Zrośnięte bliźnięta rodziły się od zarania dziejów
Zrośnięte, bliźnięta syjamskie, zwane zroślakami, pojawiały się od zawsze. Przy rosnącej populacji świata jest ich coraz więcej, jednocześnie mają większe szanse na przeżycie, na rozdzielenie i normalną egzystencję.
Są to identyczne bliźnięta, które powstały z pojedynczej, zapłodnionej komórki jajowej. Komórka ta przy pierwszym, najważniejszym podziale nie podzieliła się jednak całkowicie i w efekcie płody są zrośnięte. Medycyna zna kilkadziesiąt wariantów połączenia bliźniąt, od stosunkowo prostych do niemożliwych do rozdzielenia.
Osobne zagadnienie stanowią "zroślaki" pasożytnicze - jeden jest prawidłowo rozwinięty, drugi szczątkowy. Na przykład aktor Andy Garcia ("Ojciec chrzestny III") urodził się na Kubie w roku 1956 z bratem bliźniakiem przyrośniętym do barku. Ciało bliźniaka, nie większe od piłki tenisowej, usunięto chirurgicznie.
Niejaki Edward Mordake, muzyk, miał z tyłu głowy drugą - kobiecą-twarz. Choć pozbawiona głosu, potrafiła wyrażać uczucia i poruszała oczami. Rudy Santos z Bacolad City na Filipinach miał trzy nogi i cztery ręce - w jego jamie brzusznej tkwił nieżywy bliźniak. W lipcu roku 1997 u 16-letnigo Egipcjanina Hishama Ragaba wykryto w jamie brzusznej dwukilogramowe ciało jego brata.
Sama nazwa "bliźnięta syjamskie" pochodzi od najsłynniejszej ich pary - Changa i Enga Bunker, urodzonych w Syjamie (dziś Tajlandia) 11 maja 1811 roku. Bracia byli zrośnięci poniżej mostka. W języku Tai "Chang" oznacza "prawy", a "Eng" - "lewy". W wieku 18 lat braci sprowadzono do Stanów Zjednoczonych, gdzie występując w cyrku Barnuma, zdobyli światową sławę. Później osiedli w Północnej Karolinie, poślubili dwie córki pastora (Sarah i Adelajdę Yates) i mieli z nimi 22 dzieci. Zmarli 17 stycznia 1874 w wieku 63 lat - kiedy Chang umarł z powodu choroby serca Eng nie pozwolił na rozdzielenie i zmarł trzy godziny później. Pochowano ich razem w nieznanym miejscu. Do dziś żadne "zroślaki" nie żyły dłużej.
O znanych "zroślakach" zapiski historyczne wspominają już wcześniej. W Anglii w roku 1100 urodziły się zrośnięte od barków do bioder bliźniaczki Biddenden, które przeżyły 34 lata, a na dworze Jamesa III Szkockiego (II połowa XV wieku) przebywali przez 28 lat "szkoccy bracia" - połączeni w talii. Mieli jedną parę nóg, ale dwa ciała i dwie pary rąk. Ponieważ jeden śpiewał basem, a drugi tenorem, władca trzymał ich dla rozrywki. Podobno często się kłócili.
Próby rozdzielenia podejmowano wielokrotnie, ale dopiero w roku 1912 taka operacja powiodła się chirurgom brytyjskim. Nadal jest to zabieg trudny - przeżywa go około 50 procent zroślaków. Niektórych bliźniąt w ogóle nie można rozdzielić, nie powodując śmierci jednego z nich. Wczesne rozdzielenie jest trudne technicznie, ale rozdzielone dzieci łatwiej się adaptują do samodzielności.
W 2003 roku próbowano rozdzielić zrośnięte głowami 29-letnie siostry Ladan i Laleh Bijani z Iranu - obie zmarły po trwającej 52 godziny operacji. Lekarze wcześniej ostrzegali je przed niebezpieczeństwem, lecz zdeterminowane siostry były zdecydowane na każde ryzyko.
W USA od kilkunastu lat żyją szczególnie niezwykłe syjamskie bliźniaczki Abigail i Brittany. Mają dwie w pełni rozwinięte głowy z szyjami wyrastające ze wspólnego ciała o normalnym wyglądzie. Mimo problemów z kręgosłupem prowadzą niemal normalne życie - chodzą do szkoły, potrafią nawet jeździć na rowerze i grać w siatkówkę. Można je było zobaczyć w emitowanym przez polską telewizję filmie "Złączone na całe życie".
Bliźnięta syjamskie zdarzają się raz na kilkaset tysięcy ciąży, ale rzadko rodzą się żywe i przeżywają więcej niż dobę. Trzy razy częściej przeżywają bliźnięta płci żeńskiej niż męskiej. Najczęściej pojawiają się w Afryce, najrzadziej - w Chinach.