W trakcie pandemii płacimy inaczej

Zakupy w internecie to już nie tylko ułatwienie, ale także konieczność w czasie pandemii COVID-19. Jak nagły zwrot konsumentów w stronę płatności cyfrowych wpłynął m.in. na przedsiębiorców i bezpieczeństwo transakcji? Rozmawiamy na ten temat z Jakubem Kiwiorem, dyrektorem zarządzającym regionem Europy Środkowo-Wschodniej, Visa.

WP.pl: Ostatnich kilka miesięcy poważnie zmieniło sytuację w wielu branżach. Czy widać to po sposobie w jaki płacimy?

Jakub Kiwior: 2020 rok był bezprecedensowy, gdyż większość z nas pracowała i spędzała czas wolny inaczej niż przed pandemią. Płaciliśmy też inaczej niż wcześniej – zauważyliśmy zwrot konsumentów w kierunku płatności cyfrowych. W przypadku Polski obostrzenia związane z pandemią tylko przyspieszyły zmiany, które zachodziły wcześniej. Nasz kraj już przed COVID-19 był w światowej czołówce pod względem gotowości infrastruktury płatniczej do przyjmowania płatności zbliżeniowych smartfonem, smartwatchem czy kartą. Polska była pierwszym krajem na świecie, w którym można było zapłacić zbliżeniowo Visa w każdym terminalu.

WP.pl: O jakiej skali płatności zbliżeniowych mówimy?

Jakub Kiwior: W ostatnim roku ten rodzaj transakcji stał się wyjątkowo popularny – nasze dane z grudnia 2020 roku pokazują, że ponad 80% płatności Visa w Europie, niezależnie czy wykonywanych kartą, smartwatchem czy smartfonem było dokonywanych zbliżeniowo (1). W Polsce ten wynik jest nawet wyższy, bo według ostatniego raportu NBP, w III kwartale ubiegłego roku udział płatności zbliżeniowych w ogólnej liczbie płatności kartowych w sklepach stacjonarnych w Polsce wynosił prawie 95% (2). Coraz chętniej korzystamy też z płatności smartfonem czy smartwatchem. Badanie przeprowadzone przez Visa w sześciu europejskich krajach wykazało, że co trzeci konsument korzysta już z portfeli mobilnych – w samej Norwegii odsetek ten sięga 84% (3).

WP.pl: Czy w takim razie podobne zmiany zachodzą w handlu internetowym? Konsumenci coraz częściej robią zakupy online?

Jakub Kiwior: Zdecydowanie tak. Według danych Visa w grudniu 2020 r. liczba transakcji internetowych z wykorzystaniem kart Visa wydanych w Polsce wzrosła o 20% w porównaniu do tego samego okresu w 2019 r. (4). Dodatkowo, aż 15% posiadaczy kart, którzy w okresie przed pandemią nie kupowali produktów online, w okresie marzec-wrzesień 2020 po raz pierwszy skorzystało z tej formy zakupów (5).

WP.pl: Jak przedsiębiorcy radzą sobie z takimi zmianami zachowań konsumentów?

Jakub Kiwior: Niestety tak gwałtowny wzrost zainteresowania zakupami w internecie spowodował, że firmy, które do tej pory przyjmowały dotychczas tylko płatności gotówkowe, mierzą się obecnie z ogromnymi trudnościami, gdyż muszą szybko zaadoptować się do nowych warunków. Nasze dane potwierdzają, że ponad połowa drobnych przedsiębiorców na świecie nie jest przygotowana do przyjmowania płatności online, a trzeba pamiętać, że to właśnie te mniejsze firmy stanowią trzon wielu gospodarek na świecie, dając zatrudnienie milionom osób (6).

WP.pl: Jak w takim razie Visa wspomaga drobnych i małych przedsiębiorców w przejściu do cyfrowego świata?

Jakub Kiwior: W naszym kraju bardzo angażujemy się w działania Fundacji Polska Bezgotówkowa, której jesteśmy współzałożycielem. W ramach działań Fundacji, małe firmy przez okres 12 miesięcy mogą bezpłatnie korzystać z terminali obsługujących płatności zbliżeniowe oraz odpowiedniego oprogramowania do końca 2025 r. Dzięki tej inicjatywie zainstalowano ponad 372 000 terminali w całym kraju, co oznacza, że prawie co trzeci terminal w Polsce funkcjonuje dzięki wsparciu z Programu Polska Bezgotówkowa. Fundacja planuje kontynuować rozpoczęte już programy edukacyjne.

