XI Światowy Dzień Osób Jąkających się

Większość jąkających się odczuwa skrępowanie i zawstydzenie swoją wadą wymowy. Niektórzy obawiają się odzywać, by nie stać się obiektem żartów. Dlatego podstawowym celem Światowego Dnia jest spowodowanie zmiany postaw wobec jąkających się - apelują w swoich materiałach przedstawiciele Polskiego Związku Jąkających się.

Jak podkreślają współorganizatorzy Dnia, jąkanie jest zaburzeniem płynności wymowy, w którym można wyróżnić dwa aspekty. Pierwszy - zewnętrzny, czyli niezamierzone przerywanie, "zacinanie się" i powtarzanie wypowiedzi oraz zniekształcanie sylab lub całych słów. Drugi - ważniejszy - jest natury psychologicznej i dotyczy reakcji psychicznej towarzyszącej mówieniu. Poziom wstydu, złości czy zażenowania wpływa na zwiększenie intensywności objawów. Może również skutkować wycofaniem się z aktywności werbalnej w określonych sytuacjach lub nawet całkowicie.

Przyczyny dysfunkcji są złożone i nie do końca jeszcze zbadane. Mogą być wrodzone lub nabyte, mieć charakter neurologiczny lub psychologiczno-rozwojowy, a nawet genetyczny. Jednakże specjaliści podkreślają także, że z jąkania można się wyleczyć.

Proces leczenia jest indywidualny. Inny przy jąkaniu wczesnym i inny - przy rozwiniętym. Wczesny, dotyczy dzieci, które od razu po zauważeniu symptomów zostają leczone, rozwinięty - osób, które jąkają się np. przez kilkanaście lat. W pierwszym przypadku - jak podkreśla dr Krzysztof Szamburski, psycholog i logopeda - najważniejsze są oddziaływania logopedyczne, których celem jest poprawa płynności mowy. W drugim - oddziaływania psychologiczne.

Współorganizatorzy dodają również, że wiele sławnych postaci miało problemy z tą dysfunkcją mowy m.in. Mojżesz, Arystoteles, Izaak Newton, Karol Darwin, Winston Churchill i Marylin Monroe. Współcześnie jąkają się m.in. Bruce Willis, Rowan Atkinson czy Jerzy Owsiak.

W Polsce działają kluby "J", zrzeszające osoby z tym problemem i oferujące pomoc logopedyczną. Organizują one również turnusy rehabilitacyjne oraz grupy samopomocowe (szczegółowe informacje dotyczące kursów można znaleźć na stronie www.frogos.org.pl, w zakładce "Społeczeństwo - jąkanie").

Terapia polega na wykonywaniu ćwiczeń rozluźniających, uspokajających i oddechowych. Jednak - jak podkreśla Polski Związek Jąkających się - leczenie wymaga rzetelnej współpracy z terapeutami oraz samodzielnej pracy i samodyscypliny.

Szacuje się, że w Polsce jąka się ok. 1% dorosłych. Wśród dzieci problem dotyka ok. 5%. W przypadku dzieci może to być naturalny dla nauki mówienia okres rozwojowy niepłynności mowy - 60% niepłynnie mówiących dzieci przestaje się jąkać bez specjalnych zabiegów logopedycznych ok. 4. roku życia.

Światowy Dzień Osób Jąkających się został ustanowiony w 1998 roku na V Światowym Kongresie Osób Jąkających się w RPA.