Zapomniana umowa z Rosją? Rząd milczy

Podpisany na 5 lat dokument, jest przedłużany automatycznie o kolejne 5-latki, ponieważ żadna ze stron go dotąd nie wypowiedziała. W jego treści znajdują się regulacje dotyczące przelotów i uzyskiwania odpowiednich zezwoleń na ich przeprowadzenie w przestrzeni powietrznej obu państw.

Wyszczególnia także informacje, przekazywane sobie nawzajem bezpłatnie, a związane z wykonywaniem lotów. Są to m.in. dane o lotniskach wojskowych, systemach nawigacyjnych i warunkach meteorologicznych.

Jeden z punktów, dość krótkiej umowy, mówi o czynnościach podejmowanych przez obie strony w razie nieprzewidzianych zdarzeń, takich jak awarie, wypadki czy katastrofy.

Obecnie, w toku ożywionej dyskusji wokół smoleńskiej tragedii, nikt nawet nie wspomniał o tym, nadal obowiązującym obie strony, porozumieniu.

Ministrem Obrony w czasie ratyfikowania dokumentu był Jerzy Szmajdziński - jedna z ofiar katastrofy 10 kwietnia - zauważa "Rzeczpospolita".

Oświadczenie Prokuratury Generalnej

"Prokuratura Generalna informuje, że wspomniana w tymże artykule umowa pt.: Porozumienie między Ministerstwem Obrony RP a Ministerstwem Obrony Narodowej Federacji Rosyjskiej w sprawie zasad wzajemnego ruchu lotniczego wojskowych statków powietrznych RP i Federacji Rosyjskiej w przestrzeni powietrznej obu państw" podpisana 7 lipca 1993 roku nie stanowi podstawy prawnej współpracy pomiędzy jednostkami prokuratur (polskiej i rosyjskiej) w sprawach karnych.

Wojskowa Prokuratura Okręgowa w Warszawie prowadzi śledztwo w sprawie katastrofy w Smoleńsku na podstawie przepisów kodeksu postępowania karnego. Natomiast w odniesieniu do współpracy polskiej prokuratury z rosyjską prokuraturą zastosowanie ma Europejska Konwencja o pomocy prawnej w sprawach karnych z 20 kwietnia 1959 roku. Na jej podstawie zostały skierowane do Prokuratury Generalnej Federacji Rosyjskiej 3 wnioski o udzielenie pomocy prawnej, a także na jej podstawie zostali dopuszczeni do udziału w czynnościach polscy prokuratorzy.

W kwestiach nieuregulowanych w Konwencji zastosowanie mogą mieć przepisy Umowy między Rzeczpospolitą Polską a Federacją Rosyjską o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych i karnych z dnia 16 września 1996 roku.

Z powyższych względów Prokurator Generalny nie odnosił się do porozumienia zawartego pomiędzy Ministerstwem Obrony Narodowej RP a Ministerstwem Obrony Narodowej Federacji Rosyjskiej, które w żaden sposób nie reguluje i nie może regulować współpracy pomiędzy prokuraturami obu państw.

Nadto Prokuratura Generalna informuje, że regulacje międzynarodowe nie przewidują prowadzenia postępowania w sprawie katastrofy lotniczej wyłącznie przez państwo, które utraciło statek powietrzny.

Nie ma też podstaw prawnych do przejęcia ścigania karnego. Przejęcie (przekazanie) ścigania karnego wiąże się ściśle z ustalonym sprawcą przestępstwa. Oznacza to, że o ewentualnym przejęciu ścigania karnego możemy mówić dopiero wtedy, kiedy zostanie zgromadzony materiał dowodowy pozwalający na przedstawienie zarzutu konkretnej osobie.

W danym przypadku przekazanie stronie polskiej ścigania karnego byłoby możliwe tylko wtedy i na tym etapie, kiedy zgromadzony materiał dowodowy pozwalałby na przedstawienie zarzutu obywatelowi polskiemu lub osobie mającej miejsce stałego pobytu na terytorium Polski. Podstawę prawną dla tego rodzaju instytucji prawnej stanowi art. 58 ust. 1 Umowy między Rzeczpospolitą Polską a Federacją Rosyjską o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych i karnych z dnia 16 września 1996 roku.

Jeśli zaś rosyjscy prokuratorzy przedstawiliby zarzut obywatelowi rosyjskiemu, to instytucja przekazania stronie polskiej jego ścigania nie miałaby zastosowania, gdyż konstytucja Federacji Rosyjskiej wyklucza wydawanie obywatela rosyjskiego innemu państwu.

Natomiast wykluczona jest absolutnie możliwość przejęcia śledztwa, jako takiego, przez stronę polską z wyłączeniem strony rosyjskiej z prowadzenia śledztwa. Zatem polska prokuratura prowadzi w sposób suwerenny własne postępowanie, w którym wykorzystuje materiały procesowe uzyskiwane od strony rosyjskiej."