Waszyngton: odznaczenia dla Głosu Ameryki i rozmowy z Żydami
Minister Władysław Bartoszewski rozmawiał w Waszyngtonie o rozszerzeniu NATO, pozwach przeciwko Polsce o zwrot mienia żydowskiego oraz wypłacie odszkodowań dla ofiar pracy przymusowej. Bartoszewski wręczył odznaczenia państwowe byłym pracownikom Głosu Ameryki, w tym redaktorowi naczelnemu "Nowego Dziennika" Maciejowi Wierzynskiemu. Spotkał się też ze społecznością żydowską w Muzeum Pamięci Holocaustu.
Minister Władysław Bartoszewski rozmawiał z sekretarzem stanu USA Colinem Powellem. Głównym tematem były pozwy przeciwko Polsce o zwrot mienia żydowskiego i wypłaty odszkodowań dla ofiar pracy przymusowej w III Rzeszy.
W Nowym Jorku trwają przesłuchania w zgromadzeniu ustawodawczym tego stanu w sprawie restytucji mienia żydowskiego w Polsce. Według strony polskiej sądy amerykańskie nie mają jurysdykcji do rozpatrywania tego rodzaju pozwów. Wcześniej sąd w Chicago uznał stanowisko Polski i odmówił rozpatrzenia pozwów.
Zwróciłem uwagę na anachronizm, którego nie rozumie polska opinia publiczna: blokowania wypłat dla kilkuset tysięcy robotników z powodu stanowiska jednej sędziny w USA - mówił Bartoszewski. Sędzina federalna Shirley Kram odmówiła oddalenia zbiorowych pozwów ofiar holocaustu, co wstrzymuje rozpoczęcie procedury wypłat odszkodowań dla byłych robotników przymusowych w III Rzeszy. Kram oświadczyła, że nie ma pełnego przekonania, iż roszczenia będące przedmiotem pozwów zostaną w pełni zaspokojone w ramach funduszu odszkodowań, utworzonego przez niemieckie władze i niemieckie koncerny. Tłumaczyłem, jak po ludzku ważna jest ta sprawa; spotkało się to z daleko idącym zrozumieniem - powiedział szef MSZ.
Bartoszewski wręczył odznaczenia państwowe byłym pracownikom polskiej sekcji radia Głos Ameryki. Na przyjęciu wydanym w Ambasadzie RP przez ambasadora Przemysława Grudzińskiego wśród 21 dziennikarzy Głosu Ameryki z rąk ministra otrzymał Złoty Krzyż Zasługi ostatni szef sekcji polskiej rozgłośni, a obecnie redaktor naczelny "Nowego Dziennika" Maciej Wierzynski. Współpracownik naszej gazety Ryszard Mossin oraz Tadeusz Walendowski odznaczeni zostali Krzyżami Komandorskimi Orderu Zasługi RP.
Wśród odznaczonych znalazł się też znany pisarz Henryk Grynberg.
W czwartek po południu Bartoszewski odwiedził Muzeum Pamięci Holocaustu w Waszyngtonie i spotkał się z przedstawicielami społeczności żydowskiej.
Rzeź Żydów w Jedwabnem była podstawowym tematem jego wystąpienia. Podczas spotkania Andrzej Przewoźnik, sekretarz generalny Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, przedstawił projekt pomnika ofiar mordu w Jedwabnem. Wizyta ministra Bartoszewskiego w Muzuem Holocaustu ma miejsce w momencie, kiedy stosunki polsko-żydowskie zostały wystawione na próbę tragedii w Jedwabnem - powiedział honorowy przewodniczący Rady Muzeum, urodzony w Polsce Miles Lerman. Podczas wczorajszego spotkania, Lerman podkreślił, że tocząca się w Polsce debata nad mordem w Jedwabnem ma poważny, wyważony i odpowiedzialny charakter.
Minister Bartoszewski, przedstawiony przez Lermana jako przyjaciel i sojusznik, podkreślił, że prawda może być ujawniona tylko w systemie demokratycznym, dlatego dochodzenie prawdy o tym, co naprawdę stało się w Jedwabnem było niemożliwe w Polsce komunistycznej.
