Związek Artystów Scen Polskich ma już 90 lat
W Teatrze Narodowym w Warszawie odbył się wieczór jubileuszowy z okazji
przypadającego w grudniu 90-lecia Związku Artystów Scen Polskich.
- ZASP zrodził się z buntu i marzenia. Z buntu przeciw wyzyskowi uprawianemu przez przedsiębiorców teatralnych oraz przeciw upokarzającym warunkom pracy i z marzenia o podniesieniu rangi artysty w społeczeństwie - przypomniał prezes Związku Krzysztof Kumor.
Podczas ponad trzygodzinnego wieczoru publiczność zobaczyła m.in. widowisko artystyczne "Ostry dyżur poetycki na jubileusz ZASP", z udziałem m.in. Anny Chodakowskiej, Małgorzaty Niemirskiej, Joanny Szczepkowskiej, Mariana Kociniaka, Piotra Machalicy, Wojciecha Malajkata, Zbigniewa Zamachowskiego, Janusza Tylmana i Janusza Olejniczaka.
W drugiej części wieczoru zaprezentowano film Krystyny Piasecznej "Herosi i komedianci". Dokument prezentuje "postawy artystyczne i ideowe ludzi powiązanych ze Związkiem Artystów Scen Polskich". O historii ZASP opowiadali w dokumencie m.in. Andrzej Łapicki i Jan Peszek.
Obecny na uroczystości podsekretarz stanu w resorcie kultury Tomasz Merta podkreślił, że ZASP skupia nie tylko tych ludzi, którzy wybrali ten sam zawód, ale przede wszystkim tych, których łączy wspólne powołanie.
Z okazji 90-lecia związku minister kultury Bogdan Zdrojewski przyznał ok. 70 złotych, srebrnych i brązowych medali Gloria Artis. Złotymi medalami uhonorowano w poniedziałek Ninę Andrycz, Zofię Kucównę, Adama Kiliana, Krzysztofa Kolbergera, Lecha Ordona i Andrzeja Sadowskiego.
W trakcie wieczoru zaprezentowano także księgę "Artyści scen polskich w ZASP 1918-2008" pod redakcją Andrzeja Rozhina. Księga jubileuszowa liczy 600 stron, wydana została przez Wydawnictwo Związku Artystów Scen Polskich.
"Pomysł napisania tej książki zrodził się podczas dyskusji o sytuacji ZASP w roku jubileuszowym, wskazującej na konieczność przywrócenia autorytetu związku wśród młodego pokolenia polskich artystów teatru i filmu. Wydaje nam się, że trzeba kultywować pamięć o często niesłusznie zapomnianych założycielach ZASP-u i jego wspaniałych działaczach, którzy byli wielkimi artystami sceny polskiej" - napisał we wstępie do książki Andrzej Rozhin.
Uroczystości rozpoczęły się w południe mszą świętą w kościele środowisk twórczych na Placu Teatralnym, którą celebrował duszpasterz artystów ks. Wiesław Niewęgłowski.
Związek Artystów Scen Polskich powołano 21 grudnia 1918 roku. Od samego początku związek pełnił funkcję głównego organizatora życia teatralnego. W najogólniejszych zarysach uregulował prawa i obowiązki aktora w teatrze, ustalił stosunki prawne między aktorem, a teatrem (regulaminy pracy), między teatrem a Związkiem (konwencje). Zatwierdził różne formy pomocy materialnej, jak kasa pogrzebowa i kasa jubileuszowa. Powołał pismo związkowe "Scena Polska", przyczynił się do utworzenia w roku 1925 Polskiego Instytutu Teatrologicznego i powołania w 1932 r. Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej (PIST).
Obecnie ZASP liczy około 4 tys. członków. Najwięcej skupia oddział warszawski ZASP - ok. 1800 osób. Związek ma swoje oddziały m.in. w Gdańsku, Krakowie, Wrocławiu.
