Wielki Piątek - wspominamy śmierć Chrystusa
Wielki Piątek w Kościele katolickim jest jedynym dniem w roku, w którym nie odprawia się mszy świętej. Również w cerkwiach w Wielki Piątek nie odprawia się liturgii. Wczesnym popołudniem odbywają się procesje, potem nabożeństwa i adoracja Grobu Pańskiego, czyli płaszczanicy. W Kościele ewangelicko-augsburskim Wielki Piątek jest najważniejszym świętem.
06.04.2007 | aktual.: 06.04.2007 13:01
Galeria
[
]( http://wiadomosci.wp.pl/jak-swietujemy-wielki-tydzien-6038682565768321g )[
]( http://wiadomosci.wp.pl/jak-swietujemy-wielki-tydzien-6038682565768321g )
Jak świętujemy Wielki Tydzień?
Wielki Piątek w Kościele katolickim
Wielki Piątek to dzień najgłębszej żałoby. Żałobę wyraża cała wielkopiątkowa liturgia (nabożeństwo Wielkiego Piątku), która jest pamiątką męki i śmierci Jezusa Chrystusa zabitego na krzyżu. Przed śmiercią był on biczowany, poddany mękom, zmuszony do dźwigania krzyża, ukrzyżowany i wyszydzany.
Centrum liturgii wielkopiątkowej stanowi uroczysta adoracja krzyża - adoracja Syna Bożego, który oddał życie za zbawienie wszystkich ludzi.
W kościołach katolickich przygotowuje się Groby Pańskie i odwiedza je. Nie odprawia się w tym dniu mszy św., a jedynie po południu celebrowane jest nabożeństwo, podczas którego śpiewa się pieśni o krzyżu i tajemnicy Komunii Świętej. Czytane są odpowiednie fragmenty Pisma Świętego.
Bywa też, że odtwarzane jest całe kalwaryjskie misterium Męki Pańskiej, po którym wierni czuwają przy symbolicznym Grobie Jezusa aż do Wielkiej Nocy.
Nabożeństwo wielkopiątkowe rozpoczyna się liturgią słowa, w której naczelne miejsce zajmuje opis Męki Pańskiej według św. Jana. W tym dniu wierni koncentrują się na rozważaniu biblijnego opisu Męki Pańskiej i śmierci Chrystusa na Krzyżu, a następnie na adoracji i uczczeniu Krzyża Świętego. Liturgia podkreśla bardziej chwałę odkupienia przez Krzyż niż poniżenia przez Mękę.
W uroczystej modlitwie powszechnej Kościół stara się w tym dniu pamiętać o wszystkich. W sposób szczególny wierni modlą się o zachowanie pokoju na świecie, za starszych braci w wierze (Żydów) oraz rządzących państwami.
Na zakończenie nabożeństwa, podczas uroczystej procesji, eucharystyczne ciało Chrystusa, czyli Najświętszy Sakrament, przenoszone jest do wcześniej przygotowanego Grobu Pańskiego. Niesione jest w osłoniętej welonem monstrancji i przechowywane tam aż do porannej niedzielnej mszy świętej rezurekcyjnej, czyli do zmartwychwstania Chrystusa.
Wielki Piątek jest w całej Polsce dniem skupienia, powagi, wzmożonej pobożności i gorliwych praktyk religijnych. Jest także dniem ścisłego postu. Zgodnie z zaleceniami Kościoła, należy zrezygnować w tym dniu nie tylko z jedzenia potraw mięsnych, ale również zachować post co do ilości spożywanych pokarmów: tylko raz w ciągu dnia można zjeść do syta. Niektóre bardzo pobożne osoby przez cały ten dzień dobrowolnie wstrzymują się od jedzenia i picia lub piją tylko czystą wodę i spożywają trochę suchego chleba. Wielki Piątek i Wielkanoc luteran
W Wielki Piątek, najważniejsze święto w Kościele ewangelicko-augsburskim, luteranie na Śląsku Cieszyńskim uczestniczyli w wielkopiątkowych nabożeństwach. Przyjmowali komunię pod postacią chleba i wina.
Zwierzchnik diecezji cieszyńskiej, najliczniejszej w Polsce, biskup Paweł Anweiler powiedział, że Wielki Piątek jest pamiątką wydarzenia, w którym wypełnione zostało przymierze pomiędzy Bogiem i człowiekiem.
Ksiądz Andrzej Dębski dodał, że Wielki Piątek to pamiątka śmierci Pana Jezusa. Podczas nabożeństw wierni słuchają wyjątków z historii męki i śmierci Zbawiciela. Do tradycji ewangelickiej należy gremialne i rodzinne - w powadze, ciszy i skupieniu - przystępowanie w tym dniu do komunii.
W luterańskich świątyniach odprawiane są dwa nabożeństwa. Czytana lub śpiewana jest "Improperia" ("Ludu mój, cóżem ci uczynił) oraz "Trishagion" ("Święty Boże, Święty Mocny"). Podczas nabożeństw wielkopiątkowych na ołtarzu i kazalnicy dominuje czerń, symbol śmierci i żałoby. Krzyż ołtarzowy jest na znak żałoby przesłonięty kirem. W świątyniach tradycyjnie zbierano ofiarę wielkopostną na działalność diakonijną.
W Wielki Piątek luteranie poszczą. Od nabożeństwa w Wielki Czwartek, odprawianego na pamiątkę ustanowienia sakramentów świętych, zamilkły kościelne dzwony. Zabrzmią ponownie dopiero w Niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego.
