Wajda uhonorowany najwyższym estońskim odznaczeniem dla obcokrajowców
Order Krzyża Terra Mariana - estońskie odznaczenie przyznawane obcokrajowcom za zasługi dla Estonii - otrzymał w Belwederze w Warszawie Andrzej Wajda. Prezydent Estonii Toomas Hendrik Ilves, wręczając Wajdzie w obecności prezydenta Lecha Kaczyńskiego order, powiedział, że przyznano je reżyserowi - autorowi filmów o walce z porażającą
niesprawiedliwością, której doświadczyli również Estończycy.
Jest dla mnie przyjemnością i zaszczytem móc tu dzisiaj spotkać pana, twórcę filmów, które podziwiałem przez dekady, które tak jak "Człowiek z żelaza", otwierały mi oczy na rzeczywistość - powiedział prezydent Estonii.
Ilves podkreślił, że Wajda jako jeden z nielicznych artystów potrafi w swoich filmach uchwycić autentyczną walkę, toczącą się w sercach i duszach ludzi, którym przyszło się zmierzyć z porażającą niesprawiedliwością.
W filmie "Katyń" pokazał pan, że zdarzyła się podwójna tragedia. Jedną było samo tragiczne zdarzenie, a drugą - był dramat tych, którzy starali się przechować o nim pamięć. Odwaga, która kazała ludziom mówić i zachowywać pamięć o przeszłości, nie jest wyłącznie polskim doświadczeniem. Jest to doświadczenie bardzo wielu krajów i ludzi. Mój naród też doświadczył przymusu zachowania przez długi czas milczenia o strasznych wydarzeniach z przeszłości - mówił Ilves.
Jak zauważył, właśnie ta umiejętność Wajdy, że w jego filmach Estończycy dostrzegają opowieść o własnych doświadczeniach, została doceniona i dlatego reżyser został uhonorowany Orderem Krzyża Terra Mariana (Orderem Krzyża Ziemi Mariackiej).
Prezydent dodał, że "Ziemia Mariacka" to nazwa, którą Estonii nadał papież Innocenty III, kiedy ogłosił, że na tych obszarach należy krzewić chrześcijaństwo.
Orderu pogratulował Wajdzie prezydent Lech Kaczyński. Wymieniał filmy reżysera, które były ważne dla Polski, m.in. "Pokolenie", "Popiół i diament", "Lotna", "Brzezina", "Pan Tadeusz" i "Katyń". O "Katyniu" prezydent powiedział, że ma nadzieję, iż ten film zmieni stan świadomości historycznej Europy i Stanów Zjednoczonych.
Dziękując za order Wajda przypomniał, że Polska dwukrotnie w historii wyraziła głośno poparcie dla niepodległościowych dążeń Estonii. W roku 1920, kiedy Republika Estońska ogłosiła swoje powstanie, Polska jako jeden z pierwszych krajów europejskich uznała państwowość Estonii. Wajda mówił też o poparciu, jakie Polska wyraziła w 1991 r., kiedy Estonia walczyła o wyzwolenie z sowieckiej niewoli. Miałem szczęście być wtedy senatorem z ramienia "Solidarności" - wspominał reżyser.