Zbliża się Kongres Praw Obywatelskich

Organizatorzy zapowiadają, iż jest to impreza mająca szukać dróg wyjścia, antypartyjna, nie nastawiona na zysk. - Zbliżający się Kongres ma być w pierwszej kolejności przeglądem problemów z jakimi borykają się obywatele i ich organizacje w realizacji swoich obywatelskich praw - dodają.

Właśnie z tych powodów kongres zapowiada się wyjątkowo. Jako impreza niebudżetowa - składkowa, czyli taka "gdzie każdy (a właściwie każda z organizacji, która w tym uczestniczy) daje co ma by to, co wspólne zyskało".

Organizacje spoza Warszawy zaaranżują spotkanie z osobami, które pracowały przy tworzeniu dwóch ustaw niesłychanie ważnych dla organizacji pozarządowych. Chodzi o właśnie uchwaloną (po prawie 6 latach konsultacji) ustawę o działalności pożytku publicznego i przygotowaną przez Komitet Obywatelski Mediów Publicznych ustawę medialną.

Kongres nie ma otwarcia i praktycznie nie ma zakończenia, choć sesja końcowa "Prawo do debaty publicznej" w jakimś sensie zbierać będzie część przewijających się wątków. Nie jest to bowiem zwyczajna konferencja, to raczej miejsce dyskusji. Tezy wygłaszane na poszczególnych sesjach mogą się różnić między sobą, organizacje mogą mieć inne postulaty, inaczej widzieć problemy. To nie kongres partyjny, którego celem jest ujednolicenie zdań i wybór silnego przywództwa. To kongres obywatelski, gdzie dyskusja jest ważniejsza niż jedność, gdzie różnice zdań wzbogacają, zaś wzajemne poznanie i zrozumienie jest wartością.

Pierwszą sesję organizuje Helsińska Fundacja Praw Człowieka. Potem „Program Przeciw Korupcji”, Fundacji im. Stefana Batorego poprowadzi sesję dotyczącą prawa do uczestniczenia w stanowieniu prawa. Temat nie nowy, choć ostatnio, z uwagi na wątki afery hazardowej, gorący. Jak jest w Polsce stanowione prawo i obywatele mają tu coś do powiedzenia.

Aby lepiej zrozumieć jak powstaje w Polsce prawo dotyczące organizacji pozarządowych, zorganizowane zostaną dwa wysłuchania publiczne. Organizacje spoza Warszawy zaaranżują spotkanie z osobami, które pracowały przy tworzeniu dwóch ustaw niesłychanie ważnych dla organizacji pozarządowych. Chodzi o właśnie uchwaloną (po prawie 6 latach konsultacji) Ustawę o działalności pożytku publicznego i przygotowaną przez Komitet Obywatelski Mediów Publicznych ustawę medialną.

Dwie sesje dotyczyć będą wyborów. Pierwsza sesja organizowana przez Stowarzyszenie Normalne Państwo będzie prezentacją przygotowanej już dawno przez obywateli propozycji zmiany ordynacji wyborczej do samorządów lokalnych tak, aby wpływ obywateli na to co się dzieje u nich w gminie był większy. Druga sesja organizowana przez program „Masz Głos Masz Wybór” Fundacji Batorego sformułuje postulaty o zwiększeniu efektywności wyborów. O prawie do współdecydowania w podejmowaniu decyzji w formie dialogu obywatelskiego będzie też w sesji Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowej.

Ważnych problemów dotyczyć będą sesje organizowane przez ekologów (Greenpeace, Polska Zielona Sieć, Towarzystwo na rzecz Ziemi) i nie będą to kwestie związane głównie z ochroną środowiska. Chodzić bowiem będzie o prawo do wyrażania sprzeciwu (tak w formie uczestniczenia w postępowaniu administracyjnym, jak i obywatelskiego nieposłuszeństwa) i do kontroli wydatków publicznych. Czy możemy mieć wpływ na to jak wydawane są nasze wspólne pieniądze? Czy Fundusze Europejskie są dobrze wykorzystywane? Te pytania dręczą nie jednego obywatela.

W dwóch przypadkach będzie mowa o propozycjach ustaw, które mogą spowodować, że prawa obywatelskie przestaną być fikcją, a staną się rzeczywistym uprawnieniem. Pierwsza dotyczy ustawy, która od lat nie może się doczekać realizacji czyli ustawy o dostępie do pomocy prawnej. Sesja ta będzie organizowana przez Fundację Uniwersyteckich Poradni Prawnych. Druga zaś to propozycja, by prawo do referendum i prawo do obywatelskiej inicjatywy ustawodawczej stało się realnym narzędziem w rękach obywateli. Demokracja bezpośrednia jest ważnym uzupełnieniem demokracji parlamentarnej i nie powinna być jedynie fikcyjnym uprawnieniem.

Niewątpliwie ciekawie zapowiadają się sesję dotyczące zarówno informacji publicznej jak i prawa do prywatności. Pierwsza organizowana przez Stowarzyszenie Liderów Lokalnych Grup Obywatelskich mówić będzie o podstawowej broni w rękach obywateli jaką jest prawo do kontrolowania działań władzy. Druga, której gospodarzem będzie Fundacja Panoptikon dotyczyć będzie prawa do prywatności, którego łamanie jest jednym z największych zagrożeń swobód obywatelskich.

Kwestia nowych technologii przewijać się będzie przez wiele sesji, ale specjalnym wydarzeniem będzie zorganizowane przez ISOC (Internet Society Poland) spotkanie Demokracja w internecie. Poprzedzać go będzie spotkanie, które zorganizuje Koalicja Otwartej Edukacji, w ramach której zostaną sformułowane postulaty umożliwiające tworzenie dostępnej dla wszystkich domeny publicznej jako zasobu wiedzy. Kongres kończyć będzie specjalne wydarzenie organizowane przez Pracownię na rzecz Innowacji Stocznia i Fundację Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego o prawie obywateli do uczestnictwa w debacie publicznej.