Orońsko. Urodziny Centrum Rzeźby Polskiej. To już 40 lat

Placówka w Orońsku ma historię znacznie dłuższą niż te cztery minione dekady. Współczesne rzeźby zaistniały tu wcześniej, gdy do orońskiej posiadłości Józefa Brandta przyjeżdżały grupy zaprzyjaźnionych artystów. W latach sześćdziesiątych 13 twórców pracujących w kieleckich kamieniołomach pokazało swoje realizacje na wystawie poplenerowej w parku orońskim.

Kilku artystów wpadło na pomysł, by rzeźbę uczynić lokalnym znakiem firmowym. Okolice obfitowały w materiał rzeźbiarski, a inicjatorom przedsięwzięcia udało się przekonać lokalne władze do tego pomysłu, powstała więc baza warsztatowa dla środowiska.

Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku powstało jednak dopiero w 1981 roku, w czasie festiwalu pierwszej „Solidarności” na fali wielkiego entuzjazmu i zmian w wielu dziedzinach życia, sterowanych odgórnie w czasie komunistycznych rządów. Powstały tu ośrodki pracy twórczej rzeźbiarzy, dokumentacji i informacji, studiów ekspozycji rzeźby, zbiorów artystycznych i wystawiennictwa, społecznych usług kulturalnych. Miejsce miało łączyć w jednym kompleksie salony ekspozycyjne i pracownie artystów oraz placówkę z funkcjami naukowymi, dokumentacyjnymi, społecznymi.

Chwilę później wprowadzono stan wojenny, ale idea, tworzona z takim żarem, przetrwała i dziś większość z tych celów, tak ambitnie wówczas podjętych, udaje się realizować. Odbudowane zostały i zrewitalizowane zostały budynki kompleksu - pałac, spichrz, stajnie, wozownia, oficyna, kaplica i oranżeria. Po dziesięciu latach ukończono budowę Muzeum Rzeźby Współczesnej, kolekcja, tworzona latami, stanowi dziś imponujący potencjał, a wokół ośrodka w Orońsku powstało środowisko artystów i teoretyków.

Po czterdziestu latach istnienia placówka rozwija działalność w przestrzeni wirtualnej - trwa digitalizacja zbiorów, powstały mechanizmy do wirtualnego zwiedzania wystaw z kolekcji CRP, a w sieci znawcy odnaleźć mogą prawie 20.000 archiwalnych negatywów, dokumentujących historię współczesnej rzeźby.

Jubileuszowe obchody podsumują te cztery dekady działalności centrum. Wystawa Ursuli von Rydingsvard, którą oglądać będzie można w sierpniu i wrześniu, będzie pierwszym punktem urodzinowego programu. Na 15 września zaplanowano uroczyste posiedzenie kolegium redakcyjnego Kwartalnika Rzeźby "Orońsko", wydawnictwa placówki. Dwa dni później rozpocznie się konferencja "Miejsce w przestrzeni realnej i sztuce. Miejsce jako sens", podczas której spotkają się członkowie rady programowej z lat 1989–2021.

Na 18 września organizatorzy szykują Otwarty Zjazd Artystów, na którym zjawią się twórcy, absolwenci i studenci szkół artystycznych. Kolejnego dnia, 19 września na wielką urodzinową imprezę zaproszona jest orońska publiczność.

Specjalny, jubileuszowy plakat dla Orońska stworzył wrocławski artysta, wykładowca z Akademii Sztuk Pięknych, Tomasz Broda, autor wydanej niedawno książki "Bookface - księga twarzy pisarzy".