500-lecie konstytucji Nihil Novi

Uroczystość rozpoczęła msza w radomskiej katedrze pod przewodnictwem prymasa Polski kard. Józefa Glempa. Po niej uczestnicy obchodów przeszli przez centrum miasta do Rynku, gdzie odbyła się główna część jubileuszu.

Po drodze obejrzeli historyczne scenki, przygotowane przez radomską młodzież. Uczniowie jednej ze szkół, ubrani w stroje z epoki, zachęcali do wizyty w Nagłowicach, miejscowości poety Mikołaja Reja. Inni prezentowali zainteresowanym tekst konstytucji Nihil Novi.

Uczestniczący w obchodach marszałek Sejmu Włodzimierz Cimoszewicz mówił, że jubileusz jest dobrą okazją do zrozumienia relacji między wolnością, prawami politycznymi i odpowiedzialnością obywatelską wobec państwa.

Dziś korzystamy ze wszystkich wolności politycznych, zagwarantowanych w naszej konstytucji w stopniu większym niż w większości państw świata - myślę o instrumentach obrony naszych praw. Ale gdy chodzi o nasze powinności obywatelskie, choćby elementarnej aktywności obywateli w wydarzeniach państwowych, jak wybory - to jest źle. Wśród wszystkich większych państw europejskich z tego punktu widzenia wypadamy chyba najgorzej. Może warto o tym dziś pomyśleć - powiedział Cimoszewicz.

Uniwersał na 500-lecie Nihil Novi podpisali m.in. Włodzimierz Cimoszewicz, nuncjusz apostolski arcybiskup Józef Kowalczyk, prymas Józef Glemp, wojewoda mazowiecki Leszek Mizieliński, marszałek Mazowsza Adam Struzik.

W Uniwersale oddano cześć ideałom konstytucji: wolności, demokracji, rządom prawa. "Zawierzamy współczesną polską demokrację młodemu pokoleniu w przekonaniu, że bogactwo doświadczeń przeszłości dawnej Rzeczypospolitej, ułatwi budowanie przyszłości Narodu i Państwa Polskiego w duchu pokoju, wolności, miłości bliźniego, wierności Bogu i Ojczyźnie" - napisali w Uniwersale jego sygnatariusze.

Prof. Wacław Uruszczak z Uniwersytetu Jagiellońskiego wygłosił wykład pt. "Sejm walny wszystkich państw naszych. Sejm walny w Radomiu i konstytucja Nihil Novi".

Potem zgromadzeni przeszli do pobliskiego Muzeum Okręgowego, gdzie prezydent Radomia, Zdzisław Marcinkowski przekazał Włodzimierzowi Cimoszewiczowi obraz - kopię drzeworytu z sejmu radomskiego, który namalował radomski student Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, Przemysław Podolski.

Pokazano także tablicę upamiętniającą jubileusz, która zostanie wmurowana w Muzeum Okręgowym we wrześniu podczas konferencji naukowej poświęconej Nihil Novi. Zaprezentowano tam też oryginalne dokumenty: Statut Łaskiego - fundament polskiego prawodawstwa, Pacta Conventa - umowy i zobowiązania królewskie, oraz Konfederację Warszawską - pierwszy w Europie dokument dotyczący zatwierdzenia tolerancji religijnej.

Z okazji 500-lecia Nihil Novi przygotowano też projekt medalu i wzór karty pocztowej.

W 1505 roku podczas obrad sejmu radomskiego uchwalono konstytucję Nihil Novi, zakazującą królowi wydawania ustaw bez zgody senatu i izby poselskiej; konstytucja unieważniła przywilej mielnicki z 1501 roku, który miał ugruntować rządy możnowładztwa i w znacznym stopniu wzmocniła rolę szlacheckiej izby poselskiej.