To oczywiście tylko fragment szerszego wsparcia. Visa dostarcza drobnym przedsiębiorcom narzędzia oraz wsparcie eksperckie i finansowe, które pomaga im w przystosowaniu się do zmian w zachowaniach konsumentów w obszarze płatności. Dzięki temu ich biznesy mogą szybciej wrócić do równowagi. W ciągu najbliższych 10 lat planujemy pomóc 50 milionom mikro i małym przedsiębiorcom na całym świecie, w tym 8 milionom w Europie. Ponadto Visa Foundation zainwestuje 200 mln USD w rozwój cyfryzacji małych i mikro przedsiębiorstw w ciągu następnych pięciu lat.

Sądzę, że warto także wspomnieć, że Visa wspiera kobiety zakładające własne biznesy, także w Polsce. Dlatego zostaliśmy partnerem nowego projektu Fundacji Kobiety e-biznesu "TOP Women w e-biznesie". Jego celem jest edukacja uczestniczek w zakresie rozpoczęcia działalności gospodarczej i korzystania z najbardziej potrzebnych narzędzi do prowadzenia biznesu online.

Jakub Kiwior: Ciekawym rozwiązaniem, które pojawiło się niedawno jest Visa Tap to Phone, które pozwala przyjmować płatności na smartfonie z systemem Android i modułem NFC. Taki telefon staje się mobilnym i bardzo poręcznym punktem sprzedaży. Sprzedawcy mogą te rozwiązanie wdrażać z pomocą swoich agentów rozliczeniowych. Jeżeli chodzi o sprzedaż w internecie warte uwagi jest z kolei rozwiązanie nazywane Visa Secure Remote Commerce, a często także "Click to Pay", czyli kliknij by zapłacić. To wdrożony przez Visa nowy standard płatności, który zapewnia szybkie i bezproblemowe zakupy online. Gdy konsument zarejestruje w nim kartę Visa nie musi już podawać haseł, wpisywać numerów karty i wypełniać długich formularzy, aby dokonać płatności w internecie. Dla biznesu to ważne, bo szybkie i proste przejście do płatności może pomóc w obniżeniu wskaźnika porzucenia koszyka oraz pomaga zwiększyć konwersję. Co ważne, możliwości tej technologii są ciągle rozwijane.

WP.pl: Na koniec chciałem zapytać czy pandemia i nagły zwrot konsumentów w stronę płatności cyfrowych miał wpływ na bezpieczeństwo transakcji?

Jakub Kiwior: Konsumenci są coraz bardziej wyczuleni na kwestie bezpieczeństwa, a postępujący zwrot w kierunku cyfrowych płatności sprawia, że są one nadrzędne. W Visa zaprojektowaliśmy nasze globalne systemy technologiczne tak, aby móc bezpiecznie i niezawodnie obsługiwać średnio 500 milionów transakcji dziennie. Bezpieczeństwo naszego systemu jest zagwarantowane dzięki rozwiązaniom sztucznej inteligencji oraz zaawansowanym algorytmom sprawdzającym każdą transakcję kartą Visa pod kątem potencjalnych transakcji oszukańczych. Te niewidzialne, ale skuteczne warstwy zabezpieczeń pozwoliły na utrzymanie udziału płatności oszukańczych kartami Visa na poziomie poniżej 0,1% w trakcie pandemii (7). W rzeczywistości zaobserwowaliśmy spadek oszustw dotyczących kart Visa wydanych w Europie nawet o 25% w okresie, w którym w większości krajów wprowadzono lockdown (marzec/kwiecień 2020) w porównaniu do tego samego okresu w poprzednim roku (8).

(1) Visa Net, grudzień 2020 r.
(2) NBP Informacja o kartach płatniczych, III kwartał 2020 r., 01/2021
(3) Raport “European Mobile Wallets Quant” z listopada 2020 r. na podstawie badania Ipsos MORI, przeprowadzonego w Polsce, Francji, Niemczech, Włoszech, Norwegii i Wielkiej Brytanii.
(4) Visa Net, grudzień 2020 r.
(5) Visa Net, wrzesień 2020 r.
(6) Visa Back to Business Study, 2020 r.
(7) Dane Visa.
(8) Ibidem.