Zoll: dla mnie to czysta korupcja

To jest dla mnie czysta korupcja, to jest niewątpliwie zrealizowanie znamion art. 229, i to nie jest obrzeże korupcji, to jest korupcja. Nie wszczynając śledztwa prokuratorzy popełniają zaniechanie – powiedział prof. Andrzej Zoll w "Poranku radia TOK FM".

Jacek Żakowski: Czy minister Lipiński albo pani Beger popełnili przestępstwo czy nie ? Prokuratura powinna badać tą sprawę, czy nie?

Andrzej Zoll: O tym czy zostało popełnione przestępstwo decyduje ustawodawca, ja mam przed sobą kodeks karny, art. 229 paragraf 1: "kto udziela lub obiecuje udzielić korzyści majątkowej lub osobistej osobie pełniącej funkcję publiczną, w związku z pełnieniem tej funkcji". I zastanówmy się czy opisany czyn został popełniony przez osobę która rozmawiała z panią Beger. Były obietnice, niewątpliwie obietnice udzielenia korzyści, przy czym zarówno obiecywanie stanowiska jest korzyścią osobistą, jak również obiecywanie załatwienia pewnych spraw funkcjonariuszowi publicznemu jest ofiarowaniem pewnej korzyści osobistej, to jest interpretacja która jest powszechnie przyjęta. Załatwienia Pewnych spraw, typu załatwienia spraw weksli, spraw związanych z toczącymi się postępowaniami, to wszystko jest objęte tym pojęciem korzyści osobistej. Pani Beger jest niewątpliwie funkcjonariuszem publicznym, to nie ulega wątpliwości, kodeks karny to jednoznacznie przesądza. Ta propozycja była dokonana w związku z pełnieniem tej
funkcji publicznej, jaką jest bycie posłem.

- Nie, to jest zupełnie inna sytuacja, kiedy mamy do czynienia z oficjalnymi pertrakcjami partii politycznymi, czy osoby która dostaje misję tworzenia rządu, a co innego jest jeśli mamy do czynienia z działaniem, w którym obiecując załatwienie osobistych spraw, zostawmy tego sekretarza stanu, ale że ktoś z rodziny dostanie jakąś funkcję, będzie wpisany na listę wyborczą, czy sprawa weksli, to jest może najbardziej wyraźny moment, w którym chce się osobie, którą przeciągamy na nasza stronę jednak załatwić pewne rzeczy, czyli za cenę korzyści ta osoba ma się zachować w sposób przez nas oczekiwany.

- To jest dla mnie czysta korupcja, to jest niewątpliwie zrealizowanie tych znamion art. 229, i to nie jest obrzeże korupcji, to jest korupcja.

- Nie, ja nie widzę innych typów przestępstw, które byłyby zrealizowane.

- Nie, często nie pamiętamy o tym, prokuratura nie pamięta, że w Polsce obowiązuje zasada legalizmu, czyli jeśli prokurator podejmie informację, obojętnie z jakiego źródła, że zachodzi podejrzenie popełnienie przestępstwa, to jest zobowiązany do wszczęcia postępowania. Jeśli mamy do czynienia z przestępstwem ściganym z urzędu.

- To bardzo się dziwię, materiał prasowy, na ile jest udokumentowany, niekoniecznie każdy materiał prasowy będzie taką przesłanką, ale jeśli mamy do czynienia z dobrze udokumentowanym materiałem prasowym, a tu trudno o lepsze udokumentowanie, to wtedy nie ma żadnych przeszkód, wtedy występuje obowiązek. Zasada legalizmu jest zasada, która nakłada na organy ścigania obowiązek wszczynania postępowania, wtedy kiedy zachodzi uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa.

- Ten, na którego terenie zostało popełnione to przestępstwo.

- Jest prokuratora rejonowa w Warszawie, która obejmuje teren Sejmu. Czy powinien już je wszcząć czy poczekać aż się sprawa się dalej wyjaśni?

- Tutaj mamy zasadę nieuzasadnionej zwłoki, jeśli prokurator podejmie informacje o popełnionym przestępstwie, powinien wszcząć, bez nieuzasadnionej zwłoki, postępowanie.

- Niewszczęcie postępowania przez prokuratora jest jednak zaniechaniem, które może wyczerpać znamiona przestępstwa, tu chodzi o przestępstwo z artykułu 231 kodeksu karnego, który mówi o tym, że funkcjonariusz publiczny, który przekraczając swoje uprawnienia lub niedopełniając obowiązku, tu mamy do czynienia z niedopełnieniem obowiązku, działa na szkodę interesu społecznego, a w tym wypadku niewątpliwie interesem społecznym wyjaśnienie tej sprawy, jeśli potwierdzi się fakt popełnienia przestępstwa, doprowadzenie do konsekwencji prawnych, które przewidziane są prawem w stosunku do osoby, która przestępstwo popełniła.

- Oni dopuszczają się zaniechania swoich obowiązków.

- To jest także odpowiedzialność karna, jednak przez pełnienie funkcji rządowej to jest odpowiedzialność przed trybunałem Stanu ale to nie znaczy że minister Sprawiedliwości jest wyłączony od odpowiedzialności.

- Nie wykluczam tego.

- Z takich moich obserwacji, to tak upolitycznionej prokuratury z jaką mamy do czynienia obecnie, gdzie działania prokuratorów są zależne od działań politycznych, od tego kim jest osoba podejrzana, to nie przypominam sobie żebyśmy od 1989 roku mieli do czynienia. W okresie PRL byli wyznaczeni prokuratorzy, którzy tłumaczyli się w odpowiednim komitecie że swojego zachowania, a szeregowy prokurator był urzędnikiem działającym w miarę niezależnie i podejmującym decyzję w oparciu o ustawę a nie dyrektywy. Obecnie, jeśli się nawet rozmawia z prokuratorami, to jest atmosfera strachu między tymi ludźmi, oni nie są pewni swoich zachowań, stanowisk, są cały czas przekonani o tym, że jeśli nie postąpią tak jak sobie życzy centrum polityczne rządzące w państwie i decydujące o kierunku polityki w państwie, to on będzie miał kłopoty.

- Tak jest, ale to jest wynik upolitycznienia prokuratury.

- Mówimy, ale nikt się na to nie decydował, ale pierwszy krok jaki trzeba zrobić, to wyjąć prokuraturę z Ministerstwa Sprawiedliwości i prokurator powinien się rozlicza przed sejmem, a rząd powinien mieć możliwości ustalanie, raz w roku, uchwałą, ustalania dyrektyw polityki karnej, którą prokurator generalny powinien realizować, ale z wykonanie tych dyrektyw powinien przedstawiać parlamentowi, to jest dobre rozwiązanie niezależności od konkretnych decyzji politycznych.