Bożena Giemza z Centrum Misji i Ewangelizacji Kościoła ewangelicko-augsburskiego w Polsce przypomniała, że Wielka Sobota jest wśród luteran dniem ciszy, bowiem ciało Jezusa spoczywa w grobie, a dusza zwiastuje ewangelię umarłym wyrywając je z piekieł.
Po zachodzie słońca w wielu kościołach, kiedy zgodnie z żydowską rachubą czasu zaczyna się trzeci dzień, rozpoczyna się Wielka Noc.
W niektórych świątyniach luterańskich odbędą się nocne czuwania. Od 10 lat Centrum Misji i Ewangelizacji organizuje "Bezsenną noc" w skoczowskiej parafii świętej Trójcy. W tę noc przejścia z śmierci do żywota, młodzi ludzie modlą się, pokutują, rozważają śmierć Zbawiciela na krzyżu, żałują za swoje grzechy, aby później wspólnie śpiewać radosne "Alleluja!". Od tej nocy w Kościele znowu rozbrzmiewa na nowo: "Chwała" i "Alleluja" - dodała Giemza.
Święto Zmartwychwstania Pańskiego - Wielkanoc, Kościół luterański obchodzi w niedzielę i poniedziałek.
Ksiądz Andrzej Dębski poinformował, że w niedzielę odprawiane jest najpierw nabożeństwo rezurekcyjne, a następnie uroczyste nabożeństwo główne, ze spowiedzią i komunią świętą. Kolorem liturgicznym jest biel. Jest to jedno z najradośniejszych świąt roku kościelnego. Niektóre rodziny podczas tradycyjnych świątecznych posiłków dzielą się jajkiem, składając sobie wzajemnie życzenia.
Ksiądz Dębski przypomniał, że luteranie nie pielęgnują niektórych, znanych w Polsce, tradycji Wielkiego Tygodnia i Wielkiej Nocy, takich jak święcenie palm, pokarmów, budowanie grobów chrystusowych. W centrum życia wiary i wyznawania stawiamy Pismo Święte, ono zaś milczy na temat zewnętrzności. W tych szczególnych świątecznych dniach staramy się skupić na zwiastowaniu żywego Słowa Bożego oraz porządkowaniu własnego życia przed Bogiem i ludźmi - wyjaśnił duchowny.
W Polsce żyje około 80 tysięcy luteran, z czego blisko połowa na Śląsku Cieszyńskim. Diecezja Cieszyńska Kościoła ewangelicko- augsburskiego jest najliczniejsza w Polsce. Na świecie jest ponad 63 mln luteran. Wielki Piątek wyznawców prawosławia
Wyznawcy prawosławia, których największe w kraju skupiska są w województwie podlaskim, obchodzą uroczystość Wielkiego Piątku. W tym roku Wielkanoc w Cerkwi oraz wiernych innych obrządków wschodnich, m.in. grekokatolików, wypada 8 kwietnia - w tym samym terminie, co u katolików.
W Wielki Piątek w cerkwiach nie odprawia się liturgii. Wczesnym popołudniem odbywają się procesje, potem nabożeństwa i adoracja Grobu Pańskiego, czyli płaszczanicy.
Płaszczanica to uroczyście wystawiona na środku świątyni ikona przedstawiająca złożenie Chrystusa do grobu. Ikona leży na tzw. świętym prestole (stoliku), przykrytym zdobionym całunem, a wierni oddają jej cześć, kłaniając się.
W Białymstoku głównym uroczystościom przewodniczy ordynariusz prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej biskup Jakub. Główne nabożeństwo Wielkiego Piątku w diecezji przemysko-nowosądeckiej odbyło się w cerkwi katedralnej pw. Świętej Trójcy w Sanoku.
W Cerkwi nie praktykuje się umieszczania przy Grobie Pańskim elementów świeckich. Pojawiają się jedynie świece i kwiaty. Adoracja potrwa całą noc z piątku na sobotę.
Niektórzy wierni są w świątyni przez cały ten czas. W pierwszych wiekach chrześcijaństwa wszyscy wierni zostawali na nocnych modlitwach przy płaszczanicy, a wczesnym rankiem, by nie odchodzili do domów, duchowni rozdawali im chleb i wino, by mogli zaspokoić głód.
Wielki Piątek oznacza w chrześcijaństwie ukrzyżowanie Chrystusa, jego śmierć i złożenie do grobu. Śmierć Jezusa na krzyżu uważana jest za początek zmartwychwstania.
Według tradycji prawosławnej, Syn Boży zstąpił wówczas do piekieł, by zabrać swoją własność - dusze zmarłych. Dlatego w prawosławnej ikonografii zmartwychwstanie jest często malowane jako zstąpienie do piekieł.
Żadna ikona paschalna nie przedstawia samego momentu zmartwychwstania. Prezentują np. Chrystusa stojącego na obłoku na wprost opuszczonego miejsca pochówku, a po jego stronach śpiących żołnierzy lub pierwszych świadków zmartwychwstania Chrystusa - kobiety, które przyniosły mirrę, by namaścić jego ciało.
W Wielki Piątek prawosławnych, podobnie jak u katolików, obowiązuje ścisły post. Zaleca się nawet zupełne powstrzymywanie się od posiłków aż do wieczora. Duchowni tłumaczą, że chodzi o to, by w ten szczególny dzień "nie myśleć o chlebie doczesnym, ale o pokarmie dla duszy".
Prawosławni hierarchowie szacują, że w Polsce jest ok. 550- 600 tysięcy wyznawców prawosławia. Przyjmuje się, że połowa z nich mieszka w województwie podlaskim, m.in. w Białymstoku, Hajnówce, Bielsku Podlaskim i Siemiatyczach. Kilka tysięcy prawosławnych mieszka na Podkarpaciu.