Wzmocnienie roli Azji. Prezydent Kazachstanu proponuje, by CICA stała się pełnoprawną organizacją międzynarodową

Spotkanie odbyło się w formie hybrydowej z udziałem szefów resortów dyplomacji 23 państw spośród 27 państw członkowskich.

Do stolicy Kazachstanu przybyli szefowie MSZ Bahrajnu, Białorusi, Indii, Kataru, Kirgistanu, Mongolii, Rosji, Uzbekistanu, Turkmenistanu, Minister Turystyki Izraela, wiceministrowie spraw zagranicznych szeregu krajów oraz kierownictwo organizacji międzynarodowych.

XXI wiek będzie należał do Azji

Przed spotkaniem ministerialnym szefów delegacje przyjął prezydent Kasym-Żomart Tokajew. Jego zdaniem, po blisko trzech dekadach CICA przekształciło się w platformę kontynentalnej współpracy z szeroką reprezentacją geograficzną oraz kompleksową agendą. A to stwarza ogromny potencjał do konsolidacji woli i doświadczenia państw azjatyckich w promowaniu pokoju, współpracy i rozwoju.

– Jak Państwo wiedzą, zidentyfikowaliśmy szereg ambitnych priorytetów, których celem jest osiągnięcie strategicznego celu, jakim jest przekształcenie CICA w pełnoprawną organizację międzynarodową. CICA posiada już wszystkie niezbędne elementy organizacji międzynarodowej, w tym podstawowe dokumenty, organy zarządzające i robocze, budżet operacyjny oraz stale funkcjonujący sekretariat. Proponowana transformacja podkreśli nową rolę Azji w sprawach globalnych. Ten krok potwierdzi również zaangażowanie państw członkowskich CICA w tworzenie wspólnej, niepodzielnej i kompleksowej architektury bezpieczeństwa na największym kontynencie świata – twierdzi Tokajew.

Znacznie kontynentu azjatyckiego jako ważnej przestrzeni geopolitycznej stale rośnie.

– Jestem przekonany, że XXI wiek naprawdę będzie należał do Azji pod warunkiem, że uda nam się wypracować prawdziwie jednolite i konstruktywne podejście oraz przyjąć większą odpowiedzialność i zobowiązania. W związku z tym, jak nigdy wcześniej pokładamy nadzieje w CICA jako jedynym forum zdolnym do stworzenia nowej konfiguracji azjatyckiego bezpieczeństwa, współpracy i wspólnego dobrobytu – przekonuje głowa państwa.

W najbliższych latach – zdaniem prezydenta Kazachstanu – CICA powinna się skoncentrować na zaufaniu, zapobieganiu konfliktom, a także przywróceniu stabilności w Afganistanie.

W kontekście trwającej pandemii, Kassym-Żomart Tokajew zwraca uwagę na potrzebę zapewnienia szerokiego dostępu do szczepionek. Potwierdza też zamiar wniesienia realnego wkładu we wzmocnienie światowego systemu opieki zdrowotnej za sprawą szczepionki QazVac.

Co więcej, uważa, że pomimo negatywnych konsekwencji, pandemia może stać się punktem zwrotnym dla Azji, stwarzając nowe możliwości wzmocnienia jej roli w świecie.

– Nasz region stanowi globalny środek ciężkości. Jest domem dla 60 proc. ludności świata. Azja generuje ok. 40 proc. światowego PKB jeśli chodzi o parytet siły nabywczej. To tu funkcjonują potężne organizacje gospodarcze, jak Eurazjatycka Unia Gospodarcza, Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN), Współpraca Gospodarcza Azji i Pacyfiku (APEC) oraz Regionalne Kompleksowe Partnerstwo Gospodarcze. Chcąc zwiększyć stabilność naszych gospodarek, CICA powinna zwrócić szczególną uwagę na współpracę z tymi organizacjami – sugeruje Tokajew.

