Watykan opublikował dokumenty procesu templariuszy

Podkreśla się, że wszystkie ogłoszone obecnie teksty były już wcześniej znane. Nowością jest natomiast to, że po raz pierwszy ukazują się one w całości w formie fotokopii, wraz z komentarzem historycznym budząc ogromne zainteresowanie badaczy i miłośników tajemnic templariuszy.

Zakon templariuszy został założony w 1119 roku, a rozwiązany w 1312 roku przez papieża Klemensa V.

Prefekt tajnego archiwum watykańskiego ojciec Sergio Pagano powiedział, że zamiarem kierowanej przez niego instytucji, która ogłosiła obszerny, określany jako ekskluzywny ze względu na cenę (prawie 6 tys. euro), zbiór dokumentów procesowych z początku XIV wieku "nie była żadna chęć uczczenia zakonu templariuszy, a tym bardziej jego rehabilitacji"

Nasza rola ogranicza się do badań historycznych - podkreślił.

Jednym z najciekawszych dokumentów w zbiorze jest pergamin z Chinon, odnaleziony dopiero w 2001 roku w archiwum Stolicy Apostolskiej. Jest to zapis zeznań templariuszy przed papieżem Klemensem V, ostatecznie rozgrzeszających zakon z zarzutu herezji. Wcześniej uważano, że dokument bezpowrotnie zaginął, tymczasem był błędnie skatalogowany.

Z opublikowanych dokumentów wynika jasno, że to król Francji Filip Piękny, któremu podporządkowany był rezydujący w Awinionie papież, zażądał od Klemensa V kasaty zakonu, będącego potęgą finansową o międzynarodowym znaczeniu. Według historyka Barbary Frale, obecnej na prezentacji redaktorki tomu i odkrywczyni słynnego pergaminu, materiały potwierdzają hipotezę, że Klemens V "poświęcił zakon po to, by uniknąć schizmy w Kościele".

Zakon templariuszy został założony w czasach wypraw krzyżowych przez rycerzy francuskich. Nazwa pochodzi od świątyni Salomona w Jerozolimie, w pobliżu której mieszkali. Głównym zadaniem templariuszy była obrona pielgrzymów przed niewiernymi. Zakładali też szpitale, ale i prowadzili walki z muzułmanami. Przez prawie 200 lat zgromadzili ogromny majątek. Król Filip Piękny domagając się od papieża likwidacji zakonu argumentował, że kandydaci przyjmowani do niego muszą wyrzekać się Chrystusa i brać udział w nieobyczajnych ceremoniach.

W 1307 roku na rozkaz króla aresztowano wszystkich francuskich templariuszy i przy pomocy tortur wymuszano na nich zeznania, których treść przekazano następnie papieżowi. W reakcji na zapis tych zeznań papież nakazał uwięzić templariuszy we wszystkich krajach.

Gdy rok później Klemens V dowiedział się, w jaki sposób wymuszono te zeznania, wycofał swój dekret nakazujący uwięzienie członków zakonu. Jednak król zmusił jeszcze raz papieża, aby wycofał się z tej decyzji i zażądał postawienia templariuszy przed Soborem Powszechnym, zwołanym w 1311 roku w Vienne właśnie z powodu oskarżeń pod adresem templariuszy.

Mimo, że większość uczestników soboru uznała oskarżenia za pozbawione przekonujących dowodów, pod naciskiem Filipa Pięknego papież rozwiązał zakon rok później na mocy aktu administracyjnego. Majątek przekazano innym zakonom rycerskim, a znaczną część zarekwirowali kolejni władcy Francji.

W 1314 roku spalono na stosie ostatniego wielkiego mistrza zakonu Jacquesa de Molay. (ap)

Sylwia Wysocka