Żeński hormon ważny dla zdrowia męskich kości

Powszechnie wiadomo, że osteoporoza jest głównie chorobą kobiet po 50. roku życia. Statystyki wskazują, że cierpią one na nią czterokrotnie częściej niż mężczyźni. Mimo to osteoporozą - chorobą często określaną "cichym złodziejem kości" - jest również zagrożony 1 na 12 panów.

Osteoporoza znacznie podnosi ryzyko złamań kości, zwłaszcza kości udowej, nadgarstka i kręgosłupa. Prowadzi to do niepełnosprawności bądź kalectwa starszych osób, a może nawet zagrażać życiu. 25% pacjentów, którzy przeszli złamanie kości biodrowej umiera w ciągu roku, a 40-50% z nich jest w pewnym różnym stopniu niepełnosprawna lub wymaga stałej opieki.

Przyczyny prowadzące do rozwoju osteoporozy są złożone, ale za jeden z najważniejszych czynników jej ryzyka u kobiet po menopauzie uważa się spadek poziomu estrogenów.

Teraz naukowcy z Uniwersytetu Waszyngtońskiego w St. Louis wykazali, że niedobór aktywnych form estrogenu może również u mężczyzn grozić osteoporozą.

Większość ludzi w ogóle nie kojarzy estrogenów z mężczyznami, ale okazuje się, że panowie mogą mieć więcej tych hormonów niż kobiety po menopauzie - podkreśla współautorka pracy dr Reina Armamento-Villareal. Jak przypomina, niektóre wcześniejsze badania sugerowały, że estrogeny mogą pełnić ważniejszą rolę w utrzymaniu zdrowych kości u mężczyzn niż testosteron.

Aby to sprawdzić, Armamento-Villareal i jej współpracownicy przeanalizowali związek między poziomem estrogenów u 61 mężczyzn w wieku 50 lat i więcej z gęstością ich tkanki kostnej - cechą wykorzystywaną do oceny ryzyka osteoporozy. Mierzono poziom różnych form (tzw. metabolitów) estrogenu, które powstają w wątrobie. Część z nich jest aktywna biologicznie, a część nie. Ludzie różnią się między sobą pod względem metabolizmu estrogenu w wątrobie, a co za tym idzie - pod względem stężenia różnych aktywnych form tego hormonu w organizmie. Do pomiarów gęstości kości wykorzystano dwuwiązkową absorpcjometrię rentgenowską (DXA - dual X-ray absorptiometry).

Okazało się, że stężenie aktywnych metabolitów estrogenu u badanych pacjentów było silnie związane z mineralną gęstością ich kości. Mężczyźni z najwyższym poziomem tych związków mieli przeważnie najmocniejsze kości i odwrotnie. Badania ujawniły też, że mężczyźni o wyższej masie ciała (a dokładnie z wyższym wskaźnikiem masy ciała - BMI) mieli gęściejsze kości. Prawdopodobnie dlatego, że mieli też wyższy poziom aktywnych metabolitów estrogenu.

Badacze nie zaobserwowali, żeby poziom testosteronu wpływały na gęstość tkanki kostnej u uczestników badania.

Jak spekulują, testosteron może odpowiadać za ogólnie większe rozmiary męskich kości i za ich grubszą warstwę zewnętrzną, ale estrogen jest prawdopodobnie kluczowym hormonem odpowiedzialnym za utrzymanie dużej masy kostnej, czyli gęstości tkanki kostnej.

Zdaniem dr Villareal, badania jej zespołu sugerują, że starsi mężczyźni z małą gęstością tkanki kostnej powinni przechodzić badania oceniające poziom estrogenów.