Al‑Kaida zmienia taktykę i szuka nowych celów

W tym tygodniu prezydent George W. Bush oznajmił, że udało się pojmać albo zabić dwie trzecie przywódców Al-Kaidy. Faktem jest, że w ręce Amerykanów nie trafił ani bin Laden, ani przywódca talibów mułła Omar, jednak - pisze Reuter - Al-Kaidzie nie udało się przeprowadzić ponownego ataku na Zachodzie na dużą skalę.

Jednak zamiast tego Al-Kaida skoncentrowała się na zamachach w pozostałej części świata - od Casablanki do Karaczi. Nie są tak spektakularne, jak ataki na World Trade Center i Pentagon, ale także przynoszą krwawe żniwo. Na przesłanej niedawno mediom taśmie głos występujący w imieniu Al-Kaidy mówi, że szeregi terrorystycznej organizacji są coraz liczniejsze.

Nie wiadomo, czy to prawda, ani w ogóle ilu członków liczy Al- Kaida. Wielu analityków żywi jednak przekonanie, że bez względu na obecną siłę, powojenny Irak jest znakomitą okazją do rozwoju organizacji.

Nie przesądza to udziału Al-Kaidy w ostatnich głośnych zamachach na siedzibę ONZ w Bagdadzie i szyicki meczet w Nadżafie. Nikt tego w wystarczającym stopniu nie dowiódł. Dla cytowanych przez Reutera ekspertów nie ma jednak wątpliwości, że niestabilność i poczucie zagrożenia utrzymujące się w Iraku są na rękę niedobitkom wiernym bin Ladenowi. Cel ataków nasuwa się sam - to 130 tys. stacjonujących w Iraku amerykańskich żołnierzy.

Sebestyen Gorka z amerykańskiego Terrorism Research Center mówi, że na rosnące wpływy Al-Kaidy w Iraku wskazują niepotwierdzone doniesienia, że wśród podejrzanych o antyamerykańskie zamachy są obcokrajowcy, a nie tylko Irakijczycy.

"W mojej opinii Irak to dla Al-Kaidy bardzo odpowiedni teren do zasilania szeregów i do działania" - powiedział Gorka.

To, co się dzieje w Iraku doskonale pasuje do obecnych kryteriów organizacji: to kraj muzułmański, w którym aktywne są stosunkowo niewielkie miejscowe grupy powiązane z Al-Kaidą, a ataki to samobójcze zamachy albo jednoczesne uderzenia w parę miejsc. Tak działając, bin Laden składa niemal swój podpis.

Reuter pisze, że po stracie kilku z pierwszoplanowych aktywistów, Al-Kaida postawiła na operacje na mniejszą skalę, które nie wymagają długiego i starannego planowania, i które - m.in. z tego powodu - trudniej wytropić. Największym wrogiem pozostaje Ameryka, ale ataki nie przypominają już tych z 11 września.

"Oni musieli znaleźć jakoś nowy sposób działania, a trzeba przyznać, że pomysłów mają wiele" - podkreśla David Claridge z londyńskiego Janusian Security Risk Management. - "Chodzi o to, żeby pokazać, że USA nie wygrywają wojny z terroryzmem. Można to zrobić na wiele sposobów".

Wśród celów przez dwa lata znalazły się: Tunezja, Kenia, Bali, Pakistan, Maroko i Arabia Saudyjska. Najkrwawszy zamach przeprowadziła na Bali posądzana o związek z Al-Kaidą lokalna organizacja Dżimah Islamija. Zginęły wówczas 202 osoby, głównie turyści z Zachodu.

Rosnąca liczba takich ugrupowań, jak Dżimah Islamija, pokazuje, jak trudno określić, gdzie Al-Kaida się zaczyna i kończy.

"To zależy od tego, co się rozumie pod nazwą Al-Kaida" - powtarzają zachodni analitycy zajmujący się terroryzmem. Dlatego tak trudno powiedzieć autorytatywnie, jakie realne zagrożenie stanowi organizacja bin Ladena. Ona sama w dużej mierze została zniszczona, ale wciąż funkcjonują na jej obrzeżach środowiska islamskich radykałów, fanatyków oddanych swej zabójczej ideologii.

"Al-Kaida nie jest jednolitą, centralnie kierowaną organizacją. Bardzo różni się od klasycznych grup terrorystycznych" - podkreśla Gorka. - "Wielu ludzi, którzy nazywają się, albo chcieliby się nazwać bojownikami Al-Kaidy, nigdy nie było w Afganistanie, ani nie szkoliło się w obozach Al-Kaidy w innych krajach. Uważają, że podzielają te same wartości, więc sprawiają wrażenie, że należą do jednej struktury".

Pozostaje pytanie, które stawia sobie David Claridge. Brytyjski ekspert zastanawia się, czy Amerykanie na pewno zrozumieli, jakie zmiany zachodzą w Al-Kaidzie.

"Stany Zjednoczone odniosły znaczące sukcesy rozpracowując to, co Al-Kaida już zrobiła; pytanie, czy tak samo poradzą sobie z wytropieniem i zapobieżeniem temu, co Al-Kaida planuje w przyszłości" - mówi Claridge.