Wśród wyzwań stojących przed CICA – zdaniem prezydenta – znajdują się kwestie związane z zapewnieniem bezpieczeństwa epidemiologicznego i żywnościowego, a także odpowiedź na zmiany klimatyczne. Ekstremalne warunki pogodowe już dziś negatywnie wpływają na bezpieczeństwo żywnościowe i wodne regionu.

– Region Azji i Pacyfiku coraz bardziej narażony jest na katastrofy naturalne. To tu dochodzi do ponad 40 proc. światowych klęsk żywiołowych, które dotykają aż 84 proc. populacji – zwraca uwagę prezydent Tokajew. I dodaje: – Kwestie klimatyczne nabierają szczególnego znaczenia w przededniu Szczytu COP26, najważniejszego forum klimatycznego od czasu konferencji paryskiej. Jakościowe wdrażanie porozumień z Glasgow ma ogromne znaczenie, jeśli chcemy zapobiec dalszym stratom ludzkim i obniżeniu standardu życia. Z niecierpliwością czekamy na współpracę krajów azjatyckich w rozwiązywaniu tych palących problemów.

Prezydent podkreślił, że wszystkie te wysiłki zmierzają do osiągnięcia wspólnego celu – budowy bezpieczniejszej, bardziej zrównoważonej i dostatniej Azji.

Nowe środki budowy zaufania

Podczas VI spotkania ministrów spraw zagranicznych CICA przedstawiciele delegacji również podjęli temat największych wyzwań, jakie stoją przed regionem i resztą świata. Rozmawiali też o stanie obecnym oraz perspektywach dalszej współpracy w ramach organizacji. Do CICA w roli obserwatora przystąpił Turkmenistan.

W przededniu 30-lecia CICA ministrowie docenili także wkład Nursułtana Nazarbajewa, pierwszego prezydenta Kazachstanu, w jej utworzenie i rozwój, a także kazachstańskie przewodnictwo (zapoczątkowane w 2020 roku) za pracę nad dalszym wzmacnianiem potencjału spotkania.

VI spotkanie ministrów zakończyło się przyjęciem szeregu dokumentów, m.in. Oświadczenia Przewodniczącego CICA. Czytamy w nim, jak ważne dla zapewnienia bezpieczeństwa i pokoju w Azji, a także podejmowania nowych wyzwań i odpowiedzi na pojawiające się zagrożenia, jest zacieśnianie dalszej współpracy między krajami CICA. Wśród największych wyzwań – zdaniem ministrów – znajdują się: bezpieczeństwo epidemiologiczne, ochrona środowiska i adaptacja do zmian klimatu, zrównoważony rozwój gospodarczy, promocja cyfryzacji, współpraca w dziedzinie transportu i logistyki oraz dialog międzykulturowy.

Drugim ważnym dokumentem jest zaktualizowany Katalog Środków Budowy Zaufania CICA. Wśród obszarów priorytetowych, wymienionych w dostosowanym do współczesnych realiów Katalogu, znalazły się: bezpieczeństwo epidemiologiczne, zdrowie publiczne, farmaceutyka, technologie informacyjne i komunikacyjne oraz walka z terroryzmem.

Co więcej, opracowano regulamin Rady Mędrców CICA. Ma to być ciało opiniotwórczo-doradcze wspierające CICA w szerokim zakresie zagadnień dotyczących współpracy i rozwoju.

Delegacje wprowadziły również zmiany w Regulaminie CICA dotyczące statusu obserwatorów.

Uczestnicy spotkania wzięli też udział w uroczystej inauguracji nowej siedziby Sekretariatu CICA w Nur-Sułtanie.

Konferencja nt. Interakcji i Budowy Środków Zaufania w Azji (CICA) jest międzynarodowym forum wzmacniania współpracy, mającej na celu zapewnienie pokoju, bezpieczeństwa i stabilności w Azji. Pomysł zwołania CICA po raz pierwszy ogłosił Pierwszy Prezydent Kazachstanu – Elbasy Nursułtan Nazarbajew na 47. sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ w 1992 roku.

VI szczyt CICA odbędzie się w 2022 roku w Kazachstanie.