Prowokacyjna twórczość pisarza zabarwiona wulgarnością i dosadnością języka wywoływała liczne kontrowersje. Cela uznawany był za wielkiego prowokatora zarówno w twórczości literackiej jak i w życiu.
Pochodził z arystokratycznej rodziny. Na uniwersytecie w Madrycie studiował medycynę, filozofię i prawo, jednak studiów nie ukończył. W czasie wojny domowej w Hiszpanii w 1936 roku zgłosił się na ochotnika do oddziałów gen. Francisco Franco. Na froncie został ranny i w czasie gdy odzyskiwał zdrowie napisał swoje pierwsze surrealistyczne wiersze. Równolegle z twórczością literacką był również dziennikarzem, urzędnikiem państwowym, toreadorem, malarzem, aktorem i wykładowcą akademickim.
Cela zawsze podkreślał, że chciał być przede wszystkim poetą, jednak sławę przyniosła mu powieść "Rodzina Pascuala Duarte", opisująca gwałt i przemoc przypisane hiszpańskiemu życiu. Niejednokrotnie wypowiadał się krytycznie o reżimie generała Franco. Cenzura zakazała publikacji jego powieści "Rój", opisującej życie społeczeństwa w warunkach dyktatury.
Cela uwielbiał prowokacje w sferze językowej, szczególnie w posługiwaniu się językiem dosadnym. Jest autorem słownika niecenzuralnych i sprośnych wyrażeń.
Szczególną popularność zyskały powieści: "Nowe przygody i nieszczęścia Łazika z Tormesu", ukazująca społeczność Madrytu zniszczonego wojną domową i "Mazurek dla dwóch nieboszczyków", w którym Cela - zdaniem krytyków - stworzył nowy styl literacki - "tremendyzm" polegający na połączeniu burleski, czarnego humoru, groteskowej obsceniczności i komicznej deformacji.
Pisał też opowiadania oraz eseje literackie i publicystyczne.
W 1995 roku otrzymał Nagrodę im. Cervantesa, najwyższe hiszpańskie wyróżnienie w dziedzinie literatury. (mag)
![Tajne obrady Sejmu, Polacy czekają na losowanie FIFA [SKRÓT PORANKA]](https://v.wpimg.pl/OGNkZDg5YCYvCSx3SE5tM2xReC0OF2NlO0lgZkgGenc2RDwtC1A9Ij4EdCMVQD8mORt0NAsaLjcnRCx1SFEmND4HOz1IUCIlKw91IVBQfnJ6XjtpA1YtJGNfY3RVGC0jLFh3cVNUeH8tDz58XgcpZTM)
