymulowania rozwoju dziecka. Większa jest wtedy szansa, że w wieku dorosłym będzie ono samodzielne.

Nie jest to jednak takie łatwe, gdyż dziecko autystyczne przez pierwsze 18. miesięcy życia może sprawiać wrażenie, że rozwija się normalnie. Dopiero potem gwałtownie następuje regres. Dlatego choroba najczęściej wykrywana jest około 2. roku życia dziecka, gdy rodzice zauważają, że komunikowanie się z nim jest mocno zakłócone.

W tym wieku maluch powinien przynajmniej wypowiadać pierwsze słowa, tymczasem nie posługuje się nawet gestami. Nie sygnalizuje swych potrzeb i ma niewielki kontakt z otoczeniem. Rodzice sądzą, że dziecko jest głuche i domagają się badania słuchu. Niepotrzebnie, gdyż u dzieci z autyzmem nie występują zaburzenia słuchu.

U 30-50 proc. maluchów chorych na autyzm nie rozwija się mowa. Gdy choroba zostanie wykryta zbyt późno, dopiero po 5. rok życia, można się z nim komunikować jedynie przy użyciu obrazków lub języka migowego.

Pierwsze objawy autyzmu mogą się pojawić już w 3-4 miesiącu życia gdy niemowlę bardziej interesuje przedmiotami niż otaczającymi go ludźmi. Już w pierwszych miesiącach życia wykazuje upośledzony kontakt wzrokowy. W kolejnych dwóch miesiącach nie próbuje zwracać uwagi dorosłego na to co je interesuje, np. na jakiś przedmiot, nazywane "wspólnym polem uwagi". Nie reaguje również na swoje imię.

Kwiecień jest Światowym Miesiącem Wiedzy na Temat Autyzmu.