195. rocznica urodzin Fryderyka Chopina
We wtorek mija 195 rocznica urodzin największego polskiego kompozytora i jednego z najwybitniejszych artystów wszech czasów, Fryderyka Chopina. Niektóre jego koncerty, nokturny, polonezy to dzieła znane na całym świecie, które na trwałe weszły do kanonu światowej muzyki.
W metryce chrztu Fryderyka Franciszka Chopina jako datę urodzin zapisano dzień 22 lutego 1810 roku, ale jego najbliższa rodzina twierdziła, że urodził się 1 marca. Przyszedł na świat w Żelazowej Woli pod Warszawą, w majątku hrabiostwa Skarbków, gdzie mieszkał i pracował jako guwerner jego ojciec, Mikołaj Chopin (Francuz z pochodzenia).
Regularną naukę gry na fortepianie sześcioletni Chopin rozpoczął u prywatnego nauczyciela muzyki, Wojciecha Żywnego. Rok później zdolny uczeń stworzył swoje pierwsze kompozycje, wśród nich Polonezy B-dur i g-moll. Kilkuletniego Fryderyka okrzyknięto cudownym dzieckiem - zaczął grywać w warszawskich salonach arystokracji i dawać koncerty publiczne.
W latach 1826-1829 uczył się u Józefa Elsnera w Szkole Głównej Muzyki w Warszawie. Na świadectwie jej ukończenia znalazła się adnotacja "Fryderyk Chopin - szczególna zdolność, geniusz muzyczny". W 1830 r. odbyły się w Teatrze Narodowym w Warszawie pierwsze wykonania jego Koncertów fortepianowych (e-moll i f- moll). Rok później muzyk wyjechał z Polski. Udał się do Paryża, gdzie nawiązał znajomości z wieloma kompozytorami, m.in. z Franciszkiem Lisztem i Feliksem Mendelssohnem.
W stolicy Francji Chopin spędził resztę życia (poza krótkim pobytem na Majorce na przełomie 1838 i 1839 roku oraz w Anglii i Szkocji w 1848 r.). Podczas pobytu na Majorce chorujący na gruźlicę artysta przeszedł ostry atak tej choroby. Po długotrwałym leczeniu nie odzyskał już dawnej sprawności, przy wzroście ok. 180 cm ważył zaledwie 52 kg.
Szczególne piętno na życiu i twórczości Chopina odcisnął jego burzliwy związek z jedną z najbardziej popularnych kobiet Paryża, powieściopisarką George Sand, która zawdzięczała swoją sławę wielu romansom i pogardzie dla opinii tzw. dobrego towarzystwa. Romans trwał dziewięć lat.
Kolejną partnerką życiową Chopina została jego była uczennica, Jane Stirling. Na jej zaproszenie, w kwietniu 1848 r., koncertował w Anglii.
Chopin zmarł w stolicy Francji 17 października 1849 roku, w wieku zaledwie 39 lat. Następnego dnia Cyprian Kamil Norwid napisał w nekrologu w "Dzienniku Polskim": "Rodem Warszawianin, sercem Polak, a talentem - świata Obywatel, Fryderyk Chopin, zeszedł z tego świata". Został pochowany na paryskim cmentarzu Pere Lachaise, a jego siostra, Ludwika Jędrzejewiczowa, zabrała serce kompozytora do Warszawy, gdzie umieszczono je w kościele Świętego Krzyża.
"Dał przykład twórcy skromnego w swym ograniczeniu jedynie do fortepianu, zadziwiającego nieustannym dążeniem do doskonałości" - napisał Mieczysław Tomaszewski, autor najobszerniejszej monografii artysty, którego życiu i twórczości poświęcono ponad 17 tys. publikacji.
Już za życia towarzyszyło Chopinowi najwyższe uznanie. Wśród entuzjastycznych głosów były m.in. słynne słowa Roberta Schumanna, który na łamach "Allgemeine Musikalische Zeitung" napisał: "Panowie, kapelusze z głów, oto geniusz!".
Wyjątkowy styl Chopina wniósł do muzyki epoki romantyzmu rysy szczególne, m.in. poetyckość i folkloryzm. Jego twórczość inspirowała także przedstawicieli innych dziedzin kultury, m.in. Henryka Heinego, Eugeniusza Delacroix, Sand i Norwida. Fascynowali się nim później m.in. Lew Tołstoj, Fryderyk Nietzsche, Karol Baudelaire.
Od 1927 roku - z przerwą w czasie wojny - odbywa się w Warszawie Konkurs Chopinowski. Stulecie śmierci kompozytora, rok 1949, UNESCO ogłosiło Rokiem Chopinowskim.
Trzykrotnie opublikowano antologie wierszy o Chopinie (w 1910, 1949 i 1964 r.), a wątki z jego życia były tematem dramatów i filmów.
